Dünya nüfusunun yaklaşık %15'i engellilerden oluşmaktadır. Engellilik en yalın ifadeyle bir kısıtlılık ve dezavantajlılık halidir. Bu durum onların günlük yaşamlarında, diğer bireylerden daha çok sayıda ve çeşitli sorunla mücadele etmelerine neden olmaktadır. Engelliliği bireysel özelliklerden ziyade, toplumsal ve çevresel etmenlere bağlayan çağdaş anlayış, konuyu aynı zamanda bir haklar meselesi olarak görmektedir. Engellilerin en başta gelen haklarından birisi erişebilirliktir. Bu hakkın kullanılamaması engellilerin sorunlarını büyütmektedir. Engelliler açısından erişebilirlik fizik ve sanal çevreye, kaynaklara ve hizmetlere ulaşabilme, bunların nimetlerinden faydalanabilme anlamına gelmektedir. Engelsiz kent, bu hakkın kullanılabilmesine yönelik bir yaklaşımdır. Çalışmanın amacı da engellilerin erişebilirlik hakkını bu yaklaşım çerçevesinde değerlendirmektir. Kentler günümüzün temel yerleşim birimleridir. Küresel ölçekte, engelli nüfusun önemli bir bölümü kentsel alanlarda yaşamaktadır. Dolayısıyla kentlerde engellilerin erişim sorunlarının çözülmesi, engelli politikalarının başlıca amaçlarındandır. Bu bağlamda gerek uluslararası, gerek ulusal çok sayıda düzenleme ve standart oluşturulmuştur. Engelsiz kent girişimlerinin sayısı da her geçen gün artmaktadır. Ancak bunların küçük bir bölümü başarıya ulaşabilmektedir. Yerel yönetimlerin mali sorunları, siyasal öncelikler, engelliliğe ilişkin algı gibi çok sayıda neden bu girişimlere sekte vurmaktadır. Bu nedenle engelsiz kent girişimlerinin uzun vadeli bir planlama ve engelliler başta olmak üzere kentteki tüm paydaşları içeren bir politika anlayışıyla ele alınması gerekmektedir.
Kamu değeri, geleneksel kamu yönetimi ve yeni kamu işletmeciliği yaklaşımlarına getirilen eleştiri noktalarında, alternatif çözümler üretmek amacıyla ortaya konulmuş bir yaklaşımdır. Geleneksel kamu yönetiminin bürokratik, merkeziyetçi ve hantal yapısı; yeni kamu işletmeciliğinin vatandaşı müşteri olarak görmesi ve ekonomik verimliliğe yaptığı aşırı vurgu, özellikle kamusal alan, kamu yararı ve kamu hizmeti alanları çerçevesinde ortaya çıkan yeni ihtiyaçlara cevap verememektedir. Kamu değeri yaklaşımı kamu yönetimleri, politikacılar, vatandaşlar ve diğer paydaşlardan oluşan bir ağ içerisinde bu üç temel alana ilişkin yeni bir rol dağılımı ve yönetim anlayışı ortaya koymaktadır. Kamu değeri kamu hizmetinin bir sonucudur ve kamu yararı için kamusal alan içerisinde yer alan tüm paydaşların katılımı ile üretilir. İlk ortaya atıldığı günden itibaren kamu yönetimi alanında genel kabul görmesine rağmen, kavrama ilişkin tartışmalar devam etmektedir. Bu tartışmalar özellikle kamu değerinin tanımlanması ve ölçülmesi noktalarında yoğunlaşmaktadır. Literatürde üzerinde uzlaşılmış bir tanım ve ölçüm yöntemi bulunmamaktadır. Bu nedenle kamu değeri alanı parçalı bir yapı sergilemektedir. Bu çalışmada, "kamu değeri" ve "kamu değerleri" kavramlarının anlamları ve farklılıkları bağlamında kamu değerini ölçmeye yönelik yaklaşımların ortaya konulması ve böylece Türkiye'de kamu değerinin ölçülmesine ilişkin ileride yapılacak çalışmalara yol gösterilmesi amaçlanmıştır.
İçinde bulunduğumuz bilgi çağı ve ekonomisinde beşeri ve sosyal sermaye çalışanların ve örgütlerin performansını belirleyen temel sermaye türlerinden ikisi olarak görülmektedir. Bu bağlamda çalışmanın konusu beşeri ve sosyal sermayenin kamu personelinin performansı üzerindeki etkileridir. Çalışmanın konusunu oluşturan araştırma kesitsel tipte bir saha araştırması olup; bir yerel yönetim kuruluşunda çalışan 377 kamu personeli üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada beşerî ve sosyal sermayenin çalışanların iş performansı üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönde bir etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışanların iş performansı üzerinde sosyal sermayenin beşerî sermayeden daha fazla etkisi olduğu tespit edilmiştir. Ortaya konulan sonuçlar çerçevesinde, beşerî ve sosyal sermayenin en az özel sektör kuruluşları kadar kamu kuruluşları için de önemli birer kaynak olduğunu ve çalışan ve örgüt performansının geliştirilmesi için mutlaka bu iki sermaye türüne yatırım yapılması gerektiğini söylemek mümkündür.
