Bu araştırmada lise öğrencilerinin çevresel bakış açıları (ekosentrik, antroposentrik) ile düşünme stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Çalışma lise öğrencilerinin çevresel bakış açılarının ve düşünme stillerinin belirlenmesini ve çevresel bakış açıları ile düşünme stillerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesini de içermektedir. Keşfedici korelasyonel araştırma modeli ile gerçekleştirilen araştırmanın örneklemini Türkiye’nin batısında bulunan bir şehirde öğrenim gören 230 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma verileri kişisel bilgi formu, Yeni Çevresel Paradigma [NEP] Ölçeği (Dunlap, Van Liere, Mertig ve Jones, 2000) ve Sternberg-Wagner Düşünme Stilleri [SWDS] Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. NEP ve SWDS puanları arasında bir ilişki olup olmadığını anlamak için korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. Öğrencilerin NEP puanlarının ortalamalarının yüksek olduğu ve ekosentrik bakış açısına sahip oldukları belirlenmiştir. SWDS alt boyutlarına göre ise en yüksek ortalamanın "yasamacı ve yürütmeci" alt boyutunda, en düşük ortalamanın ise "muhafazakâr" alt boyutunda olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda SWDS yasamacı, yürütmeci, yargılayıcı, anarşik, içsel ve liberal alt boyutları ile NEP puanları arasında pozitif yönde, zayıf düzeyde ilişkiler bulunmuştur.

Çevre eğitiminin amacı, toplumdaki bireyleri çevre sorunları konusunda aktif katılım gösteren çevre okuryazarı bireyler yapmaktır. Eğitim ve öğretim programları da öğrencilerin çevre okuryazarlığı kazanmalarını amaçlamaktadır. Çalışmanın amacı, okul öncesinden liseye eğitim ve öğretim programlarının kazanımlarının, çevre eğitimi amaçlarının kazandırılmasını ne kadar desteklediğini belirlemektir. İncelenen programlar, çevre eğitimi amaçlarının alt unsurları olan bilinç, bilgi, tutum, beceri, katılım kategorileri ve çevre eğitimi seviyelerine bağlı kalınarak, kazanımlar temelinde değerlendirilmiştir. İncelenen programların kazanımlarının yaklaşık olarak yarısı bilgi kategorisine aittir. Programlarda çevre eğitimi açısından “ekolojik temeller” seviyesinin ön planda olduğu, “kavramsal bilinçlenme” ile “inceleme ve değerlendirme” seviyesinin kazanımlarla az da olsa desteklendiği ancak “sorun çözüm seviyesinin” gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığı belirlenmiştir. İncelemiş olduğumuz öğretim programlarının çevre eğitim amaçları ile özellikle çevre eğitimi üst düzey hedef kazanımlarının tutarlı olmadığı görülmüştür. Eğer çevre sorunlarına çevre okuryazarlığı çerçevesinde davranış boyutunda yanıt verebilecek öğrenciler yetiştirilmek isteniyorsa, özellikle bazı programlarda öne çıkan eğitim sisteminin mevcut sosyal düzeni koruma ve baskın eğitim değerleri yaklaşımı ile çevre eğitiminin üst seviye hedeflerinin gerçekleşmesi için verilmesi gerekli eğitim yaklaşımı arasındaki çelişkilerin ortadan kaldırılarak; bilinç, beceri ve özellikle katılım kategorilerine ait kazanımlara programlarda planlı, aşamalı, yeterli sayı ve içerikte yer verilmelidir.

The purpose of this study was to develop a scale to measure basic biotechnology knowledge, examine the psychometric properties of the scale, and investigate whether there are differences in the test performances of high school students in terms of school, grade, and gender. The development phase of this scale was carried out with a sample of 388 high school students in a province in the west of Turkey. The psychometric properties of the scale were examined using the Rasch model. The K-R internal consistency coefficient of the final scale consisting of 17 items was calculated as 0.77. It was observed that item-total correlations varied between 0.25 and 0.48 except for one item (item 1, 0.13). The results of the Rasch analysis indicated that the scale fits the Rasch model and can differentiate low and high performing test takers. Three-Way ANOVA results demonstrated a significant main effect for the school. There were no statistically significant differences for grade and gender variables in terms of their biotechnology knowledge scores. However, the grade*gender interaction was statistically significant favoring males with small effect size. This observed effect was possibly due to uneven sample size of 12th grade students. The overall results suggest that the Basic Biotechnology Knowledge Scale (BBKS) can be used to assess the knowledge level of high school students.