The aim of our study is to determine the hyperaccumulatory properties by examining the heavy metal accumulation (Co, Ni, Fe) in endemic Anchusa leptophlla subsp. tomentosa, Alyssum pateri subsp. pateri, Glaucium acutidentatum and non endemic Erysimum uncinatifolium species collected from a copper mining area in Elazığ Maden district. All species collected are hyperaccumulator according to their Bioconcentration Factor (BCF) values of Co element. According to NiBCF and FeBCF values, A. leptophlla and E. uncinatifolium species were found to be hyperacumulators. According to Transfer Factor (TF) value, it is determined that Co element can be transported upper organs in A. leptophlla, A. pateri species, whereas Ni and Fe elements in A. leptophlla, A. pateri, E. uncinatifolium species. Among the species examined, the CoEF values for A. leptophlla and NiEF values (EF>1) in all species are found to be higher than 1 according to the Enrichment Factor (EF). It can be said that the Ni accumulation capacities of all species are higher. In the study, soils samples taken from sampling area according to the Geoaccumulation index (Igeo) were found to be moderately contaminated in by Co and not so polluted by Fe.
Elazığ (Maden) Maden Sahasındaki Bazı Karasal Endemik ve Endemik OlmayanBitkilerde Ağır Metal (Co, Ni, Fe) Biyoakümülasyonları Anahtar kelimeler: Hiperakümülatör, fitoremediasyon, madencilik, ağir metal, endemik bitkiler, Elaziğ Maden Özet. Çalışmamızın amacı, Elazığ Maden ilçesinde bir bakır madeni sahasından toplanan endemik Anchusa leptophlla subsp. tomentosa, Alyssum pateri subsp. pateri, Glaucium acutidentatum ve endemik olmayan Erysimum uncinatifolium türlerindeki ağır metal birikimini (Co, Ni, Fe) inceleyerek hiperakümülasyon özelliklerini belirlemektir. Toplanan tüm türler, Co elementinin Biyokonsantrasyon Faktörü (BCF) değerlerine göre hiperakümülatördür. NiBCF ve FeBCF değerlerine göre A. leptophlla ve E. uncinatifolium türlerinin hiperakümülatör olduğu görülmüştür. Transfer Faktör (TF) değerine göre A. leptophlla, A. pateri türlerinde Co elementinin üst organlara, A. leptophlla, A. pateri, E. uncinatifolium türlerinde Ni ve Fe elementlerinin üst organlara taşınabildiği belirlenmiştir. Araştırılan türler arasında zenginleştirme faktörü (EF) değerine göre A. leptophlla'daki CoEF ve tüm türlerde Ni EF değeri (EF> 1) 1'den yüksek bulunmuştur. Tüm türlerin Ni biriktirme kapasitelerinin daha yüksek olduğu söylenebilir. Bu çalışmada, Jeobirikim İndeksi (Igeo)'ne göre örnekleme alanından alınan toprak örneklerinin Co tarafından orta derecede kirlendiği ve Fe ile çok fazla kirlenmediği bulunmuştur.