Amaç: Araştırma, hemodiyaliz hastalarının yorgunluk, bakım
bağımlılığı ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapıldı.
Gereç ve Yöntemler: Araştırma, Aralık 2021-Ocak 2022
tarihleri arasında Adıyaman Üniversitesi Eğitim ve Araştırma
Hastanesi diyaliz ünitesinde tedavi gören, araştırmaya alınma
kriterlerine uyan 70 hasta ile tanımlayıcı olarak yapıldı.
Araştırmanın verileri; “Kişisel Bilgi Formu”, “Yorgunluk Şiddet
Ölçeği” ve “Bakım Bağımlığı Ölçeği” ile toplandı. Verilerin
istatistiksel analizinde sayı, yüzde, ortalama, Mann Whitney U,
Kruskall Wallis ve Spearman Korelasyon testleri kullanılmıştır.
Farklılıkların tespiti sonrası post hoc testler uygulandı.
Bulgular: Araştırmamıza katılan hemodiyaliz hastalarının
%30’u 36-50 yaş aralığında, %57,1’inin kadın, %42,9’unun
ilköğretim mezunu, %55,7’sinin bekâr, %50,0’sinin ev hanımı,
%92,9’unun çalışmadığı, %54,3’ünün gelirinin giderine eşit
olduğu saptandı. Çalışmada hastaların yorgunluk şiddeti ölçeği
ortalaması 45,58 ± 12,84 ve bağımlılık ölçeği ortalaması 70,71 ±
16,29 olarak bulundu. Çalışmaya katılan hemodiyaliz
hastalarının Yorgunluk Şiddeti Ölçek puan ortalamalarının yaş,
cinsiyet, eğitim düzeyleri, meslek grupları, hemodiyalize yalnız
gitme durumu ve KBY’ye ek kronik hastalığı olma durumuna
göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği görülürken
(p<0,05), Bakım Bağımlılığı Ölçek puan ortalamalarının yaş,
çalışma durumu, gelir düzeyi, hemodiyalize yalnız girme
durumu ve fiziksel engel durumuna göre istatistiksel anlamlı
fark gösterdiği saptandı. Çalışmada Yorgunluk Şiddeti Ölçeği
ile Bakım Bağımlılığı Ölçek korelasyon analizi sonucunda iki
değişken arasında negatif yönde, zayıf bir ilişki olduğu saptandı
(r= -0.258, p = 0,031).
Sonuç: Hemşirelerin eğitim planlarında ve hasta bakımı
verirken hemodiyaliz hastalarında görülen yorgunluk ve
oluşabilecek bakım bağımlılığını göz önünde bulundurarak
hemşirelik bakımını planlamaları gerekmektedir.
