Bu makaleye atıfta bulunmak için / To cite this article: Dadaşoğlu, E., Ekinci, M., Yıldırım, E., 2020. Effects of Salt Stress on Seed Germination of Chickpea (Cicer arietinum L.) and Pea (Pisum sativum L.). Atatürk Univ. J. of Agricultural Faculty, 51 (1): 53-62.ABSTRACT: Salinity is one of the most severe environmental factors limiting the productivity of agricultural crops. This study was conducted to determine the effect of salt stress on seed germination in chickpea (Cicer arietinum L.) and pea (Pisum sativum L.). For this purpose, 4 different pea (Utrillo, Serge, Jof and Bolero) and 4 different chickpea (Kanada, İnci, Azkan and Çağatay) cultivars were used. Four different salt concentrations (50, 100, 150 and 200 mM NaCl) were applied to determine and the effects on seed germination (germination percentage, germination speed, mean daily germination, peak value and germination value) were investigated. In the study, there was a significant decrease in germination parameters in both species with increasing salt level. Seed germination of pea cultivars did not occur on 150 (except Jof) and 200 mM salt stress, while chickpea cultivars didn't germinate on 200 mM (except Çağatay) salt stress. In general, it can be said the critical limit for germination in both species to be 100 mM. Jof cultivar have the highest (46%) germination percentage in 100 mM. In chickpea, the maximum germination percentage at 100 mM (63%) and 150 mM (20%) NaCl was determined in Çağatay. Our findings support that there are differences in tolerance to salt stress between different species or varieties of the same species. Tuz Stresinin Nohut (Cicer arietinum L.) ve Bezelyede (Pisum sativum L.) Tohum Çimlenmesi Üzerine Etkileri ÖZ: Tuz stresi tarımsal ürünlerde üretimi sınırlandıran en şiddetli çevresel faktörlerden biridir. Bu çalışma, nohut (Cicer arietinum L.) ve bezelyede (Pisum sativum L.) tohum çimlenmesi üzerine tuz stresinin etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada 4 farklı bezelye (Utrillo, Serge, Jof ve Bolero) ve 4 farklı nohut (Kanada, İnci, Azkan ve Çağatay) çeşidi kullanılmıştır. Çeşitlerin tuzluluğa toleranslarını belirlemek amacıyla kontrole göre 4 farklı tuz konsantrasyonu (50, 100, 150 ve 200 mM NaCl) kullanılmış ve tohum çimlenmesi üzerine olan etkileri (çimlenme oranı, çimlenme hızı, ortalama çimlenme zamanı, ortalama günlük çimlenme, pik değeri ve çimlenme değeri) incelenmiştir. Çalışmada artan tuz seviyesi ile birlikte her iki türde de çimlenme özelliklerinde önemli düşüşler görülmüştür. Bezelye çeşitlerinde 150 mM (Jof hariç) ve 200 mM tuz stresinde çimlenme olmazken, nohut çeşitlerinde 200 mM (Çağatay hariç) tuz stresinde çimlenme meydana gelmemiştir. Genel olarak değerlendirildiğinde, her iki tür içinde çimlenme için kritik sınır tuz seviyesinin 100 mM olduğu söylenebilir. Bezelyeye ait çeşitlerden Jof 100 mM'da en yüksek (%46) çimlenme oranı gösteren çeşit olmuştur. Nohutta ise Çağatay çeşidinde 100 mM (%63) ve 150 mM konsantrasyonunda en yüksek (%20) çimlenme oranı belirlenmiştir. Bulgularımız farklı tü...