Σύντοµη ιστορική αναδροµή -Έννοια -Θεωρητικές προσεγγίσεις 13 2.2. Νοηµοσύνη και γνωστική ευελιξία 32 2.3. Νοηµοσύνη και χρονοµετρικές εκτιµήσεις σε πρωτογενή και σύνθετα γνωστικά έργα 42 II ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΦΥΪΑΣ 3.1. Έννοια της ευφυΐας -∆ιευκρίνιση παρεµφερών όρων -Οµαδοποίηση των ορισµών της ευφυΐας -∆οµή της ευφυΐας -Υιοθέτηση ορισµού της ευφυΐας 51 3.2. Γνωστικά χαρακτηριστικά των ευφυών µαθητών 68 3.3. Εκπαίδευση των ευφυών µαθητών 74 3.3.1. Σχολικές -διοικητικές διευθετήσεις για την εκπαίδευση των ευφυών µαθητών 76 3.3.2. Αναλυτικό πρόγραµµα για την εκπαίδευση των ευφυών µαθητών 82 3.3.3. ∆ιδακτικά συστήµατα και µέθοδοι στην εκπαίδευση των ευφυών µαθητών 87 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ -ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΕΥΦΥΪΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ (ΜΕΤΑ)ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ -ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ 4.1. Θεωρίες γνωστικής ανάπτυξης και γνωστική αλλαγή 93 4.2. Κριτική των παραδοσιακών θεωριών γνωστικής ανάπτυξης ως προς τη γνωστική αλλαγή 97 4.3. Σύγχρονη εξελικτική θεωρία της γνωστικής αλλαγής (Μοντέλο επικαλυπτόµενων κυµάτων και γνωστικές παράµετροι) 104 4.3.1. Ερευνητικά δεδοµένα της γνωστικής διαποίκιλσης 113 4.3.2. Ερευνητικά δεδοµένα της γνωστικής επιλογής 119 III 4.3.3. Ερευνητικά δεδοµένα της γνωστικής αλλαγής 128 4.4. Συσχέτιση της ευφυΐας και της γνωστικής και µεταγνωστικής ικανότητας 134 4.4.1. Γνωστική βάση και αναπαράσταση 137 4.4.2. Γνωστική / αντιληπτική αποτελεσµατικότητα 145 4.4.3. Γνωστικές στρατηγικές 146 4.4.4. Μεταγνώση / αυτορυθµιζόµενη µάθηση 172 4.5. Παράµετροι της στρατηγικής ικανότητας 188 4.6. Εµπειρική µέθοδος µελέτης των παραµέτρων της στρατηγικής ικανότητας -Η µέθοδος της Επιλογής/ Μη επιλογής 193 4.7. ∆ιαδικασίες µέτρησης της προσαρµοστικότητας στην επιλογή στρατηγικών 201 4.8. Στρατηγική ικανότητα και ανατροφοδότηση 209 ΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ∆ΙΑ∆ΙΚΑΣΙΑΣ -ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ∆Ε∆ΟΜΕΝΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ -ΣΚΟΠΟΙ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 5.1. Σχεδιασµός και περιγραφή του πειραµατικού έργου 229 5.2. Σκοποί της έρευνας 239 IV 5.3. ∆ιατύπωση ερευνητικών ερωτηµάτων και υποθέσεων 242 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 6.1. Επιλογή και περιγραφή του δείγµατος της έρευνας 250 6.2. Πειραµατικά µέσα και δοκιµασίες συλλογής των δεδοµένων -∆ιαδικασία συλλογής των δεδοµένων 256 6.2.1. Λογισµικό πρόγραµµα αξιολόγησης της στρατηγικής ικανότητας 257 6.2.2. Επιλογή παραµέτρων του λογισµικού προγράµµατος 264 6.2.3. Πειραµατικά µέσα αξιολόγησης της γνωστικής ευελιξίας και της µαθηµατικής ικανότητας 271 6.2.4. ∆ιαδικασία αξιολόγησης της µαθηµατικής ικανότητας και της γνωστικής ευελιξίας 274 6.2.5. Βαθµολόγηση του τεστ γνωστικής ευελιξίας και του τεστ µαθηµατικής ικανότητας 276 6.2.6. Ερωτηµατολόγιο δηµογραφικών στοιχείων 278 6.2.7. Εκτέλεση πειραµατικών παρεµβάσεων 279 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ∆Ε∆ΟΜΕΝΩΝ 7.1. Στατιστική επεξεργασία των δεδοµένων 282 7.2. Περιγραφή δηµογραφικών στοιχείων των µαθητών του δείγµατος 285 V 7.3. Ευρήµατα της έρευνας 306 7.3.1. Σχετική συχνότητα χρήσης των στρατηγικών 306 7.3.2. Αποδοτικότητα (ταχύτητα, ακρίβεια...

