Bulanık AHP ve Bulanık Gri İlişkiler Analizi Yöntemleri ile Kargo Uçak Tipi Seçimi: Bir Türk Havayolu Firmasında Uygulama

Abstract

Öz: Küreselleşme ve teknolojik gelişmeler pazar koşullarını birçok yönden etkilemiştir. Bu gelişmeler ile birlikte ülkeler arasındaki ticari sınırlar ortadan kalkmış ve firmalar için ucuz işçilik, hammadde kaynaklarına ve yeni pazarlar ulaşılabilirlik artmıştır. Öte yandan, kısalan ürün hayat eğrileri, teslimat süreleri ve kişiselleşmiş ürünlere olan talebin artması küreselleşmenin bazı zorlayıcı sonuçları olmuştur. Firmalar değişen pazar koşullarını karşılayabilmek ve zorlayıcı rekabet koşullarında stratejik başarılar elde edebilmek için farklı taşıma modlarını etkin bir şekilde kullanmalıdır. Bunun sonucu olarak hızlı ve güvenilir teslimat sağlayan havayolu taşımacılığı günümüzde operasyonel süreçlerde popüler hale gelmiştir. Havacılıkta artan talep hacmine bağlı olarak, Türk hava kargo sektörü son yıllarda hızla büyümektedir. Bu durum, bölgede hizmet veren hava taşımacılığı şirketlerini, artan talebi karşılamak için filolarını genişletmeye yönelmiştir. Kargo uçağı seçimi havayolu firmaları için stratejik bir karar olmakla beraber çoklu çelişen kriterlerin aynı anda dikkate alınacağı çok kriterli bir karar verme problemidir. Bu çalışmanın amacı havayolu kargo uçağı seçim süreci için belirlenen kritik kriterleri bulanık analitik hiyerarşi prosesi (AHP) yöntemini kullanarak önemlerine göre sıralamak ve bulanık gri ilişkisel analiz yöntemi (GIA) ile kargo uçağı seçimi problem için alternatif bir çözüm önerisinde bulunmaktır. Ayrıca yöntem bir Türk hava kargo şirketinde uygulanarak yöntemin performansı ölçümlenmiştir.