Delikuidasi Kata Pinjaman Arab dalam Dialek Kelantan (Deliquidation of Arabic Loanwords in Kelantan Dialect)

Abstract

Modifikasi fonologi sering berlaku ke atas fonem asing dalam kata pinjaman. Lazimnya, fonem asing akan digantikan dengan fonem natif yang paling hampir. Hal ini kerana setiap bahasa mempunyai peraturan tentang penyusunan onset, nukleus dan koda serta mempunyai sistem fonotaktik tersendiri. Oleh itu, kajian ini bertujuan melihat isu kata pinjaman bahasa Arab dalam dialek Kelantan dengan memfokuskan kepada modifikasi fonologi yang dominan, iaitu proses delikuidasi. Delikuidasi merujuk kepada proses fonologi pengguguran konsonan likuida yang mempunyai ciri sonoran seperti /l/ dan /r/ pada posisi koda akhir kata. Kajian ini menggunakan kaedah senarai kata yang mengandungi sebanyak 46 kata pinjaman Arab. Seramai 15 orang penutur natif dialek Kelantan yang terdiri daripada enam lelaki dan sembilan wanita berumur antara 15 hingga 55 tahun telah diminta menyebut perkataanperkataan tersebut dalam dialek Kelantan. Data yang dikumpulkan telah ditranskripsikan bagi meneliti pola penyebutan kata pinjaman bahasa Arab dalam dialek ini. Kemudiannya, data dianalisis dengan mengaplikasikan teori fonologi yang berdasarkan kepada tatatingkat kekangan, iaitu teori Optimaliti. Hasil dapatan menunjukkan kekangan JAJAR-LIKUIDA memainkan peranan yang sangat penting dalam menjelaskan isu delikuidasi yang berlaku di mana konsonan likuida lateral /l/ dan rotik /r/ di posisi akhir kata pinjaman bahasa Arab dalam dialek Kelantan digugurkan seperti /ħalaːl/ menjadi [halaː] dan /faʒr/ menjadi [faʤa]. Dalam hal peminjaman kata bahasa Arab, proses fonologi delikuidasi telah secara dominannya mengubah struktur sebutan kata Arab mengikut struktur fonologi dialek Kelantan.

Hybrid Distance-Statistical-Based Phrase Alignment for Analyzing Parallel Texts in Standard Malay and Malay Dialects

“…Adelaar [67] and Abdul Aziz [68] described the final /s/ substitution by /h/. Their finding is similar to our observation, where the final SM letter 's' is substituted with letter 'h' in KD (refer to Table 12, item 1).…”

“…Brown et al [73] recorded 19 languages that have the correspondence /s/ > /h/. Besides the final /s/ substitution, Abdul Aziz [68] also reported that the consonant deletion in the final phoneme /l/ and /r/. This observation is similar to our finding, where SM words with the final letter 'l' and 'r' are deleted in KD.…”

“…Refer to Table 12, item 3. This observation is similar to the finding by Abdul Aziz [68], where he pointed that /a/ and subsequent nasal consonant is replaced by the nasalized vowel /ɛ /. Refer to Table 12.…”