Somut olmayan kültürel miras, toplumların sahip olduğu ve kuşaktan kuşağa aktarılan kültürel değerleri ifade etmektedir. Bu miras değerlerinin korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması için 2003 yılında UNESCO tarafından ‘koruma’ ve ‘yaşatma’ temeline dayanan “Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi” yapılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti Devleti de 2006 yılında sözleşmeye taraf olmuş ve miras niteliği taşıyan bir takım kültürel değerlerini “Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi”ne yazdırmıştır. Konuyla ilgili olarak yapılan çalışmalarda söz konusu bu kültürel değerlerin; sosyal, ekonomik, kültürlerarası etkileşim, tanıtım ve turizm açısından bölgesel ve ulusal düzeyde katkı sağladığı vurgulanmaktadır. 2014 yılında Türk kâğıt süsleme sanatı olarak listeye giren “Ebru” sanatı da ulusal ve uluslararası düzeyde yapılan organizasyonlar ile bu potansiyele sahip olmakla birlikte, ebru sanatının söz konusu bu katkılarına yönelik özel bir çalışmaya rastlanmamıştır. Özellikle, geçmişten getirilen ve önemli bir kültür değeri olan Ebru sanatının, yine ülkemizin gelişmesinde önemli bir stratejik sektör konumunda olan turizm ile ilişkilendirilmesi noktasında da herhangi bir çalışmaya rastlanmaması bu çalışmanın çıkış noktasını oluşturmuştur. Bu çerçevede konunun önemini ve bu alanda yapılacak olan gelecek çalışmalara yön vermesi bakımından kavramsal nitelikte ve ikincil veriler kullanılarak ele alınan bu çalışmanın amacı, somut olmayan kültürel miras değerlerinin turizme yansımaları bağlamında önemli bir değerimiz olan “Ebru” sanatının turizm sektörüne olası yansımalarını inceleyerek bu alanda yapılacak çalışmalara katkı sağlamaktır.

PurposeThis study attempts to ascertain how behavioral intention and word-of-mouth communication is affected by belonging, attitude toward behavior and subjective norm found in the theory of reasoned action. The research universe consists of customers visiting local restaurants operating in Afyonkarahisar.Design/methodology/approachThe survey technique was used to collect data from customers visiting local restaurants between 05 September and 05 November 2022, using the convenience sampling method. The acquired data (n = 385) were analyzed using the structural equation model and the SmartPLS statistical tool.FindingsThe study findings indicate that behavioral intention is positively and significantly influenced by behavioral attitude, subjective norm and behavioral norm, but not by belonging. However, behavioral intention significantly and favorably influences word-of-mouth. When the indirect effect of study findings was analyzed, it was showcased that behavioral intention and attitude indirectly influence subjective norm and word-of-mouth communication, but belonging has no such effect.Practical implicationsThe results suggest that businesses should focus on using local products as customers have a positive attitude toward them and provide customers with a sense of belonging to increase word-of-mouth communication. Additionally, the study highlights the importance of subjective norms in shaping customers' intentions and behavior toward local products.Originality/valueThe contribution of this article is valuable in terms of meeting this quest of visitors who have the motivation to introduce and experience the local culture, especially the Reasoned Action Theory of Word-of-Mouth communication approach of the customers, who play an essential role in the promotion and marketing of local restaurants selling local products, and to make a difference in their travels. Findings indicate that businesses should use local products, and customers need a sense of belonging. However, there is a subjective norm and attitude toward local products, and they should provide the necessary tendencies to gain a sense of belonging.

Turizm sektöründeki sürdürülebilirliğin sağlanmasında, turizm ürünü olarak kullanılan ürünlerin/değerlerin çeşitlendirilmesi ve korunması önemli yer tutmaktadır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras (SOKÜM) Listesinde "Türk Kâğıt Süsleme Sanatı" olarak yer alan ebru sanatının turizm değeri olarak kullanılabilirliği ve turizm ile etkileşiminin ortaya çıkaracağı sonuçların belirlenmesidir. Araştırmada ilk olarak, araştırma kapsamında yer alan kavramlar hakkında literatür taraması yapılarak kuramsal alt yapı ortaya konulmuştur. Araştırmanın sonraki kısmındaysa anket ve görüşme teknikleri uygulanmıştır. Bu kapsamda, Ankara, Bursa, İstanbul ve Malatya'da düzenlenen ebru sergilerine katılan ziyaretçilerden 194 anket toplanmıştır. Araştırmanın diğer anket uygulaması ise Ankara, İstanbul ve Malatya'daki 84 kursiyerle yapılmıştır. Ayrıca alanında deneyimli, ulusal ve uluslararası düzeydeki organizasyonlara katılmış ebru sanatçılarıyla görüşme yapılmıştır. Katılımcıların ankete ilişkin verdikleri cevaplar; güvenirlik analizi, yüzde, frekans analizi ve aritmetik ortalama değerleri doğrultusunda değerlendirilerek araştırmanın amacı doğrultusunda yorumlanmıştır.

Bu çalışmada Adıyaman’ın yöresel bir ürünü olan bayram taplamasının Adıyaman mutfağındaki yerinin, kültürel değerinin, üretim sürecinin ve bu süreçteki sosyo-kültürel işleyişinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel veri toplama yöntemine başvurulmuş ve veriler yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile elde edilmiştir. Görüşme formu, bayram taplaması yapan yerel halk ve taplama üretiminde bulunan işletme yetkilileri olmak üzere 10 kişiye uygulanmıştır. Araştırmada bayram taplamasının Adıyaman’da yöresel bir lezzet olduğu, sevilerek tüketildiği, üretimi esnasındaki sosyo-kültürel işleyişin insanları olumlu etkilediği ancak üretiminde birtakım farklılıklar olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

The aim of this study is to examine the interdisciplinary studies of the art of marbling, which was included in the UNESCO’s Convention for the Protection of the Intangible Cultural Heritage in 2014. Articles in Turkish and foreign literature were examined. Various databases (EBSCO, Scopus, ULAKBİM TR Index, SOBIAD, Web of Science, YOK Academic, Google Scholar) were searched using relevant keywords to reach academic studies on marbling. In addition, it was tried to reach different studies by going to the bibliography of each study. As a result of the literature review conducted since September 1, 2021, a total of 234 studies, including 47 postgraduate theses, 74 articles and 113 papers, were reached. The sources obtained were evaluated according to various data such as publication year, publication place, publication language, author information, keywords, and turned into tables and graphics. As a result of the study, the art of marbling; It has been determined that it is the subject of various disciplines, especially fine arts, handicrafts, archive, art history, health, but there are still deficiencies in the literature.