Artykuł jest oparty na dwóch intensywnych antropologicznych badaniach terenowych. Poświęcony jest gwałtownie zachodzącym procesom kulturowym wśród zbiorowości posługujących się do niedawna (a obecnie szczątkowo) wschodnioromańskimi dialektami wśród mieszkańców Istrii, tracących tożsamość językową, „rozpływających się” wśród chorwackiej większości, ulegających radykalnej integracji tożsamościowej i asymilacji do narodowej kultury chorwackiej. Interesuje mnie nie tyle historyczne pochodzenie grupy, ile jej samookreślenie, jak się okazuje, skomplikowana tożsamość wewnętrzna zbiorowości a także podejmowane przez lokalną inteligencję próby jej regeneracji poprzez naukę regionalnego języka romańskiego. Uwzględniony zostaje także aspekt miejsca w hierarchii społecznej lokalnych grup wschodnioromańskich Istrii w oczach sąsiadów i kulturowa walka o jego zmianę.