Analiza warunków wykorzystania przepisów Kodeksu Cywilnego Napoleona jako podstawy wpisu w księdze wieczystej prawa własności nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa

Abstract

„Code civil des Français”, zwany Kodeksem cywilnym Napoleona, wprowadził we Francji w 1804 r. Napoleon Bonaparte. Obowiązywał on również na części ziem polskich od 1 maja 1808 r. do 31 grudnia 1946 r. Kodeks stanowił domniemanie własności państwowej dla wszystkich gruntów o nieuregulowanym stanie prawnym. Zgodnie z art. 713 Kodeksu Napoleona, dobra niemające właściciela należą do państwa. Sąd Najwyższy w uchwale z 27 czerwca 2013 r. orzekł, że przepisy Kodeksu Napoleona mogą stanowić samodzielną podstawę dokonania wpisu w księdze wieczystej prawa własności nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa. Do dziś duża część nieruchomości w Polsce ma nieuregulowany stan prawny. Zjawisko to dotyczy również gruntów Skarbu Państwa, dlatego dopuszczenie regulacji stanu prawnego nieruchomości na podstawie Kodeksu Napoleona przez uchwałę Sądu Najwyższego daje szansę uregulowania stanu prawnego wielu nieruchomości. W artykule przeanalizowano orzecznictwo Sądu Najwyższego w celu wskazania dokumentów oraz procedury niezbędnej do dokonania wpisu prawa własności w księdze wieczystej w oparciu o art. 713 Kodeksu Napoleona na rzecz Skarbu Państwa.

Analiza warunków wykorzystania przepisów Kodeksu Cywilnego Napoleona jako podstawy wpisu w księdze wieczystej prawa własności nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa

“…Wniosek składa się na urzędowym formularzu. Do wniosku należy dołączyć dokumenty wskazane w § 105 Kwartnik-Pruc, A., Mączyńska, A. (2019) Obwieszczenie publiczne powinno zawierać oznaczenie nieruchomości, wymienienie osób przypisujących sobie prawo własności oraz wezwanie wszystkich, którzy roszczą sobie prawo własności, ograniczone prawa rzeczowe albo prawa ograniczające możność rozporządzania nieruchomością, żeby zgłosili w terminie wyznaczonym w obwieszczeniu (nie krótszym niż miesiąc i nie dłuższym niż trzy miesiące) swoje prawa i złożyli potrzebne dokumenty do ich wykazania, pod rygorem pominięcia ujawnienia ich praw w zakładanej księdze wieczystej.…”

“…W związku z tym, że brakuje w tym przypadku dokumentów, sąd ocenia przesłanki zastosowania właściwych przepisów prawa, które mają stanowić podstawę wpisu (Gniewek 2017). Takie rozwiązanie, Kwartnik-Pruc, A., Mączyńska, A. (2019) W postanowieniu z 20 czerwca 2012 r. Sąd Najwyższy stwierdził, że "Skarb Państwa składający wniosek o założenie księgi wieczystej i wpisanie jego prawa własności do nieruchomości na podstawie art.…”

“…I CSK 220/12). Sąd Najwyższy zauważył ponadto, że aktualny brak informacji o właścicielu w operacie ewidencji gruntów i budynków nie może być podstawą do stwierdzenia, że Skarb Państwa stał się właścicielem nieruchomości na podstawie Kwartnik-Pruc, A., Mączyńska, A. (2019).…”

“…Na obszarze obowiązywania Kodeksu Napoleona toczyły się liczne działania wojenne, zmiany polityczne, które mogły spowodować faktyczne porzucanie nieruchomości i utrwalanie takich stanów. Kwartnik-Pruc, A., Mączyńska, A. (2019) Zdaniem Sądu Najwyższego (przedstawionym w postanowieniu z 11 marca 2016 r., sygn.…”

“…Oświadczenie to musi być ponadto poparte dokumentami archiwalnymi, a nie jedynie aktualnym wypisem z rejestru gruntów i wyrysem z mapy ewidencyjnej. Dokumentami tymi mogą być zdaniem sądu dokumenty geo- Kwartnik-Pruc, A., Mączyńska, A. (2019)…”