Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Kitap Okuma Alışkanlıkları Üzerine Betimsel Bir Araştırma: Dicle Üniversitesi Örneği

Abstract

Türkiye’de okuma alışkanlığı konusunda günümüze kadar yapılan çalışmaların neredeyse tamamında toplumun okuma ve kütüphane kullanımı alışkanlıkları oldukça zayıf görünmektedir. Yaşanan bu genel durumun üniversite öğrencileri üzerinde de benzer görünüme sahip olduğu görüşünden hareketle, bu araştırma ülkemizde üniversite öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıklarının belirlenmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Çalışma grubunda yer alan eğitim fakültesi öğrencilerinin kitap okumaya yönelik görüşlerinin irdelendiği bu çalışmada amaç, öğrencilerin okuma alışkanlığını ve bu alışkanlığın içeriğini betimlemeye çalışmaktır. Araştırma 2011-2012 eğitim-öğretim yılı bahar yarıyılında Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde öğrenim gören 220 öğrenciye uygulanmıştır. Araştırmanın sonucunda öğretmen adaylarının yarısından fazlasının kitap okumayı sevdiği, kitapları temin ederken satın aldıkları veya arkadaşlarından ödünç aldıkları ve kitap okuma tercihlerinin macera türünde olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanında öğrencilerin önemli bir kısmı okumamalarını ders yoğunluğuna dayalı nedenlerle açıkladıkları görülmüştür. Kitap okuma sevgisini aşılamadaki en büyük etken olarak kişinin kendisi olduğu ve anne-babanın etkili olduğu sonucuna varılmıştır.

İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıklarının Belirlenmesi: Bir Karma Yöntem

“…Yapılan birçok araştırmada da öğrencilerin orta ve üst düzey ve etkin okuyucu, okuma ilgisine sahip oldukları, okumaktan zevk aldıkları görülmüştür (Aksaçlıoğlu ve Yılmaz, 2007;Aksoy, 2014;Balcı, Uyar ve Büyükikiz, 2012;Gönen, Öncü ve Işıtan, 2004;İşcan, Arıkan, Küçükaydın, 2012;Kurulgan ve Çekerol, 2008;Oyelude, 2013;Suna, 2006;Yılmaz, 2012). Bunların aksine birçok araştırmada da öğrencilerin çoğunun hiç kitap okumadığı, yetersiz, zayıf okuma alışkanlığına, düşük ve odaksız okuma becerisine sahip, okumaktan zevk almayan, okumayı önemli görseler de okumaya yeterli zamanı ayırmadıkları sonuçlarına ulaşılmıştır (Al-Musalli, 2014;Ateş ve Şahin, 2014;Elkatmış, 2013;Gür, 2014;Korkmaz, 2007;Pehlivan, Serin ve Serin, 2010;Rimensberger, 2014;Yalman, Özkan ve Kutluca, 2013;Yılmaz, 2006). Bu bağlamda öğrencilerin okuma düzeyleri arasında farklılıklar yaşandığı, bu farklılıkların ise okumaya ayrılan zaman, okuma ilgi ve ihtiyaçları, okumaya engel durumlar (bilgisayar, televizyon, ev işleri, kitap sayısının yetersizliği vb.)…”

Türkiye’deki Üniversite Öğrencilerinin Kitap Okuma Profilleri

“…Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlıkları ve okur profillerini ortaya çıkarmaya yönelik alanyazında birçok araştırma mevcuttur. Ancak bu araştırmalar genellikle bölüm, fakülte veya sınırlı sayıda üniversite dikkate alınarak yapılmıştır (Demir, 2015;Gömleksiz, 2004;Keklik ve Çakmakçı, 2013;Kolaç, 2007;Kurulgan ve Çekerol, 2008;Kuş ve Türkyılmaz, 2010;Odabaş vd., 2008;Saracaloğlu vd., 2009;Şengül Bircan, 2017;Yalman vd., 2015;Yıldız vd., 2015;Yılmaz vd., 2009). Araştırmada ise çok sayıda üniversitenin ve fakültenin öğrencileri kapsama dâhil edilmiştir.…”

Üni̇versi̇te Öğrenci̇leri̇ni̇n Ki̇tap Okumaya Yöneli̇k Tutumlari İle Üstbi̇li̇şsel Farkindaliklari Arasindaki̇ İli̇şki̇ni̇n İncelenmesi̇

“…Literatür incelendiğinde çeşitli araştırmalarda ( Dökmen, 1981;Yılmaz, 1990;Çetinkaya, 2004;Arslan, Çelik ve Çelik, 2009;Balcı, 2009;Saracaloğlu, Yenice ve Karasakaloğlu, 2009;Batur, Gülveren ve Bek, 2010;Bozpolat, 2010;Saracaloğlu, Karasakaloğlu ve Aslantürk, 2010;Arı ve Demir, 2013;Özdemir, 2013;Yalman, Özkan ve Kutluca, 2013;Edizer, 2014;Demir, 2015;Akın, 2016;Karaaslan, 2016;Karadeniz ve Yılmaz, 2017;Aksoy ve Öztürk, 2018;Solmaz, 2018;Tekşan, Çinpolat, 2018) kitap okuma tutum ve alışkanlığı ile çalışmalar yapıldığı görülmektedir. Yapılan araştırmalar incelendiğinde, kitap okuma alışkanlığı ile üstbilişsel farkındalık arasındaki ilişkiye yönelik bir araştırmaya rastlanmamaktadır.…”