The relations with foreign countries, which began to be implemented in the first years of independence of the Republic of Kazakhstan are of particular importance. It is known that conducting the country's economy in accordance with the requirements of world market relations, receiving investment and financial assistance from these countries, exchange of experience, the establishment of import-export trade relations have become the basis for the future of the country. That is why the establishment of multifaceted relations on an equal footing with foreign countries, whose economies have reached the level of advanced development, is included in the main work plan of the foreign policy of the Republic of Kazakhstan. The article considers the political, economic and cultural partnership of the Republic of Kazakhstan with Japan, Turkey, South Korea, India, Israel, Mongolia and other foreign countries in the first decade of independence. Data, documentary materials and works of scientists dealing with international politics were used, a scientific analysis of the topic conclusions were made, and recommendations for further study of the case were given

Аңдатпа. ХХ ғасыр басындағы саяси оқиғалар барысында Зайсан аймағының тарихында біршама оқиғалар орын алды. Соның ішінде бірінші орыс революциясы Зайсан жұмысшыларының саяси оянуына, жұмысшылар мүдделерінің тоғысуына оң ықпал етті. Ал империялық өкімет тарапынан жұмысшылар мен кедейлердің талаптары қанағатсыз, тек талаптар ретінде қалып отырған. Оған өлкеде әлеуметтік-экономикалық қатынастың әліздігі және жұмысшы табының аздығы себеп болды. Бірақ аймақтағы халықтың отарлық саясатқа қарысы бас көтере алатындығы дәлелденді. Мақалада Зайсан аймағындағы ХХ ғасыр басындағы саяси толқулардан бастап, 1916 жылғы көтеріліс кезеңіндегі аймақтағы тарихи оқиғалар баяндалады. Өлкеде ХХ ғ. басында қазақ елінің басқа аймақтарындағы сияқты саяси-әлеуметтік қайшылықтарды басынан өткізді.ХХғ. басында кен орындарында жұмысшылар шерулері мен толқулары болды.1916 жылғы оқиғаға байланысты Мүрсәлім бастаған және "солдаттар бүлігі" деген толқулар аймақты қамтыған.Онымен қатар өлкедегі жер дауы да шешімін таппаған мәселенің біріне айналды. Халық өкілі Әбзанидің Кендірлік жер дауын шешу туралы тартыстары патша үкіметінің отарлық, бодандық саясатына қарсылықтың бір көрнісі. Түйінді сөздер: Зайсан; империялық саясат; уезд; революция; болыс; шерулер,толқулар; солдаттар бүлігі.

Мaқaлaдa авторлар XIX ғ. -ХХ ғ. бacындa, Pеcей импеpияcы құpaмындaғы әлеуметтiкмәдени кеңicтiктiң өзгеpуi жaғдaйындa, қaзaқ дәcтүpлi қoғaмындa еpлеpдiң ұлттық бac киiмдеpiнiң пaйдaлaнудың әлеуметтiк тәжipибелеpi мән мәтiнiндегi cипaттaмacы беpiлген. Бac киiм жеке тұлғалық мәpтебенiң мaңызды белгici және әлеуметтiк жaғдaйдың aтpибуты бoлды, oның веcтиментapды кoды XIX -ХХ ғғ.бacындa қaзaқтapдың дәcтүpлi мәдениетi шеңбеpiндегi мaғынaлық мәндеpмен де, Pеcей импеpияcымен билiк қaтынacтapының cимвoликaлық мәндеpiмен де aнықтaлды.Сонымен қaтap aвтоpлap XIX-XX ғacыpдың бac кезеңіндегі веcтиментapлы кoдтың эвoлюцияcы негізінде қaзaқ хaлқының еpлеp бac киiмдеpi визуaлды және нappaтивтi деpектеpдегі зеpттеулеpді жинaқтaп, біp жүйеде ғылыми кешенді сипaтын көpсеткен. Мaқaлaдa зеpттеудiң тapихи әдicтеpiнiң aнтpoпoлoгиялық тәciлдеpiмен және еpлеpдiң бac киiмдеpiнiң этнoгpaфиялық cипaттaмaлapы үйлеciмiнде XIX -ХХ ғғ. бacындaғы визуaлды, нappaтивтi және мұpaғaттық деpеккөздеp негiзiнде oлapдың тoлық cипaттaмacын ұcынуғa әpекет жacaлды. Қaзaқ хaлқындa ұлттық бaс киім әлеуметтік тaптық нышaнды, жеке тұлғaның қоғaмдaғы pөлін де білдіpген жазба деpектеpге aвтоpлap бaсa нaзap aудapғaн. Еpлеp бaс киімінің түр түсі де өзіндік мaғынa беpгендігін aвтоpлap нaзapғa aлғaн.Түйін cөздеpi: Қaзaқ еpлеpiнiң бac киiмдеpi, веcтиментapды кoд, визуaлды көздеp, ХIХ -ХХ ғacыpдың бacы, қaзaқтың дәcтүpлi қoғaмы, Pеcей импеpияcы.

The article analyzes the migration and demographic situation of the population of Western Kazakhstan in the second half of the nineteenth century. Factors affecting population growth, mechanisms for regulating internal and external migration are considered. In the period under review, the population of the Western region of Kazakhstan in terms of number (1142384 people) was densely populated after Southern Kazakhstan (1499201 people). Residents of Western Kazakhstan made up 27.54% of the total population of the region. By the end of the nineteenth century, the population of the city in Western Kazakhstan was relatively small, especially with a small share of the Kazakh population in the city. The majority of the urban population are Slavic ethnic groups, and the number of Tatars in the cities of the region is also growing