Kamu değer teorisi, kamu yönetimlerinin ürettikleri politikaların, eylem ve işlemlerinin sonucunda toplumsal bir faydanın oluşması gerektiğini ileri sürmektedir. Ancak toplumsal faydanın üretilmesi, çok çeşitli ve farklı aktör, etken ve çıkarın belirli bir uyum içerisinde bir araya getirilmesi ile mümkün olmaktadır. Bu nedenle kamu yönetimlerinin tüm politika, eylem ve işlemleri sonucunda bir değerin oluşup oluşmadığının belirlenmesi önem arz etmektedir. “Kamu değer başarısızlığı modeli” ve model içerisinde yer alan “kamu değeri haritalama yaklaşımı” da bu amaçla oluşturulmuştur. Bir politika analiz yöntemi olarak kamu değeri haritalama yaklaşımı, belirli kriterler çerçevesinde kamu değerinin oluşup oluşmadığını tespit etmeye olanak sağlamaktadır. İçinde bulunduğumuz dönemde küresel toplumun en büyük sorunu COVID-19 pandemisidir. Hükümetler ve uluslararası kuruluşlar COVID-19 ve olumsuz sonuçlarıyla mücadelede çeşitli politikalar uygulamaktadır. Aşı çalışmaları bu politikaların en önemli kısmını oluşturmaktadır. Bu çalışmada kamu değeri haritalama yaklaşımı kullanılarak küresel aşı politikaları analiz edilmeye çalışılmıştır. Analiz sonucunda aşıya erişim ve aşılanma konularında küresel ölçekte adaletsizlik ve eşitsizliğin bulunduğu, dolayısıyla mevcut durumda kamu değerinin oluşturulamadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu çalışmanın amacı, Kim (2009) tarafından geliştirilen Kamu Hizmet Motivasyonu Ölçeğinin geçerliğinin ve güvenilirliğinin test edilerek Türkçe uyarlamasının yapılmasıdır. Ölçek öncelikle beş aşamalı bir yöntemle Türkçe’ye çevrilmiştir. Ölçeğin madde kapsam geçerlik indeksi 0,82 ile 1.00 arasında değişmektedir ve toplam madde kapsam geçerlik indeksi 0,96 olarak hesaplanmıştır. Ölçekte yer alan maddelerin anlaşılırlığının tespit edilmesi için 40 kişiye pilot uygulama yapılmış ve sonrasında araştırmaya geçilmiştir. Araştırma verileri, farklı kurumlarda kamu personeli olarak görev yapan 293 kişiden online olarak toplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS v.26.0 ve AMOS v.26.0 paket programları kullanılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliğine yönelik açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılmıştır. Ölçeğin güvenilirliği için ise Cronbach’s Alpha katsayısı, madde-toplam korelasyonları, %27’lik alt-üst grup madde karşılaştırmaları ve test-tekrar test analizi kullanılmıştır. Yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçekte yer alan 12 maddenin iki faktör altında toplandığı ve toplam varyansın %66,609’unu açıkladığı tespit edilmiştir. Doğrulayıcı faktör analiz sonucunda ölçeğin 12 maddeden oluşan iki boyutlu yapısının kabul edilebilir uyum indeks değerlerine sahip olduğu görülmüştür. Ölçeğin Cronbach’s Alpha katsayısı 0,929 olup, yüksek güvenilirlik düzeyine sahiptir. Ayrıca ölçeğin madde-toplam korelasyonlarının 0,533 ile 0,812 arasında değiştiği ve %27’lik alt-üst grup madde karşılaştırmalarına yönelik yapılan t-testi sonuçlarının istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde farklılaştığı tespit edilmiştir. Yapılan test-tekrar test analizi sonucunda farklı tarihlerde toplanan veriler arasında anlamlı farklılık olmadığı ve ölçeğin test-tekrar test güvenilirliğine sahip olduğu görülmüştür. Araştırmadan elde edilen sonuçlar, 12 maddeden oluşan iki boyutlu Kamu Hizmet Motivasyonu Ölçeğinin Türk kültüründe kamu personelinin kamu hizmetine yönelik motivasyonunu ölçmede geçerli ve güvenilir olduğunu ortaya koymuştur.
scite is a Brooklyn-based organization that helps researchers better discover and understand research articles through Smart Citations–citations that display the context of the citation and describe whether the article provides supporting or contrasting evidence. scite is used by students and researchers from around the world and is funded in part by the National Science Foundation and the National Institute on Drug Abuse of the National Institutes of Health.
customersupport@researchsolutions.com
10624 S. Eastern Ave., Ste. A-614
Henderson, NV 89052, USA
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
Copyright © 2025 scite LLC. All rights reserved.
Made with 💙 for researchers
Part of the Research Solutions Family.