No abstract

Kajian ini bertujuan untuk meninjau faktor-faktor yang mendorong pertikaian pemilikan tanah Orang Asli dengan agensi pembangunan. Oleh yang demikian adalah menjadi objektif kajian untuk menganalisis faktor yang menyebabkan pertikaian terhadap pemilikan tanah Orang Asli dengan pihak agensi sama ada kerajaan, sektor swasta atau sektor perladangan. Bagi mencapai objektif kajian ini, pengkaji telah memilih pendekatan penyelidikan secara kuantitatif menggunakan kaedah soal selidik. Seramai 60 orang responden yang terdiri daripada Orang Asli di Kg. Bukit Jenuk, Kg. Batu 28 Jenderam Hilir dan Kg. Sungai Buah sekitar Sepang, Selangor telah dipilih secara rawak sebagai subjek kajian. Borang soal selidik telah digunakan untuk mendapatkan maklumat dan dipersembahkan secara deskriptif. Dapatan kajian menunjukkan bahawa terdapat pertikaian yang wujud di antara masyarakat Orang Asli dan pihak agensi seperti pihak pemaju dan kerajaan negeri. Pertikaian pemilikan tanah ini yang berpunca daripada enam faktor utama iaitu perbezaan kepentingan ke atas tanah, tanggapan dan interpretasi mengenai pemilikan, peruntukan undang-undang dan regulasi, kesedaran dan pemahaman terhadap pemilikan, pentadbiran serta eksploitasi, diskriminasi dan pelanggaran hak. Namun, tanggapan dan interpretasi mengenai pemilikan didapati menjadi faktor yang paling dominan yang banyak memberi impak kepada masyarakat Orang Asli iaitu dari segi tekanan, kebimbangan, pertimbangan dan pembuatan keputusan. Sehubungan itu, dapat dirumuskan bahawa pertikaian tanah di kawasan kajian banyak didorong oleh isu kekurangan pengetahuan, pemahaman dan kesedaran mengenai pemilikan serta kekurangan penglibatan dalam kalangan Orang Asli. Pandangan responden terhadap kaedah penyelesaian bagi pertikaian tanah adalah melalui rundingan, perbincangan, perundangan dan sokongan padu semua pihak. Bagi meminimumkan pertikaian maka dicadangkan pembaharuan dalam pentadbiran tanah khususnya pemberimilikan tanah yang jelas kepada pemilik tanah diperlukan.

Tanah sebagai satu sumber terpenting memberi kesejahteraan komuniti orang Asli dalam kehidupan seharian. Sejauhmana tanah masyarakat orang Asli boleh dilindungi? Kajian ini mengenal pasti domain tanah komunal yang diperlukan dalam mengintegrasikan pemberimilikan tanah secara komunal. Kajian ini menggunakan kaedah pengumpulan data kualitatif melalui pendekatan in-depth interview bersama tiga (3) orang informan yang berpengalaman dalam bidang pentadbiran tanah serta isu tanah orang Asli. Kaedah ini digunakan untuk mendapatkan konsensus dan kesepakatan pakar dalam mengintegrasikan pemilikan tanah melalui kaedah geran komunal. Dapatan sorotan literatur mendapati terdapat lima (5) domain tanah komunal iaitu identiti, sosial, governan, kesejahteraan komuniti, dan hak asasi orang Asli. In-depth interview dengan informan mendapati tanah komunal sangat perlu bagi menjamin social conventions, dan daya tahan sosial (social resilience) masyarakat orang Asli terhadap tanah. Di samping melindungi fleksibiliti komuniti terhadap perubahan sosial yang berlaku ke atas tanah. Implikasi daripada kajian ini boleh membantu pihak agensi untuk membangunkan model hak milik tanah bergeran komunal yang komprehensif bagi masyarakat orang Asli agar hak orang Asli terhadap tanah boleh dilindungi.

Land ownership for Orang Asli is established under the Aboriginal Peoples Act of 1954 (Act 134). However, this provision does not protect the Orang Asli's position in terms of land ownership. This has led to claim after claim for land as a result of the competitiveness and conflict that arise in development. The objectives of this research were to analyze the elements of communal land from an expert's perspective using the Fuzzy Delphi method. The Fuzzy Delphi method was used in this quantitative study and a total of 11 experts in the field of land administration related to the development of Orang Asli have been interviewed to get their perspectives on the issue of this research. A questionnaire designed for this study's data collection was based on the results of previous research. The data was analyzed using Microsoft Excel software and the defuzzification process was used to quantify the significance of communal land components in order to determine the defuzzification score value and address the research objectives. According to the findings of the expert consensus based on the importance of defuzzification, the element of Orang Asli identity is the major element with a defuzzification score value of 0.851. This is because land is viewed as a valuable resource that significantly contributes to self-esteem, economy, biodiversity, purity, and spirituality. There is, however, a lack of agreement among experts about the social element, which has a defuzzification score of 0.798 since development on the land owned by this community could dismantle family and solidarity ties among Orang Asli. The implication is that this aspect of communal land should be highlighted in the development of better and clear land ownership for the Orang Asli community. Following that, the research's findings can assist JAKOA in enacting policies related to Orang Asli customary land in order to protect their land ownership.