Algilanan İş Yükü Ve Çalişma Duruşlari Di̇kkate Alinarak Operatörleri̇n Ergonomi̇k Ri̇sk Düzeyleri̇ni̇n Çok Kri̇terli̇ Karar Verme Yaklaşimi İle Değerlendi̇ri̇lmesi̇

Abstract

Bu çalışmada, operatörlerin gerçekleştirdikleri işlere bağlı olarak ortaya çıkan algılanan iş yükü ve sergiledikleri çalışma duruşları dikkate alınarak ergonomik risk düzeylerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda, Kriterler arası Korelasyona Yönelik Kriterlerin Önem Ağırlıklarının Belirlenmesi (CRiteria Importance Through Intercriteria Correlation-CRITIC) yöntemi ve Çok Ölçütlü İdeal-Gerçek Karşılaştırma Analizi (Multi Attributive Ideal-Real Comparative Analysis-MAIRCA) entegrasyonundan oluşan bütünleşik bir Çok Kriterli Karar Verme yöntemi önerilmiştir. Algılanan iş yükü ana kriteri çerçevesinde zihinsel gereklilik, fiziksel gereklilik, çaba, performans, zaman baskısı ve başarısızlık hissi alt kriterleri dikkate alınırken; çalışma duruşu ana kriteri kapsamında üst kol, alt kol, bilek, boyun, gövde ve ayak hareketleri ile yük/kuvvet, eşleşme kalitesi, kas kullanımı ve aktivite alt kriterleri göz önünde bulundurulmuştur. Çalışma duruşlarının değerlendirilmesinde Hızlı Tüm Vücut Değerlendirme (Rapid Entire Body Assessment-REBA) yönteminden yararlanılmış ve algılanan iş yükünün belirlenmesinde ise NASA İş Yükü İndeksi (NASA Task Load Index-NASA-TLX) kullanılmıştır. Söz konusu ana ve alt kriterlerin ağırlıkları CRITIC yöntemi ile belirlenirken alternatifleri oluşturan operatörlerin öncelik sıralaması ise MAIRCA yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Önerilen yaklaşım, 219 operatörün çalıştığı bir meyve suyu üretim sürecinde operatörlerin söz konusu iki ana kriter çerçevesinde ergonomik risk düzeylerine göre sıralanması için kullanılmıştır. Operatörler, meyve suyu üretim sürecinde ayıklama, yıkama, sınıflama, sap ayırma ve çekirdek çıkarma, parçalama, mayşenin ısıtılması, presleme, durultma, filtrasyon, pastörizasyon ve paketleme olmak üzere 10 farklı aşamada görev almaktadırlar. Sonuç olarak, operatörlerin sıralamalarına bakıldığı zaman en yüksek ergonomik risk düzeyine sahip olan 4 operatörün paketleme ve ayıklama departmanlarında olduğu görülmüştür.

Ergonomic Risk Assessment in Automotive Welding Lines and Comparison of Method Output

“…In the next stage, the C score is obtained by overlapping the A and B scores on Table C (See Figure 1 for REBA Table A, B and C). Finally, a single REBA score is obtained by adding the activity score to the C score [28]. The REBA score takes a value between 1 and 15.…”