Engelli Bireylerin Gözüyle Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerindeki Eğitim Durumlarının İncelenmesi

Abstract

ÖzBu araştırma, engelli bireylerin gözüyle Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerindeki eğitim durumlarının nasıl olduğunu ortaya çıkartma amacını gütmektedir. Araştırmada nitel araştırma yönteminden hareketle nitel araştırmalarında kullanılan durum çalışması deseni model olarak seçilmiştir. Araştırma, Van il merkezinde bulunan Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerinde gerçekleşmiştir. Araştırma engelli 18 katılımcıyla 2018-2019 döneminde dört aylık bir çalışma sonunda yapılmıştır. Araştırma verileri yarı-yapılandırılmış görüşme formları yoluyla toplanılmış ve betimsel analize tabi tutulmuştur. Araştırma verileri dört kategoriye bağlı olarak birden fazla alt kategori şeklinde sunulmuştur. Araştırmada katılımcıların Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerine haftada iki gün ve iki saat gidebildikleri, genel olarak eğitimlerinden memnun kaldıkları, Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezleri sayesinde engel durumlarını kabul ettikleri, sosyal çevrelerinin genişlediği, yalnızlık duygusundan kurtuldukları ve dolayısıyla bu kurumlar sayesinde yaşam bağlarının güçlendiği ve mutlu olduklarına dair sonuçlara ulaşılmıştır. Keza bu araştırma, engelli bireylerin Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerindeki eğitim durumlarına işaret ettiği için önemli bir araştırma olmuştur. Araştırma sonunda ulaşılan bulgulardan hareketle bundan sonra yapılacak araştırmalara yönelik önerilerde bulunmuştur.

Topluma Katılım Açısından Engelli Hakları

“…Eğitim, bireylere aileden sonra ilk kez programlı bir sosyalleşme sunan bir hizmettir. Eğitim programları, çoğu zaman bireylerin eğitimi için ortak amaçlara sahiptir fakat bireyler arasında Özel eğitim gerektiren bireylerin konuşma ve dil gelişim güçlüğü, ses bozuklukları, zihinsel, fiziksel, duyusal, sosyal, duygusal veya davranış problemlerini ortadan kaldırmak ya da etkilerini en az seviyeye indirmek, yeteneklerini yeniden en üst seviyeye çıkarmak, temel öz bakım becerilerini ve bağımsız yaşam becerilerini geliştirmek ve topluma uyumlarını sağlamak amacıyla faaliyet gösteren özel öğretim kurumları (Mengi, 2020) şeklinde tanımlanmıştır.…”

Veli̇ Görüşleri̇ne Göre Engelli̇ Bi̇reyleri̇n Eği̇ti̇m Hakkina Eri̇şi̇m Durumlari: Sorunlar Ve Çözüm Öneri̇leri̇

“…Engelli bireylerin özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerine yönelik alanyazın incelendiğinde; rehabilitasyon merkezlerinde çalışan meslek elemanlarının karşılaştıkları güçlükler ile tükenmişlik düzeyleri, yaşam doyumları, beklentileri, kurum hakkındaki görüşleri (Çalışoğlu, Yalvaç ve Kaya, 2019;Sadan, 2018;Şeker, 2019;Vatansever ve Gezen, 2019;Yavuz, 2019), eğitim durumlarının incelenmesi, eğitimlerin değerlendirilmesi (Camadan, Özer ve Şen, 2011;Mengi, 2020), özel eğitim kurumlarının fiziksel koşulları (Kaplan ve Aksoy, 2019), annelerin rehabilitasyon merkezlerinden beklentileri ve önerileri (Yıkmış ve Özbey, 2009) konularında çalışmaların yapıldığı görülmektedir. Örneğin Yıkmış ve Özbey, (2009) tarafından yapılan araştırmada otistik çocuğa sahip annelerin, rehabilitasyon merkezinden beklentileri ders saatlerinin uzatılması, eğitime daha fazla ağırlık verilmesi, öğretmenlerin denetlenmesi, sınıflarda kamera olması, bahçeye çocuk parkı yapılması, bireysel destek eğitimine daha çok ağırlık verilmesi olarak belirtilmiştir.…”

Urban Poverty From the Viewpoint of Families With Special Needs Children

“…Özellikle zihinsel yetersizlik, otizm spektrum bozukluğu vb. gibi yetersizlik grupları düşünüldüğünde, yaşamları boyunca eğitim desteğine ihtiyaç duyan ÖG bireyler için sunulan eğitim desteği hem nitelik hem de niceliksel olarak yetersiz kalmaktadır (Mengi, 2020). Bu durum ÖG çocuğu olan ailelerin kendi maddi imkanları doğrultusunda ek özel eğitim hizmetlerinden yararlanmalarını zorunlu kılmaktadır.…”