No abstract

Mikrosejsmika, sejsmika, sejsmologia -wspólne korzenie, różne cele, zintegrowane działania W publikacji scharakteryzowano krótko ważniejsze informacje z wybranych dziedzin nauk o Ziemi, które doprowadziły do sformułowania zasad monitorowania mikrosejsmicznego, jako narzędzia śledzenia i oceny skuteczności szczelinowania hydraulicznego. Rozpoznanie przedstawionych w bogatej literaturze światowej rozwiązań opartych na studium rzeczywistych przypadków realizowanych przez kampanie przemysłu poszukiwań ropy i gazu w róż-nych i różnorodnie położonych miejscach globu doprowadziło do konkluzji, że przypuszczalne i udokumentowane do chwili obecnej formacje łupkowe w Polsce, z usprawiedliwiającym udostępnianie i produkcję potencjałem wę-glowodorowym, wymagają rozwiązań przygotowujących i konkretnych działań przemysłowych, różnych od najczę-ściej stosowanych na świecie, co związane jest przede wszystkim ze specyfiką ich budowy geologicznej. Za waż-ny czynnik na drodze do sukcesu poszukiwawczego uznano rozpoznanie a priori wielorakich opcji reakcji ośrodka geologicznego (geological response) na działalność inżynieryjną. W konsekwencji zaproponowano i przedstawiono koncepcję i algorytm trójwymiarowego modelowania mikrosejsmicznego, umożliwiającego symulację odpowiedzi sprężystej ośrodka na wzbudzanie i zaburzenie równowagi naprężeń spowodowane szczelinowaniem hydraulicznym.Komentowane badanie przeprowadzono w ramach realizacji programu BLUE GAS -projekt GASŁUPMIKROS.Słowa kluczowe: sejsmologia, metoda sejsmiczna, fale mikrosejsmiczne, model mechaniczny, tensor naprężeń, parametry wytrzymałości skał, modelowanie pola sprężystego, szczelinowanie hydrauliczne. Microseismics, seismics, seismology -common roots, different aims, integrated activitiesIn the paper, selected elements and concepts of the most important disciplines of Earth Sciences, which led to the formulation of rules of seismic monitoring, as a tool to track and evaluate the effectiveness of hydraulic fracturing. Recognition of solutions presented in a wide scope of literature and works, based on actual cases carried out by the oil and gas industry during hydrocarbons exploration in different object across the globe, led to the conclusion that the potential and documented until now in Polish shale formation, require specific solutions and actions to be taken by the industry, different from those most commonly used in the world. An important aspect on the way to successful exploration was to recognize a priori the geological response of reservoir formation to the engineering activities. As a result, the concept of three-dimensional microseismic modeling enabling simulation of elastic response of rock medium to inducing and loss of stresses equilibrium due to hydraulic fracturing was proposed and presented. Results of calculations performed in MICROMOD 3D software, implemented for geological models created based on data measured in L-1 borehole were discussed.Likely directions of further development of the software, especially regarding the visualization of graphic r...

Zawartość pyłów w gazie jako istotny element oceny jakości gazu W artykule przeanalizowano obowiązujące regulacje prawne i wymagania techniczne w zakresie oznaczania zawartości pyłów w gazach, ze szczególnym zwróceniem uwagi na gazy palne wykorzystywane w energetyce oraz transporcie samochodowym, jak również na gazy techniczne zasilające aparaturę kontrolno-pomiarową i analityczną.Słowa kluczowe: jakość gazu, zawartość pyłu, pył. Dust content in gas as an important element of gas quality assessmentThis article analyzes the applicable legal regulations and technical requirements for the determination of dust content in gases, with particular attention to flammable gases for use in power generation and road transport, as well as for industrial gases for control and measurement equipment.

W artykule przedstawiono ocenę przydatności różnego typu algorytmów służących do obliczania liczby metanowej paliw gazowych. Ocenę przydatności poszczególnych metod obliczeniowych przeprowadzono na podstawie uzyskanych wartości wskaźnika z-score. Podczas obliczeń uwzględniono zróżnicowany skład gazów palnych. Z tego względu obliczenia prowadzono dla gazu ziemnego, biogazu oraz gazów odpadowych. Uzyskane wyniki badań pozwoliły wskazać najbardziej uniwersalną metodę obliczania liczby metanowej oraz określić minimalną zawartość metanu, dla której prowadzenie obliczeń jest możliwe. Słowa kluczowe: liczba metanowa, paliwa gazowe. Statistical evaluation of compliance of the results of gas methane determination using various methods The paper evaluates the suitability of various types of algorithms for calculating the methane number of gaseous fuels. The assessment of the suitability of individual calculation methods was based on the obtained z-score values. During calculations, the differentiated composition of flammable gases was taken into account. For this reason, calculations were made for natural gas, biogas and technological gas. The obtained results of the research allowed to indicate the most universal method for calculating the methane number and to determine the minimum methane content for which calculation is possible.