No abstract

Ο Giovanni Sartori συγκαταλέγεται μεταξύ των συνιδρυτών της σύγχρονης πολιτικής επιστήμης. Πρόκειται για έναν διανοητή που στη μακρά διαδρομή του στον επιστημονικό χώρο συνέβαλε αποφασιστικά στην οροθέτηση του κλάδου, της φύσης, των ιδιομορφιών του και των προκλήσεων που αντιμετωπίζει. Ο Sartori υποστηρίζει πως η πολιτική επιστήμη προϋποθέτει -και είναι αποτέλεσμα-δύο ειδών αυτονόμησης: (α) του αντικειμένου της πολιτικής (της πολιτικής ως ιδιαίτερης και γνωστικά αυτοτελούς σφαίρας) a parte obiecti, και (β) της αυτονόμησης του γνωστικού υποκειμένου a parte subiecti, δηλαδή του μελετητή της πολιτικής ο οποίος αναπτύσσει ειδική μεθοδολογία και μια εξειδι- κευμένη γλώσσα για την επεξεργασία των δεδομένων και τη διατύπωση των ερευνητικών του πορισμάτων. Στην αυγή, όμως, του 21ου αιώνα ο κλάδος ταλανίζεται αφενός από περιβαλλοντικό αναγωγισμό (μια γνωστική στάση που υποτιμά την αιτιολογική ισχύ της πολιτικής) και αφετέρου από εννοιολογική και μεθοδολογική αβελτηρία (που αποτρέπουν την ανάδυση μιας εξειδικευμένης γλώσσας).

«Δύο χαρακτηριστικά των σύγχρονων κοινωνικών επιστημών λειτουργούν αποτρεπτικά προς τη γνωστική σύνθεση και συσσώρευση: αφενός, η ολο ένα εντεινόμενη απομόνωση των διάφορων υπο-περιοχών μελέτης και, α φετέρου, η απουσία επαγγελματικών κινήτρων για θεωρητικές/εμπειρικές καταγραφές για το πού ακριβώς βρισκόμαστε [stock-taking]. Ως αποτέλε σμα, έχουμε τον ακατάσχετο πολλαπλασιασμό εξειδικευμένων μελετών που, ενώ προσθέτουν αράδες στα βιογραφικά σημειώματα των συγγραφέ ων τους, έχουν μικρή μόνο συμβολή στη γνωστική μας πρόοδο».2 Στην παθολογία αυτή, η Συγκρουσιακή Πολιτική απάντησε με μια προσέγ γιση κριτικής συμπερίληψης. Είναι δυνατόν να εγγράψουμε στο γνωστικό μας ορίζοντα θεωρητικά πορίσματα όμορων κλάδων και προβληματισμών; Το ε ρώτημα τέθηκε με όρους σαφώς ρητορικούς -με καταφανώς θετική απάντηση που αναπτύχθηκε διεξοδικά στο σημαίνον Dynamics of Contention5 και, σε ό,τι αφορά τη σχέση δημοκρατίας/εκδημοκρατισμού και συλλογικών δράσε ων, υποστηρίχθηκε ερευνητικά σε σειρά κειμένων, κυρίως του Charles Tilly.4Στις γραμμές που ακολουθούν επιχειρείται μια παρόμοιας γνωστικής έ μπνευσης θεωρητική γεφύρωση με αφορμή και εμπειρικό-ερευνητικό υπό βαθρο την εξέγερση του Πολυτεχνείου, ένα συμβάν με κρίσιμες, αν και ακό μη θεωρητικά αδιευκρίνιστες, προεκτάσεις στη διαδικασία κατάρρευσης του δικτατορικού καθεστώτος της 21ης Απριλίου. Πριν από την καθ' εαυτώ ά σκηση, όμως, προέχει μια συνθετική, εξ ανάγκης συνοπτική, αποτίμηση της γενικής βιβλιογραφίας των καθεστωτικών αλλαγών. 5. Εξαιρετικά πολυσχιδής και ογκώδης, η βιβλιογραφία των καθεστωτικών αλλαγών, απο τελεί τελευταία αντικείμενο σημαντικών μεταθεωρητικών αποτιμήσεων. Σημαίνουσα είναι, εν

Το κείμενο αυτό στοχεύει διπλά: αφενός, σε μια καταρχάς συγκριτι- κή-θεωρητική διατύπωση των ευρύτερων ιστορικών-δομικών χαρακτηριστικών και της αναπτυξιακής τροχιάς του ελληνικού εργατικού κινήματος και, αφετέρου, στη διερεννηση της συνεισφοράς τον στο κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι κατά την κρίσιμη πενταετία πριν από τη δικτατορία. Το άρθρο διατυπώνει τα πρώτα ερευνητικά συμπεράσματα για (α) την εξέλιξη της συνδικαλιστικής αντιπολίτευσης στον εσωτερικό θεσμικό χώρο του κινήματος (β) την αμφίδρομη σχέση που η αντιπολίτευση αυτή είχε με το διεκδικητικό κίνημα και την πολιτική συγκυρία, και (γ) τη σημασία της πολιτικής των εργατικών οργανώσεων καθώς και των πολιτικών κομμάτων με επιρροή στα λαϊκά στρώματα, ως παράγοντα που βοηθά στην ερμηνεία της αδυναμίας του εργατικού κινήματος να προβάλλει ουσιαστική αντίδραση στην επιβολή της δικτατορίας. Το κείμενο τελειώνει με εκτενή βιβλιογραφική αναφορά σε πρόσφατες μελέτες που εννοιολογούν συγκριτικά την επίδραση της δικτατορίας στον ελληνικό συνδικαλισμό.

No abstract