Οι ευφυείς μαθητές αποτελούν μια ειδική ομάδα του μαθητικού πληθυσμού, που χρήζει διαφοροποιημένης εκπαιδευτικής μεταχείρισης. Σημαίνων παράγοντας στην κατάλληλη και ολοκληρωμένη παρέμβαση είναι η γνώση τόσο του γνωστικού, όσο και του συναισθηματικού και κοινωνικού υπόβαθρου δεξιοτήτων των ευφυών μαθητών. Οι ευφυείς μαθητές διαθέτουν ιδιαίτερα γνωστικά χαρακτηριστικά, που τους διαφοροποιούν από τους μαθητές μέσης τυπικής ανάπτυξης. Η διαπίστωση αυτή αποτελεί κοινό τόπο σε κάθε ερευνητική και βιβλιογραφική αποτύπωση του γνωστικού τους προφίλ. Διαφωνία, ωστόσο, παρατηρείται στα ερευνητικά πορίσματα ως προς τα ψυχο-κοινωνικά τους γνωρίσματα. Σε αυτήν την περίπτωση οι απόψεις διίστανται και εμφανίζονται ευρήματα είτε ψυχικής υγείας ή ψυχο-παθολογίας στα ευφυή άτομα. Οι αξιολογικές κρίσεις των εκπαιδευτικών για τα ιδιαίτερα γνωρίσματα των ευφυών μαθητών τους αποτελούν έναν από τους σπουδαιότερους αξιολογικούς και διαγνωστικούς παράγοντες. Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η καταγραφή και ανάλυση των γνώσεων και αντιλήψεων των εκπαιδευτικών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ως προς τα ιδιαίτερα γνωστικά, κοινωνικά και ψυχο-συναισθηματικά γνωρίσματα των ευφυών μαθητών. Η μεθοδολογία της έρευνας αφορούσε στον σχεδιασμό και εφαρμογή δομημένου ερωτηματολογίου με κλειστού τύπου ερωτήσεις σε πεντάβαθμη κλίμακα Likert. Η στατιστική επεξεργασία πραγματοποιήθηκε με παραμετρικούς ελέγχους μέσων τιμών, μέσω ελέγχου συσχέτισης, καθώς και ελέγχου της αξιοπιστίας του ερευνητικού εργαλείου. Τα αποτελέσματα συζητιούνται σύμφωνα με τον έλεγχο των ερευνητικών υποθέσεων και τα πορίσματα αντίστοιχων διεθνών ερευνών στο πεδίο αυτό.

