Тokom oružanog sukoba na Kosovu i Metohiji, i posle njega, poginulo je više od 5 000 osoba, a prema popisu Međunarodnog Komiteta Crvenog Krsta iz marta 2001. godine, 3.338 osoba su se još vodile kao nestale. Do zaključivanja ovog rada, broj nestalih lica na prostoru Kosova i Metohije za kojima se traga iznosi oko 1700. Ovaj spisak uključuje ljude iz svih etničkih zajednica.. Primarni cilj forenzičke istrage je utvrditi identitet nestalog lica i nakon toga njegove ostatke predati porodici u skladu sa Ženevskim protokolima. Postmortalnim pregledom nakon izvršene ekshumacije stručnjaci utvrđuju i uzrok i način smrti koji ukazuje na kršenje ljudskih prava i na počinjene zločine. Zaključak. Razložan je strah da će sa protokom vremena sve manje interesovanja biti posvećeno ovoj temi i da će aktivnosti na pronalasku i identifikaciji nestalih potpuno zamreti.Ključne reči: nestale osobe, Kosovo, ekshumacija, identifikacija, oružani sukobi UVODNakon oružanih sukoba koji su se devedesetih godina XX veka odvijali na teritoriji bivše SFRJ poseban stručni izazov predstavlja identifikacija žrtava rata, ratnih i posleratnih zločina, sahranjenih u pojedinačnim grobnim mestima i u masovnim grobnicama, kada se ekshumacija vrši više godina posle njihove smrti, a često se radi o sekundarnim i tercijernim grobnicama [1].Тokom oružanog sukoba na Kosovu i Metohiji, i posle njega, poginulo je više od 5 000 osoba, a prema popisu Međunarodnog Komiteta Crvenog Krsta iz marta 2001. godine, 3.338 osoba su se još vodile kao nestale. Do zaključenja ovog rada, broj nestalih lica na prostoru Kosova i Metohije za kojima se traga iznosi oko 1700. Ovaj spisak uključuje ljude iz svih etničkih zajednica. Tokom oružanog sukoba, a naročito nakon uspostavljanja UN administracije na Kosovu, u prisustvu međunarodnih vojnih i policijskih snaga, nestala je 1.441 osoba srpske, crnogorske i ostalih nacionalnosti uključujući i jedan broj Albanaca. Raspoloživi podaci upućuju da je najveći broj ovih lica usmrćen, te da su njihovi posmrtni ostaci sahranjeni na različite načine, u skrivenim i neobeleženim pojedinačnim grobnim mestima ili u masovnim grobnicama [2].Nakon oružanih sukoba i ratova, koji su se dešavali i dešavaju se u svetu, kao i u našem regionu, najtragičnija činjenica je veliki broj nestalih lica. Ovim su forenzičke istrage postale imperativ u razjašnjavanju sudbina nestalih lica. Jedino istina zasnovana na objektivnim dokazima može vratiti mir i dostojanstvo porodicama nestalih lica i otvoriti put ka pravdi i pomirenju. IDENTIFIKACIJA U ORUŽANIM SUKOBIMAIdentifikacija većeg broja nepoznatih ljudi je izuzetno osetljiv i komplikovan zadatak. Ona zahteva timski rad u koji su uključuju između ostalih specijalisti sudske medicine, antropolozi, odontolozi, rendgenolozi i DNK eksperti. Nakon oružanih sukoba na prostorima bivše Jugoslavije, oformljeni su međunarodni forenzički timovi koji su uključivali stručnjake različitih specijalnosti iz različitih zemalja. Međunarodne forenzičke istrage su primenjene u praksi prvi put u istrazi masakra koji se desio u...

Управни спор је настао као последица либералистичко-индивидуалистичких схватања после Француске буржоаске револуције, ради заштите појединаца према држави и јавној власти. Управни спор се у политичким системима од XIX века на различите начине развијао.

Nakon oružanih sukoba koji su se devedesetih godina XX veka odvijali na teritoriji bivše SFR Jugoslavije, poseban izazov predstavlja identifikacija žrtava rata. U radu je dat detaljan opis procesa identifikacije ekshumiranih posmrtnih ostataka. Jedan od ciljeva rada predstavlja i poređenje rezultata analize DNK i klasičnih forenzičkih metoda identifikacije. Ovaj rad se odnosi na identifikaciju posmrtnih ostataka koji su ekshumirani na Kosovu i Metohiji u periodu od 2001-2012. godine, a koji pripadaju Srbima i drugim nealbanskim nacionalnim zajednicama (Crnogorci, Bošnjaci, Romi, Goranci i dr.) i u znatno manjem broju Albancima, koji su takođe stradali u ratnom i posleratnom periodu. Iskustva ovog procesa kao i iskustva drugih država pokazuju da postoji potreba za organizovanjem odgovarajuće službe za identifikaciju posmrtnih ostataka nepoznatog identiteta u Srbiji, da bi se na efikasan način moglo reagovati u slučaju velikih nesreća.Ključne reči: identifikacija, ekshumacija, posmrtni ostaci, Kosovo i Metohija. UVODIzazovi u identifikaciji u poslednjih dvadesetak godina doveli su do znašajnih napredaka u ovoj oblasti. Najpoznatije masovne identifikacije iz kojih se mogu izvesti i značajne pouke su one posle napada na Svetski trgovinski centar ( . Nakon oružanih sukoba koji su se devedesetih godina XX veka odvijali na teritoriji bivše SFR Jugoslavije, poseban izazov predstavlja identifikacija žrtava rata, ratnih i posleratnih zločina, sahranjenih u pojedinačnim grobnim mestima i u masovnim grobnicama, kada se ekshumacija vrši više godina posle njihove smrti, a često se radi i o sekundarnim ili tercijernim grobnicama.Nakon raspada Jugoslavije i oružanih sukoba koji su sledili taj raspad, oko 40.000 osoba se vodilo kao nestalo, uz pretpostavku da su mrtve. Ovaj broj nestalih se odnosi na konflikte u Hrvatskoj, Bosni i Hercegovini, na Kosovu i Metohiji, kao i na sukob niskog intenziteta u BJR Makedoniji 2001. godine. Prema podacima Međunarodne komisije za nestala lica (ICMP), od približno 40.000 osoba nestalih na prostoru bivše Jugoslavije, procenjuje se da je 30.000 lica nestalo u Bosni i Hercegovini, 5.500 lica u Hrvatskoj, 4.400 lica na Kosovu i Metohiji, te 23 osobe u BJR Makedoniji (http://www.ic-mp.org/).Međunarodna komisija za nestala lica (ICMP) je 2004. godine navela da su dotada ekshumirani posmrtni ostaci pohranjeni u 12.000 do 13.000 vreća za tela. Najmanje 5.000 setova posmrtnih ostataka je još uvek bilo neidentifikovano, dok su lokacije potencijalnih grobnica bile istraživane svakog meseca i broj ekshumiranih posmrtnih ostataka se stalno povećavao . Danas se broj nestalih lica u regionu procenjuje na blizu 14.000, od čega približno 10.000 u Bosni i Hercegovini, 2.000 u Hrvatskoj, 1.900 na Kosovu i Metohiji i 13 lica u BJR Makedoniji (http://www.ic-mp.org/).Identifikacija primenom tradicionalnih forenzičkih metoda je otežana zbog stanja u kojem se nalaze posmrtni ostaci i usled nedostatka medicinskih i zubnih kartona koji sadrže detaljne podatke. Procenjeno je da bi primenom klasičnih forenzičkih metoda...