Održivost približno stalnog stepena korisnog dejstva Kaplanove turbine, pri relativno velikoj promeni pada, posledica je promenljive geometrije obrtnog kola turbine. Zavisnost ugla zakretanja lopatica obrtnog kola od otvora između lopatica sprovodnog aparata, predstavlja kombinatorsku karakteristiku turbine. Tačnost ostvarivanja zadate kombinatorske karakteristike, od velike je važnosti za ekonomičnu i pravilnu eksploataciju turbine, odnosno agregata kao celine. Zbog navedenih razloga posebna pažnja posvećena je ispitivanju koje je za cilj imalo proveru tačnosti ostvarivanja kombinatorske karakteristike turbine. U radu su izloženi metodologija i rezultati ispitivanja tačnosti ostvarivanja kombinatorske karakteristike jedne Kaplanove turbine nakon njene revitalizacije.

No abstract

Kratak sadržaj: Verodostojnost modela nekog objekta ocenjuje se prema veličini odstupanja rezultata simulacije od rezultata ispitivanja sprovedenih na stvarnom objektu. Veličina odstupanja rezultata simulacije od rezultata ispitivanja, kao i prihvatljivost veličine odstupanja za određenu namenu modela, određuje se u postupku potvrde verodostojnosti, odnosno verifikacije. U ovom radu prikazani su rezultati ispitivanja, model i verifikacija modela jednog hidropostrojenja. Osnovu za verifikaciju čine rezultati ispitivanja kvaliteta rada hidroagregata R2 u RHE "Bajina Bašta" u primarnoj regulaciji učestanosti i snage razmene. Ključne reči: model turbine, turbinski regulator, primarna regulacija učestanosti UvodIspitivanje rada agregata u primarnoj regulaciji napona i učestanosti vrši se za potrebe JP Elektroprivrede Srbije (EPS) u okviru realizacije studije "Sistemski parametri regulatora pobude i turbinske regulacije u elektranama EPS-a". Studijom je predviđeno da se na određenim agregatima izvrše ispitivanja sistema pobude i sistema turbinske regulacije i da se na osnovu podataka iz dostupne tehničke dokumentacije i rezultata ispitivanja formira matematički, odnosno simulacioni model postrojenja koji bi kao takav bio uvršten u opštiji model elektroenergetskog sistema (EES) Srbije i njegove interkonekcije sa susednim elektroenergetskim sistemima. Korišćenjem 145

Kratak sadržaj: Kao posledica značaja primarne regulacije učestanosti, kao i raznovrsnosti realizacija sistema turbinske regulacije, njihovih mogućnosti, podešenja parametara, različitih uslova, načina i dužine eksploatacije opreme javila se potreba za prikupljanjem i sistematizacijom relevantnih podataka o učešću svakog proizvodnog agregata EPS-a u primarnoj regulaciji učestanosti. Sa tim ciljem pristupilo se eksperimentalnom određivanju stanja i podešenja sistema turbinske regulacije agregata. Predmet ovog rada su rezultati ispitivanja kvaliteta učešća jednog termoagregata u primarnoj regulaciji učestanosti elektroenergetskog sistema i rezultati merenja parametara sistema turbinske regulacije na osnovu kojih se izračunavaju parametri matematičkog modela turbinskog regulatora i agregata kao elementa elektroenergetskog sistema.Ključne reči: turbinski regulator, primarna regulacija učestanosti, statizam, parametri UvodU radu su prikazani rezultati ispitivanja kvaliteta rada agregata A5 u TE "Kolubara" u primarnoj regulaciji učestanosti u elektroenergetskom sistemu. Istovremeno je prikazan pregled rezultata ispitivanja koja su izvršena i na agregatima u drugim termoelektranama koje posluju u okviru Elektroprivrede Srbije (EPS). Ispitivanja su deo studije koja je sprovedena sa ciljem da se ostvari uvid u postojeće stanje sistema turbinske regulacije agregata i izvrši 75

Kratak sadržaj: U radu su predstavljena tri načina vođenja igala Peltonove turbine. Prvi algoritam je pogodan za upravljanje iglama sa minimalnom mernom opremom. Drugi algoritam predviđa sukcesivno otvaranje i zatvaranje igala do određenog stepena i određenim redosledom u zavisnosti od ukupnog potrebnog otvora. Treći algoritam podrazumeva stalno poređenje stepena otvorenosti svih igala i odabir najpogodnije za otvaranje/zatvaranje, čime se postiže veća simetričnost u upravljanju turbinom. Sva tri algoritma su testirana na realnom objektu i rezultati su prikazani u radu. Ključne reči: Peltonova turbina sa više igala, mlaznica, turbinska regulacija, mala hidroelektrana