No abstract

No abstract

WprowadzenieWprowadzenie od 2002 roku możliwości bezpośredniego wybierania reprezentantów lokalnej władzy wykonawczej zakończyło pewien etap reform i przekształceń samorządu terytorialnego w Polsce. Z takim rozwiązaniem wiązano liczne nadzieje, ale również już w fazie prac nad ustawą o bezpośrednim wyborze wójta, pojawiały się też liczne kontrowersje w zakresie działania takiego mechanizmu kreacji lokalnej elity politycznej [Janik 2007: 194-195], dotychczas niewyjaśnione. Aktualne przewartościowanie mechanizmu bezpośredniego wybierania tego organu jednostek samorządu terytorialnego (JST), jak również zakresu jego kompetencji, dotyczy takich kwestii, jak choćby możliwości występowania relacji klientarnych umacniających stabilność lokalnej władzy i szkodzących tym samym lokalnej społeczności [Bober 2013: 31 i nast.]; czy też podważania zasadności bezpośrednich wyborów władzy wykonawczej w kontekście zapisów EKST, przez co wskazuje się na nadmierną koncentrację władzy w rękach jednej osoby (którą jest trudno w praktyce odwołać) oraz możliwości podporządkowy-wania legislatywy egzekutywie. Warto również zauważyć, że kreślona przez niektórych jeszcze na początku XXI wieku, [Piasecki 2004: 184] wizja stopniowej ewolucji systemu proporcjonalnego w kierunku większościowego w samorządzie terytorialnym, początkowo przez wprowadzenie bezpośred-niego wybierania wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, a obecnie przez 1 Artykuł jest efektem realizacji grantu finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki nr 2014/13/D/ HS5/02010, pod tytułem: "Uwarunkowania reelekcji egzekutywy gminnej po 2002 roku w Polsce".

1 Artykuł jest efektem grantu finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki (2014/13/D/HS5/02010), pt. "Uwarunkowania reelekcji egzekutywy gminnej po 2002 roku w Polsce".

Barwne historyczne dzieje klientelizmu jako fenomenu społecznego zawsze miały ścisły związek z władzą polityczną, jej zdobywaniem, podtrzymywaniem i sprawowaniem. Dotyczy to każdego szczebla władzy. Klientelizm jako aktywność niepenalizowana może sprzyjać działaniom pozaprawnym, których celem jest czasami nieuprawnione wpływanie na wyniki rozgrywek wyborczych. W artykule wskazano, jak relacje klientalne na poziomie gmin mogą łączyć się z nieuprawnionym wpływem na losy starć wyborczych w wyborach gminnego organu wykonawczego. W tym celu zaprezentowano wybrane strategie aktorów gminnych, których podstawą jest klientelizm i które wdrażane są w celu modyfikacji wyników wyborów gminnych włodarzy. Artykuł kończy dyskusja w zakresie możliwości wykrywania naruszeń wyborczych za pomocą analiz tzw. bliskich wyborów w schemacie regresji nieciągłej (Regression Discontinuity Design -RDD).