Covid-19 virüs salgını, Çin'in Vuhan kentinde ortaya çıkmış ve kısa sürede tüm dünyaya yayılmıştır. Yüksek bulaşma özelliğine sahip virüs hayatın tüm alanında insan davranışlarına etki etmiştir. Kentlerde insan hareketliliğini düşürmek, bir arada bulunma durumlarını önlemek adına kısıtlamalar yapılarak virüsün yayılmaması için önlemler alınmıştır. Yapılan kısıtlamalarla hayat durma noktasına gelmiştir. Bu duraklama dönemi hem çevreyi hem de insan davranışlarını gözle görülür şekilde etkilemiştir. Virüsün insanlara kazandırdığı yeni davranışların çevresel, sosyal-ekonomik ve fiziksel çevre üzerinde etkileri gözlenmiştir. Değişen insan davranışı ve yavaşlayan kent yaşantısı olumlu ve olumsuz sonuçları da beraberinde getirmiştir. Çalışmada yapılan literatür taraması sonucunda salgın sürecinin dünya genelindeki kentlerde çevresel, sosyalekonomik ve fiziksel çevre bağlamında olumlu ve olumsuz etkileri incelenmiştir. Çalışma, virüs salgını nedeniyle yaşanan kilitlenme döneminin, sosyoekonomik koşullar, doğal çevre ve yapılı fiziksel çevre üzerinde farkındalık sağladığını, şehirlerin önemini ve nasıl yönetildikleri konusunda eleştirel düşüncelere ihtiyaç duyulduğunu vurgulamaktadır. Bununla birlikte, salgının Türkiye üzerinde etkileri ile alınan tedbirler, yapılan araştırma çalışmaları ve haber kaynakları aracılığıyla bir araya getirilmiştir. İrdelenen araştırma çalışmaları doğrultusunda Türkiye özelinde salgının etkilerinin değerlendirilmesi ve bu etkilerden çıkarılan dersler sonucu alınabilecek önlemlerin sunulması amaçlanmıştır. Salgının neden olduğu kilitlenme dönemindeki etkilere bakıldığında doğal çevre üzerinde geçici de olsa bir iyileşme görülmektedir. Bu iyileşmeden salgın sonrasında gerekli tedbirlerin alınması adına dersler çıkarılmasının gerekliliği anlaşılmıştır. Bu iyileşmenin yanında olumsuz ekonomik koşullar, bireysel yaşamın artmasının sonuçları gibi yeni tedbirlerin alınması gereken durumlar da gözlenmiş olup çalışma sonucunda önerilerde bulunulmuştur.

Tarihi Safranbolu kenti birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, geleneksel Türk mimarisinin karakteristik özelliklerini, yapısal ve kentsel ölçekte günümüze ulaşan örnekleriyle barındıran bir yerleşimdir. Kentin tarihi süreç içerisinde yaşadığı değişim ve dönüşüm neticesinde kültürel mirasının sürdürülebilirliğine yönelik oluşan endişe bölgenin çalışma alanı olarak seçilmesinin ana nedenidir. Çalışmanın amacı Safranbolu Eski Çarşı bölgesindeki ekonomik kalkınma odaklı dönüşümün anlaşılması ve özgün değerinin devamlılığının sağlanması bağlamında değerlendirilmesidir. Bu değerlendirme yapılırken öncelikle kentte mekan ve tüketim arasındaki ilişkiyi çözümleyen çalışmalar araştırılmıştır. Ardından bölgenin değerlendirilmesine katkı sağlaması amacıyla, dönüşüm sürecini başarılı bir şekilde yönetebilmiş olan kent örnekleri incelenmiştir. Örneklerden elde edilen sürdürülebilir uygulamalar doğrultusunda, bölgede konuyla ilgili daha önce gerçekleştirilen çalışmalar ve alanda gerçekleştirilen incelemeler birlikte değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirmelerin ardından sonuç bölümünde bölgenin geçirdiği dönüşümler tüketim ekseninde tartışılmıştır.

