Psychotherapie en vroege rouw Ton CoffengAbstract Kinderen die een ouder, broertje of zusje verloren hebben, kunnen door dit verlies tot op latere leeftijd achtervolgd worden. Wanneer zij zich als volwassenen melden voor hulp, hebben zij een therapie nodig die teruggaat naar die vroege rouw. De hier beschreven therapie maakt gebruik van focusing opdat herinneringen kunnen worden getraceerd en rouwgevoelens geuit. De therapeut dient enige kennis te hebben van het rouwen bij een kind en van allerlei factoren die dit negatief kunnen beı¨nvloeden. Na een uiteenzetting over het rouwen bij kinderen worden enige elementen van de therapie beschreven en geı¨llustreerd met twee vignetten.Wanneer volwassenen geconfronteerd worden met het overlijden van een geliefd persoon moeten zij een lang en zwaar rouwproces ondergaan, hetgeen onder meer gepaard gaat met het beleven van heftige emoties. Hiervoor hebben zij niet alleen innerlijke kracht nodig, maar ook veel steun, begrip en geduld van familie en vrienden. Sommigen lopen hierin vast: we spreken dan van een mislukte rouw. Omdat een rouwbegeleiding in dat geval te kort schiet, wordt een rouwtherapie geı¨ndiceerd geacht. De laatste twintig jaar zijn er verschillende vormen van rouwtherapie beschreven, varie¨rend van confronterend, cathartisch en openleggend tot toedekkendsteunend en directief (zie onder anderen : Lamb, 1988;Ochberg, 1988; Ramsay, 1977a en b;Stern, 1985;Wortman & Cohen Silver, 1989;Yalom, 1980Yalom, , 1988.In twee eerdere bijdragen besprak ik een rouwtherapie waarbij de confronterende en gedragstherapeutische technieken van Ramsay werden vervangen door de subtielere methode van focusing (Coffeng, 1986(Coffeng, , 1992a. Opvallend hierbij was dat het rouwproces als vanzelf weer op gang kwam, zodra clie¨nten focusing begonnen te leren, en dat het proces eerder gekenmerkt werd door kleine gevoelsverschuivingen ('experie¨ntie¨le stappen') dan door heftige emotionele ontladingen zoals we die bij de methode-Ramsay vaak tegenkomen. Met focusing kwamen herinneringen terug en konden gevoelens voor de overleden persoon op een gedifferentieerde wijze geuit worden.Voor volwassenen die te kampen hebben met een geblokkeerde rouw naar aanleiding van een vroeg verlies ('vroege rouw') is echter meer nodig. Voor hen werd een specifieke therapie ontwikkeld, waarbij de rouw het centrale thema is en focusing als methode wordt gebruikt. De therapie is echter ingebed in een aantal attitudes, geı¨nspireerd door wat voornamelijk analytici over rouw bij kinderen hebben geschreven. Immers, als men met behulp van focusing teruggaat naar verlies uit de kindertijd -Re-contacting the child (Coffeng, 1992b) -moet men ook enig begrip hebben van de manier waarop een kind rouwt.
TheorieAlgemeen wordt het verlies van een familielid of partner beschouwd als een ernstige gebeurtenis en in verband gebracht met een hoger risico op sterfte, lichamelijke ziekte of psychiatrische klachten bij nabestaanden