Göçmen çocuklar ve okul kültürleri: Bir bütünleştirme çalışması

Abstract

Bu makale, Türkiye’de yoğun göç almakta olan Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki okullarda, göçmen çocukların okullara dâhil edilmesine yönelik olarak idarecilerin düşünce, inanç ve tutumlarını inceleyen nitel bir araştırmanın sonuçlarını bildirmektedir. Araştırma özelde, okul yöneticilerinin göçmen çocukların kendi okullarında eğitilmesine yönelik tutumlarını, bu eğitimin önünde duran ve okul ikliminden kaynaklanan engelleri ve göçmen çocukların kendini ait hissettikleri bütünleştirici okul iklimleri inşa edilebilmesi için eğitim sistemindeki mevcut fırsatları ortaya koymayı amaçlamıştır. Araştırmada, 18 okul yöneticisinden nitel araştırma yöntemlerinden olan yarı-yapılandırılmış görüşmeler kullanılarak veri toplanmış ve bu veriler tematik analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda (i) okul yöneticilerinin göçmen çocuklara ayrıştırılmış ortamlarda eğitim verilmesini desteklediği ve kendi okullarında eğitim görmelerine dair olumsuz tutumlar beslediği, (ii) yapısal yetersizliklerin ve düşük toplumsal kabul düzeyinin göçmen çocukların eğitimine yönelik olumsuz tutumları önemli ölçüde etkilediği ve (iii) bütünleşik okul kültürlerinin oluşması için paydaşların psiko-sosyal ve yapısal anlamda desteklenmesi gerektiği ortaya çıkmıştır. ENGLISH ABSTRACTMigrant children and school cultures: A suggestion for inclusionThis article reports on the findings of an empirical research investigating the thoughts, beliefs and attitudes towards the inclusion of migrant children in the South-eastern region of Turkey which is currently exposed to intensive migration waves. Specifically, the article explores the attitudes of school administrators towards the education of migrant children in their schools, the barriers to this education stemming from the school culture and the opportunities in the education system to build inclusive school cultures in which migrant children can feel belonging to. The research employed 18 school administrators, utilized semi-structured interviews to collect qualitative data and analyzed them through thematic analysis. Findings showed that (a) school administrators supported education of migrant children in segregated environments and possessed negative attitudes towards their education in public schools; (b) structural limitations and low social acceptance levels affected the negative attitudes towards the education of migrant children and (c) stakeholders needed to be provided with psycho-social and structural support in order to establish inclusive school cultures. Keywords: Migrant children; inclusive school culture; qualitative research; Turkey

Practices Related to Cultural Diversity in Schools and Students' Views About These Practices: Stuttgart, Baden-Württemberg, Germany

“…Göçler ile birlikte Türkiye'deki okullarda çokkültürlü eğitim uygulamaları da önem kazanmıştır. Konuyla ilgili yapılan araştırmalarda, Türkiye'de farklı etnik ve kültürel kökenlerden çocukların okullara dahil edilmesinde yöneticilerin olumsuz tutumlar beslediği, bu çocuklara yönelik toplumsal kabulün düşük olduğu, bütünleşik bir okul kültürü için okul paydaşlarının psiko-sosyal ve yapısal anlamda desteklenmesi gerektiğiyle ilgili bulgular bulunmaktadır (Sakız, 2016). Bir başka araştırmaya göre ise öğretmenlerin farklı etnik ve kültürel kökenlerden öğrencilerin ihtiyaçlarına göre ders içeriklerini, materyallerini, ölçme-değerlendirme yöntemlerini belirleme, uygun öğretim stratejilerini kullanma vb.…”

Right of Participation of Migrant Children in Turkey

“…Öte yandan okullarda çalışmalar göstermektedir ki, göçmen çocukların okula katılımlarında çeşitli sorunlar bulunmaktadır (Ciğerci ve Güngör, 2016;Doğutaş, 2016). Bu zorlukların aşılmasında, ailelerin tutumunun yanı sıra idareci ve öğretmenlerin tutumu da önemlidir, çünkü bunlar okula katılımı ve devamı belirleyen önemli faktörlerdir (Sakız, 2016).…”

Kaynaştirma Tutumlari Ölçeği̇’ni̇n Geli̇şti̇ri̇lmesi̇

“…Bütünleştirme, herkese uyan standart bir kalıbın olmadığı bir anlayışla yaratılmıştır (Hammeken, 2000;Akt: Şahbaz, Atılgan, Aydemir, 2018) Okulların tüm çocuklar için etkin katılım, öğrenme ve gelişim mekanları haline gelmesinin önkoşulu, okullarda bütünleştirici kültürlerin var olmasıdır. (Sakız, 2016). Bir okul kültürünün bütünleştirici olması, bir okulda farklılığın bir sorundan ziyade, bütünlüğü ve uygulama zenginliğini artıracak bir fırsat olarak görülmesiyle, bu farklılığa yönelik olumlu tutum ve inançlar beslenmesiyle yakından ilişkilidir (Alton-Lee, 2003, Akt: Sakız, 2016.…”