No abstract

Large investments, research efforts and time have been allocated till nowadays for innovation of agricultural tractors and machinery, with the primary aim to increase their productivity, reliability, durability, as well as the environmentally friendly, safe and easy usage. Following this general trend, present work is focused on theoretical analysis of the forces acting on the links of the three-point hitch mechanism. The simulation algorithm and computer code have been developed for calculation of draft forces by two methods (following ASAE D497.4 standard and Goryachkin approach), depending on the three point linkage geometry and mouldboard technical characteristics, and calculation of forces acting on lower and upper links of three-point hitch mechanism. Calculated forces values, based on ASAE draft, exposes smaller differences compared to experimental values, while for the Goryachkin method improvement is possible by entering experimental values for soil resistance coefficient k and coefficient of dynamic resistance ε, as we did in this study performing measurements on the aggregate comprehending tractor IMT 539 (IMT Belgrade, Serbia) and two furrow moldboard plough PTO 2.25 (OLT, Osijek, Croatia).

Na sadašnjem nivou tehnološkog razvoja, opšte je prihvaćeno mišljenje da savremena poljoprivredna tehnika, između ostalog, svoj napredak zasniva na širokoj primeni elektronski kontrolisanih hidrauličkih sistema, podržanih mehaničkim elementima prenosa snage i upravljanja. Ovaj rukopis predstavlja logičan nastavak prvog dela rada, pod nazivom "Hidraulički simbolideo I: opšti simboli i oznake mernih instrumenata i indikatora", posvećenog pripadajućoj tematici. Zato je drugi deo rada posvećen prikazu i opisu hidrauličkih simbola pumpi i različitih tipova izvršnih hidrauličkih organa i to: linearnih, rotacionih i oscilatornih. Takođe su predstavljeni i simboli uređaja kombinovane namene, koji opciono mogu funkcionisati u dva različita radna režima, kao hidrauličke pumpe ili hidraulički motori. Simboli svih grupa hidrauličkih komponenata, koje su u fokusu ovog rada, standardizovani su i definisani ISO industrijskim standardima.

Slično ljudskom zdravlju, značaj hidraulike ponekad postaje vidljiv samo u njenom odsustvu. Slike i motivi radnika u poljoprivredi iz prošlih vremena i vekova mogu izgledati privlačno samo na umetničkim slikama. U stvarnosti, to je bio veoma naporan i ponekad prilično opasan posao. Uvođenje hidraulike u konstrukcije savremenih poljoprivrednih mašina za poljoprivrednu proizvodnju, učinilo je poljoprivredu fizički manje zahtevnom za radnike, ali i efikasnijom, što je od posebne važnosti za obezbeđenje hrane rastuće svetske populacije tokom XX veka. Postizanje visoke efikasnosti, pouzdanosti i dugog radnog veka ovih sistema zahteva naprednu dijagnostika i otklanjanje kvarova, redovno održavanje i pažljivo korišćenje svakog hidrauličkog sistema, a to je moguće samo uz dobro poznavanje funkcionalnih principa svih elemenata, njihovih veza i sistema u celini. Međutim, savremeni hidraulički sistemi poljoprivrednih mašina često su veoma komplikovani, a konstrukcija njihovih komponenata previše kompeksna za detaljno grafičko predstavljanje u sastavu pripadajuće hidrauličke instalacije. Zato, umesto detaljnog predstavljanja komponenata, koriste se odgovarajući šematski dijagrami. Ovaj tekst predstavlja logičan nastavak prvog i drugog dela rada, posvećenih opštim simbolima, oznakama mernih instrumenata i indikatora (prvi deo), kao i pumpama i izvršnim elementima (drugi deo). Treći deo rada prikazuje hidrauličke simbole elemenata za upravljanje-hidrauličke ventile. Grafičke simboličke oznake upravljačkih komponenata su definisane ISO standardima.

Mehanizacija mnogobrojnih proizvodnih procesa i operacija u savremenoj primarnoj poljoprivrednoj proizvodnji, transportu, skladištenju i pratećoj prehrambenoj prerađivačkoj industriji teško se može ostvariti bez automatizacije. U najvećem broju slučajeva, proizvodna efikasnost i ekološka održivost zahtevaju, između ostalog, preciznu kontrolu toka energije u okviru primenjenih instalacija, radnih mašina, uređaja i mehanizmima. Sa gledišta teorije automatskog upravljanja, elementi angažovane tehnike, mašine, uređaji i mehanizmi, mogu predstavljati objekte upravljanja. Kontrolisano usmeravanje i optimalno dostavljanje određene količine energije željenim objektima upravljanja po pravilu je veoma retko uniformno, jer mora biti usklađeno sa vremenski nepredvidivim promenama zahteva proizvodnog procesa ili operacije. Potrebna energija može se preneti prema potrošačima u poljoprivredi primenom odgovarajućih mehaničkih, električnih, pneumatskih ili hidrauličkih sistema, kao i njihovim sadejstvom. Svi postojeći tipovi sistema prenosa energije imaju izvesne prednosti i nedostatke, uz zajednicki zahtev za odgovarajućim upravljačkim elementima. U fokusu ovog rada su grafički simboli upravljačkih ventila hidrauličkog prenosa energije (snage) i upravljačkih signala, označeni kao hidraulički razvodni ventili, ili hidraulički razvodnici.