16. ve 17. Yüzyıllarda Bursa Ekonomisi Sultan Çelebi Mehmed Yeşil İmaret’inin Mali Tarihi (1553-1650)

Orbay, Kayhan

doi:10.1501/otam_0000000181

Cited by 7 publications

(2 citation statements)

References 0 publications

Supporting

Mentioning

Contrasting

Unclassified

Order By: Relevance

“…Osmanlı toplumunda padişahların sağladığı himaye ve teşvikler ümera ve ulemanın kurdukları vakıfların politik sürükleyicisinin padişahlar olduğuna işaret etmektedir (Köç, 2011;Orbay, 2007). Padişahların ulemaya sağladığı vakıf imkanları, doğal olarak topluma daha fazla hizmet etmelerine olanak sağlamıştır.…”

Section: B-osmanlı Devleti'nde İlmiye Sınıfı Ve Vakıflarıunclassified

Osmanli Devleti̇’nde Yöneti̇ci̇ Sinifin Hayirseverli̇ği̇: Ümera Ve Ulema Vakiflari Üzeri̇ne Bazi Düşünceler

Köç¹

2016

Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

View full text Add to dashboard Cite

Ahmet KÖÇ1 *Öz: Osmanlı Devleti'nde yönetici/askeri sınıfı oluşturan ümera ve ulema, sahip oldukları idari ve mali imkanlar bakımından reaya sınıfından ayrılmıştır. Yönetici sınıfı oluşturan bu iki grubun, kontrolleri altında bulunan mali imkanları nasıl kullandıkları sorusu, Osmanlı hayırseverliğinin kökenleri hakkında bilgi vermektedir. Vakıf kurucuları olarak bu iki sınıf mensuplarının potansiyelleri değerlendirildiğinde, önemli sonuçlar ortaya çıkmaktadır. Zira Osmanlı Devleti, Yakındoğu-İslam geleneklerine göre şekillendiği için toplum yararına çalışan vakıfları da çoğunlukla bu grup mensupları tesis etmişlerdir. Yönetim kademesinde bulunan Osmanlı ümera ve uleması, padişahlar tarafından çeşitli ayrıcalıklarla ödüllendirilmişler ve elde ettikleri ayrıcalıkları vakıflar kurarak toplum yararı için kullanmışlardır. Osmanlı yönetici sınıfı mensuplarının sahip oldukları menkul ve gayrimenkulleri oluşturdukları vakıflara yönlendirmeleri, yönetici sınıfı ile yönetilenler arasındaki bağı kuvvetlendirmiştir. Çalışmada askeri sınıfı oluşturan ümera ve ulemanın statülerinin farklılığına rağmen vakıf kurma konusunda ortaya koydukları benzerlikler ve farklılıklardan bahsedilecektir. Bu çalışmada Osmanlı hayırseverliğine yönetici sınıfın yaptığı katkı, kronolojik yatay yaklaşım tarzıyla ele alınacaktır.

show abstract

Section: B-osmanlı Devleti'nde İlmiye Sınıfı Ve Vakıflarıunclassified

Osmanli Devleti̇’nde Yöneti̇ci̇ Sinifin Hayirseverli̇ği̇: Ümera Ve Ulema Vakiflari Üzeri̇ne Bazi Düşünceler

Köç¹

2016

Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

View full text Add to dashboard Cite

show abstract

“…Çalışmada imaret vakfı olarak kurulan vakfın gelirlerinin büyük çoğunluğunu mutfak harcamalarına sarf ettiği, vazifelilere ödenen maaşların ise masraflara nazaran az bir yekûn tuttuğu sonucuna ulaşılmıştır. Yine Orbay (2007)'ın tarafından Sultan Çelebi Mehmed Yeşil İmaret Vakfı'nın 1553-1650 yıllarına ait mali yapısını ele aldığı çalışmasında da benzer bir sonuca ulaşılmıştır. Ancak her iki vakfın da imaret vakfı olduğu göz önünde bulundurulursa vakıfların gelirlerini amaçlarına uygun olarak sarf ettikleri anlaşılmaktadır.…”

Section: Introductionunclassified

Saime Hatun Waqfs In The Light Of Waqfiyyes and Accounting Records

Durmuş

2022

Vakıflar Dergisi

View full text Add to dashboard Cite

Osmanlı döneminde kadınlar sanılanın aksine iktisadi ve sosyal faaliyetlerle aktif bir rol üstlenmişlerdir. Pek çok hayır sahibi kadın tarafından kurulmuş olan vakıflar bu durumun doğruluğunu göstermektedir. Çalışmamıza konu edindiğimiz vakıflar da Saime Hatun tarafından biri para vakfı diğeri ise hem gayrimenkul hem de para vakfı olarak kurulmuş ve iki asra yakın bir süre topluma hizmet etmiştir. Çalışmada ele alınan vakıflardan biri Üsküdar kazasında bulunan Hamza Fakih Mahallesi Mescidinde eczâ-yı şerife kıraati için 1068/1657 yılında, diğeri ise mahallenin menzilhane avârızının ödenmesi için 1055/1645 kurulmuş olup bu vakıfların 1161/1748 yılından 1244/1828 yılına kadar ki süreç içerisindeki mali yapılarının analiz edilmesi amaçlanmıştır. Çalışma neticesinde Avârız Vakfı’nın nakit sermayesinin bütün süreç boyunca sabit kaldığı buna karşın Eczâ-yı Şerîfe Vakfı’nın uzun yıllar sabit kalan nakit sermayesini 1231/1815 yılında gayrimenkulle tebdil ettiği tespit edilmiştir. Buna ilaveten vakıfların muhasebe kayıtlarının tespit edildiği yıllarda gelirlerinde, ödedikleri maaşlarda, kadılığa ödedikleri harçlarda önemli değişiklik olmadığı görülmüştür. Son olarak vakıfların her ikisinin de gelirlerinin çoğunu kuruldukları amaç doğrultusunda harcadıkları sonucuna ulaşılmıştır.

show abstract

The ‘Celâlî effect’ on rural production and demography in central Anatolia

Orbay

2018

Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungarica

View full text Add to dashboard Cite

The Celâlî rebel armies ravaged the central Anatolian countryside from the late 16th up to the mid-17th century. The Celâlî movements brought about demographic changes and had a long-lasting impact on agricultural economy in some regions. Anatolian waqf institutions being dependent on rural taxpayers and agricultural production for their budgets were seriously harmed by the Celâlî rebellions. This paper examines the Celâlî effect through the Waqf of Hatuniyye which had villages scattered across central Anatolian districts. The waqf fell into a deep financial crisis and its regular functioning was disrupted in the early 17th century. The waqf finance was unable to recover for decades after the crisis, which indicates that rural economy in waqf villages suffered from a perpetual production and population crisis.

show abstract

16. ve 17. Yüzyıllarda Bursa Ekonomisi Sultan Çelebi Mehmed Yeşil İmaret’inin Mali Tarihi (1553-1650)

Cited by 7 publications

References 0 publications

Osmanli Devleti̇’nde Yöneti̇ci̇ Sinifin Hayirseverli̇ği̇: Ümera Ve Ulema Vakiflari Üzeri̇ne Bazi Düşünceler

Osmanli Devleti̇’nde Yöneti̇ci̇ Sinifin Hayirseverli̇ği̇: Ümera Ve Ulema Vakiflari Üzeri̇ne Bazi Düşünceler

Saime Hatun Waqfs In The Light Of Waqfiyyes and Accounting Records

The ‘Celâlî effect’ on rural production and demography in central Anatolia

Contact Info

Product

Resources

About