Ne istihdamda, ne eğitimde ne de yetiştirmede olan gençler (bundan böyle "NEİY gençler" olarak anılacaktır), sosyal, ekonomik ve politik etki ve nedenleri bakımından dünyada giderek artan bir sorun alanı olarak görülmektedir.Bu bakımdan kamu politikalarının planlanması ve programlanması açısından bir ülke nüfusu içerisindeki konumunun netliğe kavuşturulması önem arz etmektedir. Bu kapsamda farklı denge unsurları olabileceği düşünülerek, sistematik stratejilerin üretilebilmesi ve hayata geçirilebilmesi adına ne NEİY gençlere ilişkin detaylı bir profil araştırması hayati bir önem taşımaktadır. Bu çalışmada, NEİY gençlerin karma yönteme başvurularak kapsamlı bir analize tabi tutulmuştur. İlk olarak, detaylı bir literatür taraması sonucunda elde edilen sorun kümelerinin evrensellik gösterip göstermediği geliştirilen ölçeklerle sınanmış ve yüksek düzeyde geçerlik ve güvenirlik elde edilmiştir. Söz konusu ölçeklerin geçerliği ve güvenirliği 3158 NEİY gençle yapılan yüz yüze görüşmelerden elde edilen verilerle sağlanmıştır. Metodolojinin tamamlayıcı diğer ayağında ise yarı yapılandırımış mülakat tekniğine başvurularak 152 NEİY gençten veri temin edilmiştir. Her iki yöntem tatbik edilirken, Türkiye'de İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) -II çerçevesinde 26 alt bölge içerisinde bölgelere adını veren 26 ilde ikamet eden 15-29 yaş grubundaki NEİY olan gençler hedeflenmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre, NEİY gençlerin genel profili içerisinde lise düzeyi ön planda, aile profili açısından büyük oranda çalışmayan babaların varlığının NEİY gençler için risk olabileceği ve gençlerin büyük bölümünün hiçbir iş deneyiminin olmadığı saptanmıştır. Ayrıca NEİY olmayı belirleyen "neden" ve "etki" faktörleri ana boyut ve alt boyutlarıyla kapsamlı bir şekilde irdelenmiş, analiz sonuçlarının araştırmacılara ve politika yapıcılara yol göstermesi amaçlanmıştır. Böylelikle, bulgulardan yola çıkarak hazırlanacak kapsamlı ve sistematik stratejiler ülkenin ekonomik ve sosyal açıdan kalkınmasına katkı sağlayabilecektir.

This work is licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License Öz İş-yaşam dengesi kavramı, günümüzün hızlı ve rekabetçi yaşam koşullarında insani bir ihtiyaç olarak ortaya çıkmıştır. Günümüzde kapitalist sistemin işleyişi, iş hayatında olduğu gibi aile hayatında ve genel olarak yaşam üzerinde de etkilere sahiptir. Bu etki, kültürel farklılıklara açıktır. Kendine has çalışma kültürü ile farklılaşan Japonya da kapitalist işleyiş mekanizmasının kültürel etkilere açık bir örneğini teşkil etmektedir. Japon hükümeti, iş ve yaşam alanlarına yönelik denge ihtiyacını yasal düzenlemeler ile aşmaya çalışsa da, yerleşik çalışma kültürü ilgili düzenlemelerin etkisini ciddi anlamda sınırlandırmaktadır. Nitekim iş ve yaşam alanlarında başarılı bir denge sağlanamadığından, söz konusu uyumsuzluğun sonuçları birey, toplum ve aile düzeyinde bir bütün olarak ülke nüfusunu etkilemektedir. Dolayısıyla bu çalışmanın kapsamına iş-yaşam dengesi, Japon çalışma kültürü ve Japonya'nın iş, aile ve yaşam ile ilgili öne çıkan göstergeleri dâhil edilmiştir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, iş-yaşam dengesi bağlamında kendine has çalışma kültürü ile özel bir örnek teşkil eden Japonya'da iş-yaşam dengesine yönelik arayışları, güncel veriler sunan iş, aile ve yaşam göstergeleri üzerinden incelemektir. Yöntem olarak konuya ilişkin literatür taraması yapılmış, son yıllara ait mevcut ikincil verilerin analizi gerçekleştirilmiştir. Buna göre, Japonya'da iş-yaşam dengesi bağlamında uzun çalışma saatlerinin bir yandan karoshi ve karojisatsu vakalarına neden olduğu, diğer yandan ise aile ve yaşam alanları üzerinde son derece kuvvetli ve olumsuz etkileri olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte cinsiyete dayalı eşitsizlik ve cinsiyet rolleri bağlamında Japon kadınlar açısından düzenli ve düzenli olmayan istihdamın kanıksanmış Japon çalışma kültürü içinde bir ihtiyaç olmakla birlikte, gelir bağlamında önemli bir dezavantaj oluşturduğu belirlenmiştir. Yaşam ile ilgili göstergelerde istihdamdan bağımsız olarak Japon kadınlarının erkeklere nazaran daha fazla yük altında olduğu sonucuna varılmıştır. Nitekim Japonya'da çalışma hayatı yayılma (taşma) teorisinin; aile ve özel yaşam alanı ise çatışma teorisinin argümanlarına uygun bir yapı sergilemektedir.

NEİY statüsü, istihdamda, eğitimde ya da yetiştirmede bulunmayan gençleri ifade etmektedir. NEİY olgusunun yaygınlaşması ve NEİY statüsünün bireye, topluma ve ülke ekonomisine yönelik çeşitli olumsuz sonuçlar doğurması bu olguya yönelik ilgiyi arttırmaktadır. Bu nedenle, bu çalışmada NEİY olgusunun nedenlerini, etkilerini ve mücadele politikalarını incelemek amaçlanmıştır. Söz konusu faktörlerin tespiti için literatür taraması yoluyla NEİY gençlere yönelik yapılan araştırmalar sınıflandırılmış ve incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda NEİY olgusunun heterojen bir yapıya sahip olduğu ve NEİY tanımlarının, nedenlerinin, etkilerinin ve mücadele yöntemlerinin pek çok faktöre bağlı olarak geliştiği ve birbirinden farklılaştığı tespit edilmiştir. Tüm bu farklılıklar göz önünde bulundurularak yapılan sınıflandırmada, NEİY olma nedenlerinin bireysel özelliklerden, aileden, çevreden ve emek piyasasından kaynaklı olduğu görülürken; NEİY olmanın birey, aile, çevre, politik yaklaşım ve emek piyasası TÜRKİYE'DE EĞİTİM, İSTİHDAM VE YETİŞTİRMEDE OLMAYAN GENÇLER YOUTH NOT IN EMPLOYMENT, EDUCATION OR TRAINING (NEET) IN TURKEY NEDEN VE ETKİ BOYUTLARIYLA "NE EĞİTİMDE NE İSTİHDAMDA NE DE YETİŞTİRMEDE (NEİY)" OLAN GENÇLER 2