Covid-19 salgını ilk olarak Aralık 2019'da Çin'in Vuhan kentinde ortaya çıkan; yüksek ateş, eklem ağrıları, öksürük, nefes darlığı, solunum yolu şikâyetleri ile başlayan, çoklu organ yetmezliğine yol açan, tüm yaş gruplarında görülebilen, özellikle yaşlı ve kronik hastalığı olan hastalarda ölümle sonuçlanan bir hastalıktır. Covid-19, dört ay gibi kısa bir sürede bütün ülkeleri etkisi altına almış ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından salgın (pandemi) olarak ilan edilmiştir. Keza insanlık tarihinde ilk kez bir salgın, küresel manada tüm ülkelerin sağlık, ekonomi, eğitim gibi kurumlarının işleyişini derinden etkilemiştir. Diğer ülkelerde olduğu gibi, Türkiye'de de insan sağlığını korumak ve salgından daha az etkilenmek için çeşitli kurumsal tedbirleri alma yoluna gidilmiştir. Bu tedbirlerden biri de Milli Eğitim Bakanlığı'nın (MEB), salgın nedeniyle almış olduğu uzaktan eğitime geçilmesi kararı olmuştur. Dolayısıyla bu araştırmada, Covid-19 salgını sürecinde özel eğitim alan öğrencilerin uzaktan eğitim süreçlerinin nasıl gerçekleştiğine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, nitel araştırma desenlerinden olan olgu bilim deseninde yapılmış ve nitel verilerin toplanmasında görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırma, amaçlı örneklem tekniğine göre 19 özel eğitim öğretmeniyle yürütülmüştür. Araştırmanın verileri, Mart-Mayıs 2020'de, üç aylık bir süreçte toplanmıştır. Araştırma verileri betimsel analize tabi tutulmuştur. Araştırmada katılımcı olan özel eğitim öğretmenlerinin, özel eğitim alan öğrencilerinin özel eğitim ihtiyaçlarını uzaktan eğitim ile planlamada, eğitim ve öğretim faaliyetlerinin yürütülmesinde sorunlar yaşadıkları; özel eğitimde kullanılan materyal ve yardımcı teknolojilerin yüzyüze eğitim dışında uzaktan eğitim yoluyla amacına hizmet etmediği; uzaktan eğitim nedeniyle özel eğitim alan öğrencilerinin motivasyonun sağlanması ve problem davranışların sağaltımı konusunda önemli oranda güçlükle karşılaştıklarına ilişkin bulgulara ulaşılmıştır. Dolayısıyla uzakta eğitim uygulanmasının özel eğitim alan öğrenciler için çok zor olduğu, bu süreçte öğrencilerin okul kültüründen uzaklaştıkları ve ev ortamında daha az sorumluluk aldıkları, özel eğitim alan öğrencilerin yüzyüze eğitimde kazandıkları birçok beceriyi uzaktan eğitim sürecinde sürdüremedikleri gibi birçok sonuca ulaşılmıştır. Bu araştırma, Covid-19 salgını sürecinde özel eğitim alan ve farklı gelişim gösteren öğrencilerin uzaktan eğitim süreçlerine yönelik genel bir çerçevede öğretmen görüşlerine başvurulduğu için sınırlı bir araştırma olmuştur. Bu nedenle ileriki araştırmalarda Covid-19 salgını sürecinde eğitim alan ve tek bir yetersizlik türüne sahip olan öğrencilerin uzaktan eğitim süreçlerine ilişkin daha spesifik bilgilere ulaşmak için yeni araştırmalar yapılabilir.

