205 2017/4 Ankara Barosu Dergisi HAK EMLİ ÖZİş kazaların meydana gelmesinde ve meslek hastalıklarının ortaya çıkmasında çoğunlukla çalışanların birtakım kişisel özelliklerinin de etkili olduğu tespit edilmektedir� Bu nedenle iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemede daha etkin sonuçlara ulaşılmak isteniyorsa, çalışma hayatında özel politika gerektiren grupların durumu göz önüne alınmalıdır� Mevzuatımızdaki düzenlemelere bakıldığında çocuk ve genç işçiler, yaşlı işçiler, engelli işçiler, kadın işçiler (özellikle gebe, yeni doğum yapmış ve emziren kadın işçiler) ile iş sağlığı ve güvenliği açısından benzer şekilde korunma ihtiyacının ortaya çıkacağının öngörüldüğü geçici (güvencesiz) işçiler ve göçmen işçilerin özel politika gerektiren gruplar arasında kabul edilmesi isabetli olacaktır� Bu çerçevede çalışmamızda söz konusu kişi gruplarına özgü risk faktörlerinin neler olduğu üzerinde durulmuş, mevzuatımızdaki yükümlülükler ve alınabilecek önlemler incelenmiştir� Anahtar Kelimeler: Kadın işçiler, genç işçiler, engelli işçiler, göçmen işçiler, geçici (güvencesiz) işçiler, yaşlı işçiler� OCCUPATIONAL HEALTH AND SAFETY OF THE MOST VULNER ABLE GROUPS ABSTRACTIt is observed that the risk factors of workers participate mostly as a component in occurrence of occupational accident or occupational disease� For this reason if we want to reach better results with respect to prevention of occupational accidents and diseases, it should be taken into account the situation of the most vulnerable groups in working life� Child and young workers, ageing workers, workers with disabilities, women (especially women who are pregnant, in puerperal period or breastfeeding mothers) are accepted as the most vulnerable workers in terms of our legislation� We should add also temporary (insecure) workers and migrant workers who are in need of protection like the other vulnerable groups� Within this scope the risk factors peculiar to these vulnerable groups, our legislation related to protection of vulnerable groups and options for further action are examined in this study�

İş kazası veya meslek hastalığından doğan rücu davalarında Sosyal Güvenlik Kurumu karşısında gerek işverenin gerek üçüncü kişinin sorumluluğunun kapsamı ile ilgili ele alınması gereken konulardan ilki, iç tavan ve dış tavanın belirlenmesi sorunudur. Zira özellikle dış tavanın saptanmasıyla ilgili olarak Yargıtayın farklı hukuk dairelerinin farklı kararlarının bulunduğu görülmektedir. Ayrıca rücu davası açıldıktan sonra ilk peşin sermaye değerindeki artış veya eksilme gerçekleşebilmektedir. Bu durumun rücu hakkı üzerindeki etkisi de ele alınmalıdır. Türk Borçlar Kanunu md.55'de ise kısmen veya tamamen rücu edilemeyen sosyal güvenlik ödemelerinin tazminattan indirilemeyeceği düzenlenmiştir. Bu  Bu makalenin esasını, İstanbul Barosu İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Komisyonu ile Galatasaray Üniversite'sinin 29/30 Mayıs 2015 tarihlerinde ortaklaşa düzenlediği "İş Hukukuna İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri 20. Toplantısı" konulu panelde yapılan "İş Kazası ve Meslek Hastalığından Doğan Rücu Davaları" başlığını taşıyan tebliğ oluşturmaktadır. Rücu davaları konusunun genişliği nedeniyle bu makalede Sosyal Güvenlik Kurumu karşısında sorumluluğun kapsamı ve bu konuyla bağlantılı olan müteselsil sorumluluk hususu incelenmiştir.

İş kazası veya meslek hastalığından dolayı Sosyal Güvenlik Kurumuna rücu hakkının tanınmasının asıl amacı, işverenleri iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini almaya teşvik etmektir. Bununla birlikte Kurumun rücu hakkının hukuki niteliği tartışmalıdır. Bu bağlamda Yargıtayın çeşitli kararlarının değerlendirilmesi, uygulamada ortaya çıkan sorunları anlamaya katkı sağlayacaktır. Ayrıca Sosyal Güvenlik Kurumu karşısında sorumluluğun ne zaman doğacağı hususunun da çeşitli ihtimaller çerçevesinde açıklanması gerekmektedir. Zira uygulamada hem asıl işveren-alt işveren ilişkisinin olduğu hem de üçüncü kişinin iş kazası ve meslek hastalığına yol açtığı hallerde, daha karmaşık sorunların ortaya çıktığı görülmektedir. Genel olarak  Bu makalenin esasını, İstanbul Barosu İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Komisyonu ile Galatasaray Üniversite'sinin 29/30 Mayıs 2015 tarihlerinde ortaklaşa düzenlediği "İş Hukukuna İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri 20. Toplantısı" konulu panelde yapılan "İş Kazası ve Meslek Hastalığından Doğan Rücu Davaları" başlığını taşıyan tebliğ oluşturmaktadır. Rücu davaları konusunun genişliği nedeniyle bu makalede rücu hakkının hukuki niteliği ile Sosyal Güvenlik Kurumu karşısında sorumluluğun koşulları ele alınabilmiştir.

Meslek edinilmiş ödünç iş ilişkisi hukukumuzda ilk defa 6715 sayılı yasa ile İş Kanunu ve Türkiye İş Kurumu Kanununda yapılan değişikliklerle yasal bir temele kavuşturulmuştur. Ancak 6715 sayılı yasa ile değiştirilen İş Kanunun 7. maddesi ele alındığında oldukça karmaşık bir düzenlemeyle karşılaşılmaktadır. Meslek edinilmiş ödünç iş ilişkisi üç taraflı bir hukuki ilişki niteliğini taşımakta olup, özel istihdam bürosu ile ödünç işçi arasında iş sözleşmesi, özel istihdam bürosu ile ödünç alan işveren arasında işçi sağlama sözleşmesi kurulmaktadır. Ayrıca ödünç alan işveren ile ödünç işçi arasında ise iş sözleşmesi benzeri bir hukuki ilişkinin var olduğu kabul edilmektedir. Bu kapsamda taraflar arasındaki hukuki ilişkilerin ele alınması, meslek edinilmiş ödünç iş ilişkisinin kurulabilmesi için öngörülen temel koşulların değerlendirilmesi, bireysel ve toplu iş hukuku açısından doğan sonuçlar üzerinde durulması isabetli olacaktır. Özellikle eşit işlem borcunun meslek edinilmiş ödünç iş ilişkisinde ne şekilde uygulama alanı bulacağının tespit edilmesi uygulama ve ödünç işçilerin haklarının korunması açısından önem kazanmaktadır. Anahtar Kelimeler:Meslek edinilmiş ödünç iş ilişkisi, özel istihdam bürosu, ödünç işçi, işçi sağlama sözleşmesi, eşit işlem borcu.