Yapı endüstrisi ve ileri teknolojinin hayatımıza birçok avantaj katmasına karşılık, yakın gelecek için ekosistemi tehdit eder hale gelmesi, binaların dünya üzerinde tükettiği enerji, su kaynağı ve dünya sera gazı emisyonu oranındaki çarpıcı artış sebebiyle inşaat sektörü sürdürülebilir politikaların gündem olduğu bir alan haline gelmiştir. Bu bağlamda hayatımızı daha konforlu hale getirirken bir yandan da ekosisteme zarar vermeyip enerji tüketimini azaltan ‘sürdürülebilir’ binalar modern çağın gerekliliği haline gelmektedir. Ekolojik bina tasarım anlayışıyla inşa edilecek bu binaların tasarım-yapım-kullanım-yıkım süreçlerinde sürdürülebilir mimarlık ilkelerine uyması, sürdürülebilir kriterlere göre binaların tasarlanması ve bu kriterlere göre uygun stratejilerin, uygulamaların yapılması önem kazanmaktadır. Bu çalışma, ekolojik binalardaki sürdürülebilir tasarım kriterlerine yönelik benimsenen stratejileri, yöntemleri ortaya koymayı ve bu yöntemlere ilişkin yapılan tasarım uygulamalarının araştırılması ile ekolojik binaları, sürdürülebilir tasarım yönünden değerlendirmeyi amaçlar. Çalışma kapsamında, sürdürülebilirlik anlayışı ve mimari tasarım ilişkisi, sürdürülebilir mimarlık tasarım ilkeleri ve kriterleri literatür taramalarıyla açıklanacaktır. Sonraki kısımda ise Türkiye’deki ekolojik bina örnekleri araştırılmış ve sürdürülebilir tasarım kriterlerini karşılamaları bağlamında seçilen 3 bina örneği, belirlenen sürdürülebilir bina tasarım kriterleri açısından ortak bir tablo çerçevesinde analiz edilmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise bu 3 bina, sürdürülebilir bina tasarımı yönünden karşılaştırılarak değerlendirilmiş ve Türkiye için sürdürülebilir bina tasarımına yönelik, genel bir çözüm önerisi ortaya konulmuştur.

Binalar çok miktarda enerji tüketir ve çevreyi çeşitli şekillerde kirletirler. Günümüzde, çevre kirliliğinin ve enerji tüketiminin azaltılarak gelecek nesillere daha yaşanılabilir bir dünya bırakma arzusu sürdürülebilir mimarlığın önemini arttırmıştır. Sürdürülebilir mimarlık, yapılarda çeşitli şekillerde uygulanmaya çalışılmaktadır. Bu uygulamalardan bir tanesi de “akıllı cepheler”dir. Bu çalışmada “'binanın iç sistemlerinden bağımsız, sadece akıllı cepheler ile sürdürülebilirlik ne ölçüde sağlanabilir ?'' sorusuna cevap bulmak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda; cephelerin “akıllı” olarak sayılabilmesi için ne gibi özelliklere sahip olması gerektiği ve bu özelliklerin sürdürülebilirliğe katkısı incelenmiştir. Daha sonra dünyadaki akıllı cephe örnekleri incelenerek, sürdürülebilirlik ilkelerine göre analiz edilmiştir. Ardından Türkiye’deki yaygın akıllı cephe sistemleri incelenerek, dünyadaki durum ile karşılaştırmalı değerlendirmesi yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda sadece akıllı cephelerinde sürdürülebilirliği önemli ölçüde sağlayabileceği tespit edilmiştir. Dünyadaki durum göz önünde bulundurulduğunda Türkiye’deki akıllı cephe sistemlerinin enerji üretimi konusunda geliştirilmesi gerektiği ve dünyada da akıllı cephe sistemlerinin kullanımının yaygınlaştırılması önerilmiştir.

Pasif konut, enerji verimli konut sektöründeki gelişmelerden biridir. Pasif konutun arkasındaki teknoloji iyi kurulmuş ve dünya çapında önemli olumlu sonuçlarla son yirmi yılda test edilmiş olsa da, teknolojinin uygulanması durumunda dikkate alınması ve olası üstesinden gelinmesi gereken çeşitli zorluklar vardır. Binalarda insanlar için elverişsiz bir ortam gelişir: yapı malzemeleri, mobilya ve teçhizat ile birlikte insan vücuduna zararlı maddeler dairelere girer, havalandırma sistemleri binada hava temizliği sağlamaz, gürültü rejimi bozulur, binalarda ısı kayıpları yüksektir ve içlerindeki mikro iklim, konforlu yaşam ortamının gereksinimlerini karşılamaz. Çok katlı binalar, sakinlerine arazi ile gerekli bağlantıyı sağlayamıyor, aşırı büyük konut binalarının etrafında olumsuz mikro iklim ve psikolojik ortam oluşuyor, binaların mimari görünümü modern insanın estetik ihtiyaçlarını karşılamıyor. Mimarlar dünyanın tüm çevre sorunlarını çözemezler, ancak şu anda tüketilen enerjinin yalnızca bir kısmını gerektiren binalar tasarlayabilirler. Modern geliştiriciler, en son teknolojileri kullanarak çevre dostu evler inşa etmeye başladılar. Bu sektördeki en son başarılardan biri, pasif bir ev veya pasif-ev olmuştur. Bir pasif-ev, yalnızca doğal malzemeler kullanan, geleneksel ısıtma sistemleri olmayan ve elektrik tüketimi en aza indirilen bir evdir. Bu makale, enerji verimli (pasif) evlerin inşasının ana yönlerini, pasif-evlerin olumlu ve olumsuz yönlerini tartışmaktadır. Bu makale, çevre kirliliği ile ilişkili ve insan sağlığını etkileyen çevre sorunlarına olası bir çözüm önermektedir. Enerji tasarruflu evlerin inşasına yönelik bir süreç önerilmektedir.