No abstract

Bireyin biyolojik, psikolojik ve sosyal yönlerinin değiştiği, fizyolojik kapasitesinin azaldığı ve yaşam fonksiyonlarının gerilediği dinamik bir süreci ifade eden yaşlanma, yaşamın temel gerçekliklerinden birisidir. 1 Dünya nüfusu son yüzyılda hızla yaşlanmakta ve nüfus projeksiyonlarına göre yaşlı nüfusun daha da artacağı tahmin edilmektedir. 2 Özellikle ülkemiz gibi yaşlanma sürecinin hızlı olduğu ge-lişmekte olan ülkelerde, demografik yaşlanmanın daha kısa sürede görünür hâle gelmesi, bu döneme ait hastalıkların anlamlı bir artış göstereceği beklentisini ortaya çıkarmıştır. 3 Bunların içerisinde iskemik kalp hastalıkları, serebrovasküler hastalıklar, diabetes mellitus, osteoartrit gibi kas iskelet sistemi hastalıkları, Alzheimer ve diğer demanslar gibi nörolojik hastalıklar yer almaktadır. 4

ÖZDünyada yaşlı nüfus her geçen yıl artmaktadır. Yaşlılık biyolojik, psikolojik ve sosyolojik yönleriyle değişim ve sorunların görüldüğü bir yaşam sürecidir. Bu süreçte yaşanan kronik hastalıklar ve yetiyitimi yaşam kalitesinde bozulmaya, bakım ile ilgili yetersizliklere ve ciddi boyutlara varan ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Çoğu kronik hastalığa bağlı, mobilite ile ilişkilendirilebilen yetiyitimi koruyucu önlem ve müdahaleler ile azaltılabilir. Sağlık profesyonelleri içerisinde yer alan halk sağlığı hemşirelerinin artan yaşlı nüfusun mobilite ve yetiyitimi ile ilgili sağlık sorunlarına yönelik 'Yaşlı Sağlığı Hizmetlerinde' edindiği rol yadsınamaz konumdadır. Ancak en önemli sorun halk sağlığı hemşirelerinin yaşlıların yetiyitimi, mobilite sorunları ve bu sorunlara yaklaşımları konusunda yeterli bilgi birikiminin olmamasıdır. Bu çalışmada, ülkemizde yaşayan yaşlılarda yetiyitimi, mobilite ve özellikleri hakkında bilgi vermek, mobiliteye bağlı yetiyitiminin değerlendirilmesi ve geciktirilmesinde, dolayısıyla 65 yaş ve üzeri bireylerin yaşam kalitesinin arttırılmasında halk sağlığı hemşirelerinin sorumluluklarının neler olduğu konusuna rehber oluşturarak katkı sağlayabilmek amaçlanmıştır. Halk sağlığı hemşirelerinin bu amaç doğrultusunda mobiliteye bağlı yetiyitimli yaşı bireyleri izleyerek değerlendirmeleri ve uygun girişimleri planlamaları önerilmektedir.