Öz: Bu araştırma ile Van Yüzüncü Yıl Üniversitesinde kayıtlı olan engelli öğrencilerin eğitim sorunlarını tespit etmek ve beklentilerini ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Bu çalışma, nitel veri toplama ve değerlendirme tekniklerinin kullanıldığı betimsel bir araştırmadır. Araştırma, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesinin kampüsünde bulunan yüksekokul ve fakültelerde eğitim gören toplam 25 katılımcıyla on aylık bir saha çalışması ile gerçekleşmiştir. Araştırmada odak grup ve derinlemesine görüşmeler yoluyla katılımcıların üniversite yaşamlarına dair bilgi, görgü, yaşantı, temel algı ve yaklaşımlarına başvurulmuştur. Katılımcılardan elde edilen veriler betimsel olarak analiz edilmiştir. Elde edilen veriler sorunlar ve beklentiler şeklinde 2 farklı kategoride değerlendirilmiştir. Araştırma bulguları, eğitim-öğretim, beslenme-barınma, erişebilirlik-ulaşabilirlik, akademi-idari personel ve boş zaman gibi farklı alt kategorilere ayrılarak sunulmuştur. Ayrıca araştırma verileri ışığında çeşitli önerilerde bulunulmuştur. Dolayısıyla bu araştırma, sosyolojik bağlamda çok az incelenmiş bir konuyu ele alması, verilerin ilk elden toplanması, önemli bulgu ve sonuçlara ulaşılması bakımından son derece özgün bir çalışma olmuştur. Ayrıca, sosyolojik bakış açısıyla engelli öğrencilerin üniversite eğitiminde karşılaştığı temel sorunlarına işaret ettiği için de önemli bir çalışma olmuştur. Araştırma sonunda elde edilen bulgular tartışılmış ve ileri araştırmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.Abstract: The aim of this study is to determine the educational problems of disabled students registered in Van Yüzüncü Yıl University and to reveal their expectations. This study is a descriptive study using qualitative data collection and evaluation techniques. The research was carried out with a field study of 10 months with a total of 25 participants studying in the faculties and colleges in the campus of Van Yüzüncü Yıl University. In the research, the participants` knowledge, experience, basic perceptions and approaches about the university life are collected via focus groups and in-depth interviews. The data obtained from the participants were decrypted analysis. The data were evaluated in two different categories as problems and expectations. Research findings are presented in different sub-categories such as; educationinstruction, nutrition-housing, accessibility-availability, academia-administrative staff and leisure time. In addition, some suggestions were made in the light of research data. Therefore, this research has become a very original study in terms of addressing a subject which has been studied very little in a sociological context, gathering the data from the first hand, and reaching striking findings/results. Also, it has been an important study since it points to the main problems faced by students with disabilities in university education from a sociological point of view. At the end of the research, the findings were discussed and recommendations were made for further research. sınırlarını aşan ifadeler ile de etiketlenmiştir....

Bu araştırma, İlkokul ve Ortaokul Sosyal Bilgiler Ders Kitabı (SBDK) ve Öğretim Programının (ÖP) engellilik açısından incelenmesini amaçlamaktadır. Araştırma ile engelliliğe ilişkin kavramların, konu/temaların İlkokul ve Ortaokul SBDK ve ÖP'de ne şekilde, kaç kez ve hangi bağlamlarda ele alındığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu araştırmada nitel araştırma yaklaşımı benimsenmiştir. Araştırmanın veri toplama süreci Eylül 2018'de başlayıp Şubat 2019'da tamamlanmıştır. Araştırmanın verileri doküman incelemesi yoluyla elde edilmiş ve elde edilen veriler doküman incelemesi aşamalarına uygun olarak içerik analizi tekniğiyle incelenmiştir. Araştırma sonucu genel olarak değerlendirildiğinde; Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından hazırlanan Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programında (SBDÖP) 7 öğrenme alanı bulunmaktadır. Bu öğrenme alanlarıyla ilgili İlkokul 4. ve Ortaokul 5. Sınıflarda 33 kazanım, 6. Sınıfta 34 ve 7. Sınıfta ise kazanım sayısı 31 olarak verilmektedir. Tüm bu kazanımlardan sadece iki kazanım ile SBDÖP'de engellilik olgusuna yer verilmiştir. SBDK'lerde ise toplam 26 kavram ve 8 görsel ile engellilik konusuna dikkat çekilmiştir. Dolayısıyla SBDK ve ÖP'de engellilik olgusunun oldukça az ele alındığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu nedenle araştırma sonunda, engellilik olgusuna ilişkin mevcut kaynaklardaki eksiklerin giderilmesine yönelik bir dizi öneride bulunulmuştur.

ÖzBu araştırma, engelli bireylerin gözüyle Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerindeki eğitim durumlarının nasıl olduğunu ortaya çıkartma amacını gütmektedir. Araştırmada nitel araştırma yönteminden hareketle nitel araştırmalarında kullanılan durum çalışması deseni model olarak seçilmiştir. Araştırma, Van il merkezinde bulunan Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerinde gerçekleşmiştir. Araştırma engelli 18 katılımcıyla 2018-2019 döneminde dört aylık bir çalışma sonunda yapılmıştır. Araştırma verileri yarı-yapılandırılmış görüşme formları yoluyla toplanılmış ve betimsel analize tabi tutulmuştur. Araştırma verileri dört kategoriye bağlı olarak birden fazla alt kategori şeklinde sunulmuştur. Araştırmada katılımcıların Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerine haftada iki gün ve iki saat gidebildikleri, genel olarak eğitimlerinden memnun kaldıkları, Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezleri sayesinde engel durumlarını kabul ettikleri, sosyal çevrelerinin genişlediği, yalnızlık duygusundan kurtuldukları ve dolayısıyla bu kurumlar sayesinde yaşam bağlarının güçlendiği ve mutlu olduklarına dair sonuçlara ulaşılmıştır. Keza bu araştırma, engelli bireylerin Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerindeki eğitim durumlarına işaret ettiği için önemli bir araştırma olmuştur. Araştırma sonunda ulaşılan bulgulardan hareketle bundan sonra yapılacak araştırmalara yönelik önerilerde bulunmuştur.

No abstract