Οι ευφυείς μαθητές αντιπροσωπεύουν μια ειδική ομάδα μαθητών, οι οποίοι έχουν ειδικά γνωρίσματα και διαφοροποιημένες εκπαιδευτικές ανάγκες. Ένα κατάλληλο σχέδιο ολοκληρωμένης παρέμβασης απαιτεί βαθιά γνώση των γνωστικών, συναισθηματικών και κοινωνικών χαρακτηριστικών των ευφυών μαθητών. Οι δεξιότητες ή ανεπάρκειες στην προσοχή των ευφυών μαθητών αποτελούν ένα ζήτημα μεγίστης σημασίας. Πλείστα σημαντικά θέματα, σπανίως μελετημένα στη βιβλιογραφία των ελλειμμάτων προσοχής, προσφέρουν εναλλακτικές υποθέσεις για την αυξανόμενη συχνότητα της υπεκινητικότητας και των προβλημα΄των προσοχής των ευγυών νέων. Υπάρχουν διάφορες θεωρήσεις ότι πολλοί μαθητές υψηλών ικανοτήτων παραπέμπονται για προβλήματα παρορμητικότητας, υπεκινητικότητας και διατήρησης της προσοχής. Αυτές περιλαμβάνουν θεωρίες ως προς τη συναισθηματική ανάπτυξη και διεγερσιμότητα των ευφυών μαθητών, την ακαταλληλότητα των αναλυτικών προγραμμάτων για τους μαθητές υψηλών ικανοτήτων, τις επιπτώσεις της θεωρίας της πολλαπλής νοημοσύνης, καθώς και τις αντιδράσεις των ενηλίκων εξαιτίας της πρώιμης ανάπτυξης των ευφυών μαθητών. Τα θέματα αυτά αντιπροσωπεύουν περιβαλλοντικές – κοινωνικές επιδράσεις που ενδεχομένως  αιτιολογούν ή επηρεάζουν τις συμπεριφορές των ευφυών μαθητών, που ομοιάζουν με το σύνδρομο Διάσπασης Προσοχής - Υπερκινητικότητας.

Η κατάλληλη εκπαιδευτική και κοινωνική διαχείριση των χαρισματικών μαθητών αποτελεί μια σύγχρονη αναγκαιότητα. Τα χαρισματικά παιδιά αναμφισβήτητα αποτελούν μια ανομοιογενή ομάδα με την ευφυΐα και τα ταλέντα τους να επικεντρώνονται σε πολλά πεδία. Η ευφυΐα αποτελεί μια από τις εκφάνσεις τις χαρισματικότητας. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να αποτελέσουν τους αρωγούς στην προσπάθεια κατανόησης των ιδιαίτερων αναγκών των χαρισματικών μαθητών, δεδομένης της καθημερινής επαφής τους. Σημαίνον, όμως, στοιχείο στον ρόλο τους αποτελεί η μελέτη του γνωσιακού τους υπόβαθρου ως προς τις αλήθειες και τις παρανοήσεις γύρω από τη χαρισματικότητα. Η εξέταση των ιδεών των εκπαιδευτικών αποτελεί τη βάση για τη συμβολή τους στην αναγνώριση και εκπαίδευσή των χαρισματικών. Κύριος σκοπός της έρευνας είναι η καταγραφή των απόψεων των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ως προς τις παρανοήσεις και τις αλήθειες για τα χαρισματικά παιδιά. Η μεθοδολογία περιλαμβάνει ποσοτική έρευνα με τη χρήση ερωτηματολογίου, το οποίο χορηγήθηκε σε εκπαιδευτικούς δημοσίων σχολείων του νομού Αττικής. Τα ευρήματα διακρίνονται σε δύο κατηγορίες, τα κοινωνικά που δείχνουν αντιλήψεις και νοοτροπίες γύρω από τη χαρισματικότητα, και τα εκπαιδευτικά, που αποτυπώνουν ιδέες για την κατάλληλη εκπαίδευση. Εν κατακλείδι, η εξέταση των απόψεων των εκπαιδευτικών έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς αποτελεί τη βάση κάθε αλλαγής ή απόφασης σε επίπεδο εκπαιδευτικό και πολιτειακό.

Τα χαρισματικά παιδιά από την αρχαιότητα έως σήμεραΦΟΥΣΤΑΝΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΠΕΙΡΑΝΘΙΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΑΓΩΝΗ ΑΝΝΑ ΜΑΡΙΑ ΡΕΤΟΥΝΙΩΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ http://dx.