No abstract

No abstract

Przedstawiono właściwości materiałów supertwardych, takich jak diament i regularny azotek boru, oraz ich zastosowanie na ostrza skrawające. Omówiono przykłady narzędzi z ostrzami z tych materiałów oraz wskazano na efektywność technologiczną i ekonomiczną technologii wykorzystujących te narzę-dzia. Pierwsza część artykułu dotyczy materiałów i narzędzi z ostrzami diamentowymi, a druga -z ostrzami z regularnego azotku boru. SŁOWA KLUCZOWE: diament, azotek boru, narzędzia, skrawanieThe properties of super-hard materials such as diamond and regular boron nitride, and their application on cutting blades. Discussed are examples of blade tools from these materials in the aspects of production process efficiency and economical advantages gained by using these tools. The first part of the article deals with materials and tools with diamond blades and the other -with the blades of a regular boron nitride. KEYWORDS: diamond, boron nitride, tools, cutting Do materiałów supertwardych zalicza się diament i regularny azotek boru. Zgodnie z obowiązującą normą PN-ISO 513:1999 diament polikrystaliczny oznacza się jako DP, a regularny azotek boru jako BN. Jednak w powszechnym użyciu, nie tylko w środowiskach przemysło-wych, ale także akademickich, stosowane są oznaczenia odpowiednio: PKD i CBN (cBN). Zgodnie z przytoczoną normą monokryształ diamentu oznacza się DM.W artykule będą stosowane oznaczenia zgodne normą. Trzeba jednak nadmienić, że w publikacjach i materiałach informacyjnych wielu firm narzędziowych coraz częściej można spotkać oznaczenia z normy DIN ISO 513:2014-05, które odnoszą się do rodzajów węglików spiekanych oraz regularnych azotków boru (rys. 1). Przykładowo: oznaczenie BN zastąpiono trzema symbolami: BL (spieki z małą zawartością azotku boru), BH (spieki z dużą zawartością azotku boru) i BC (spieki z dużą zawartością azotku boru, ale powlekane). Wprowadzono też nowe oznaczenie PD na diament polikrystaliczny bez fazy wiążącej.Omawiane materiały są znacznie twardsze od pozostałych materiałów narzędziowych stosowanych na ostrza skrawające. Do tego są bardzo odporne na ścieranie i w związku z tym narzędzia z tych materiałów mają długie okresy trwałości. Niestety ostrza z materiałów supertwardych są zazwyczaj kilkadziesiąt razy droższe od ostrzy z innych, popularniejszych materiałów, takich jak: węgliki spiekane, cermetale czy ceramika.Mimo wysokiej ceny w pewnych warunkach obróbki mogą się one wykazywać dobrymi efektami technologicznymi kształtowania, a ich zastosowanie jest uzasadnione ekonomicznie. Dlatego narzędzia z ostrzami z materiałów supertwardych są coraz chętniej stosowane, zwłaszcza produkcji o znacznej skali i dużym stopniu zautomatyzowania, gdzie trwałość jest bardzo pożądana.Źródła podają, że materiały supertwarde stanowią zaledwie kilka procent ogółu materiałów narzędziowych. Jednakże gdyby wziąć pod uwagę procentowy udział w objętości zdejmowanego skrawaniem materiału, byłby on z pewnością znacznie większy.Rys. 1. Oznaczenia materiałów narzędziowych według normy DIN ISO 513: 2014-05: CR -ceramika tle...

No abstract

Przedstawiono wymagania, możliwości i uwarunkowania techniczne zastosowania różnych rodzajów sprężyn w fazownikach samoczynnych. Podano zalecenia do doboru sprężyn dla róż-nych rozwiązań konstrukcyjnych narzędzi. SŁOWA KLUCZOWE: skrawanie, fazowanie, narzędzia, sprę-żyny The paper presents requirements, opportunities and technical conditions to use different types of springs in self-acting beveling tools. They were given instructions to the selection of springs for various tools design solutions. KEYWORDS: cutting, beveling, tools, springs W technikach wytwarzania gratowanie krawędzi, a także wykonywanie fazek, zwłaszcza w trudno dostępnych miejscach, odgrywa dość ważną rolę, np. w przypadku kształ-towania fazek w wielostopniowych otworach z licznymi kanałkami. Wymaga to w wielu wypadkach zastosowania narzędzi sterowanych lub mechatronicznych. Narzędzia te są jednak stosunkowo drogie i ich użycie może być opłacal-ne jedynie w produkcji wielkoseryjnej oraz wtedy, gdy fazka musi być wykonana z dużą precyzją. Zazwyczaj jednak wymagania wobec fazek nie są szczególnie wysokie i wów-czas można posłużyć się fazownikami samoczynnymi, których ostrza napędzane są różnego rodzaju elementami sprężystymi. Przykłady wielu takich rozwiązań narzędzi zostały szerzej przedstawione w publikacjach [3÷6]. Widok fazowników sprężystych z ostrzami napinanymi spręży-nami śrubowymi bądź talerzowymi przedstawia rys. 1a, a sprężynami piórowymi -rys. 1b. Na rys. 2a i b pokazano kasetki z rolkami prowadzącymi, a na rys. 2c widok fazownika z wbudowana kasetką. Narzędzia przedstawione na rys. 1 i 2 zostały wykonane przez fabrykę PAFANA.W pracy przedstawiono możliwości zastosowania wybranych rodzajów sprężyn do napędu ostrzy bądź kasetek z ostrzami w różnych rozwiązaniach konstrukcyjnych fazowników samoczynnych.