Bu çalışma 2019-2020 eğitim öğretim yılında Almanca (39), İngilizce (16), Özel Eğitim (42) Öğretmenliği bölümü 1. sınıfta okuyan 97 öğretmen adayının özetleme stratejilerini kullanım durumlarını incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada tarama modelinden yararlanılmıştır. Deneme (2009) tarafından geliştirilen 14 maddelik "Özetleme Stratejileri Ölçeği" uygulanmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, yedinci, birinci, ikinci, on üçüncü, dokuzuncu, onuncu, on birinci ve beşinci maddeler yüksek oranda tercih edilen stratejiler arasındadır. En az kullanılan stratejilerin arasında "Özet boyunca özgün metnin yazarına gönderme yaparım." şeklinde açıklanan strateji olduğu görülmüştür. Az tercih edilen stratejiler arasında "Özet metne konuyla ilgili fikirlerimi de katarım.", "Özgün metni okumaya başlar başlamaz özet metni yazmaya başlarım." stratejileri yer almaktadır. "Özgün metnin ana fikrini özet metnin ilk cümlesinde ifade ederim." stratejisi öğretmen adayları tarafından tercih edilmeyen stratejidir. Öğretmen adaylarının özetleme stratejilerini orta düzeyde tercih ettikleri tespit edilmiştir. Çalışmada cinsiyet değişkenine ilişkin anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir. İngilizce ve Almanca öğretmenliği bölümlerindeki öğrencilerde on ikinci ve on üçüncü maddelerde anlamlı farklılık görülmüştür. Yazılı anlatım ya da Türk dili gibi okuma ve yazmaya yönelik derslerde metin özetleme konusu üzerine hem teorik hem de uygulamaya yönelik çalışmalar yapılmalıdır.

The most populous group learning Turkish as a second language in Turkey constitute foreigners who immigrated to Turkey in recent years for various reasons. The laws and rules of the state policies, the characteristics and attitudes of the host society are decisive in terms of educational science in ensuring the interaction of immigrants with the societies of the countries they come from. From the sociocultural and socioeconomic point of view, it is clear that Turkish teaching is the most important part of adaptation. Considering that the need for learning Turkish is a fundamental need not only for Syrians under temporary protection, but also for all internationally protected and irregular migrants, the importance of the need for qualified teachers emerges. In this study, teaching programs, the principles course content, methods and techniques, tools and materials, the types of questions for assessment and evaluation which are used by teachers who teach Turkish in Turkey Public Education Centers of the provinces where Syrians are most concentrated, are investigated and also examined the sources they follow. The data indicate that there is a need for qualified teachers in the field.

Dil öğretimi sürecinin en önemli unsurlarından biri sözcük öğretimidir. İkinci dilde sözcük bilgisinin olmaması ya da yetersiz olması durumunda konuşma, yazma, okuduğunu ve dinlediğini anlamada sorunlarla karşılaşılabilmektedir. Bu sorunlar öğreniciden kaynaklı olabileceği gibi ders kitabında yer alan sözcüklerden de kaynaklı olabilir. Yabancı dil olarak Türkçe alanında kişinin sözcük bilgisini ölçmeye dayalı bir araç kullanılmadığı/geliştirilmediği düşünüldüğünde sorunun ders kitabından kaynaklı olup olmadığını ölçmek, öğrencinin sözcük bilgisini ölçmekten daha kolay olacaktır. Çalışmada yabancı dil olarak Türkçe ders kitaplarında yer alan sözcük listelerinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Ders kitaplarını analiz etmek için en popüler ve doğru araç, değerlendirme kontrol listesidir. Çalışmada doğrulanmış ve güvenilir bir araç olduğu için Mukundan ve Kalajahi (2013) tarafından geliştirilen ders kitaplarını değerlendirilme kontrol listesi kullanılmıştır. İstanbul Yabancılar İçin Türkçe öğretim setinde ünite sonlarında yer alan sözcük listeleri temel alınarak sözcüklerin düzey ve ünitelere göre dağılımını, düzeye uygunluğunu, tekrarlanması/geri dönüştürülmesini ve bağlamlaştırılmasını ortaya koymak amacıyla doküman incelemesi yapılmıştır. İstanbul Yabancılar İçin Türkçe öğretim setinin sözcük listelerinde yer alan sözcüklerin ünite ve kitap boyunca tekrarlanması açısından geliştirilmesi, özellikle A1 düzeyinde sözcüğün bağlamlaştırılması için gerekli iyileştirmelerin yapılması faydalı olacaktır. Bu çalışma hem yabancı dil olarak Türkçe ders kitabı yazanlara hem de ders kitabı değerlendirme ölçütleri oluşturacak araştırmacılara katkı sağlayacaktır. Bu çalışma, sözcük düzeyinde ders kitaplarının iyileştirilmesi veya değiştirilmesi için bir referans olarak kullanılabilir. Türkçe öğreten kurumlar, çalışmanın bulgularını ders kitaplarının güçlü yönlerini ve zayıf yönlerini araştırmak ve öğrenciler için uygunluğunu göz önünde bulundurarak Türkçe öğrenme-öğretme materyallerini güncellemek için kullanabilir.

No abstract

The appearance of negative sentences used in Turkish scientific texts in line with textual acts / S. Çalışır