Content Analysis of the Environmental Dimension of Sustainability Reports of Companies in the BIST Sustainability Index

Abstract

Bireyler ve kuruluşlar kendi ihtiyaç ve istekleri uğruna dünyanın yer altı ve yer üstü kaynaklarını tüketerek hem gelecek nesillerin hem de dünyanın devamlılığını ve sürdürülebilirliğini yok edebilmektedirler. Bu nedenle de ister devlet ister şirket olsun bütün ekonomik birimlerin faaliyetlerinin çevresel ve sosyal etkilerinin sınırlandırılması fikri ve uygulamaları giderek önem kazanmaktadır. Borsa İstanbul’daki (BIST) şirketler arasından sürdürülebilirlik performansı yüksek olanlar Sürdürülebilirlik Endeksi’nde yer almakta ve sürdürülebilirliğe ilişkin faaliyetlerini her yıl gönüllü bir şekilde kamuya sürdürülebilirlik raporlarıyla açıklamaktadırlar. Bu çalışmada 2018 – 2019 ve 2020 – 2021 dönemlerinde BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’nde yer alan 38 şirketin sürdürülebilirlik raporları aracılığıyla, çevresel sürdürülebilirliğe ilişkin uygulamaları ve açıklamaları incelenmiş, ifadelerin kullanımları şirketler ve sektörler açısından karşılaştırılmıştır. Çalışma kapsamında belirlenen 41 çevresel bildirim ifadesinin kullanımına ilişkin yapılan içerik analizinin sonuçlarına göre; her iki dönemde de çevre ve iklim en fazla kullanılan ifadeler olduğu gözlenmiştir. 2018 – 2019 döneminde toprak kirliliği, görüntü kirliliği, gürültü kirliliği ve 2020 – 2021 döneminde atık kontrolü, toprak kirliliği en az kullanılan ifadeler olurken çevre denetimine ve yeşil finansa hiç yer verilmemiştir. Ayrıca her iki dönemde de sektörel bazda holding ve yatırım şirketleri ile bankalar en fazla, bilişim ve savunma sektörleri en az ifadeye yer vermiştir. Karşılaştırma sonucunda genel olarak ifade kullanımlarının giderek arttığı, ifadelerin sıklığının ve öneminin değiştiği, bazılarının ise sonraki dönemde hiç kullanılmadığı görülmüştür.