Herkes İçin Geçerli Uygun Değerleri Belirlemek ve Öğretmek Mümkün mü? Değer Eğitimi Yaklaşımları Bağlamında Bir Değerlendirme

Abstract

Öz. İnsani varlık alanına özgü bir kavram olarak değer/ler, siyasetten iş dünyasına, eğitimden medyaya kadar hayatın birçok alanında üzerinde durulan önemli bir konudur. Büyük bir değişim ve dönüşüm yaşayan dünyanın yeni şartları, değerlerin öğretilmesi ihtiyacını ortaya çıkarmış ve eğitim kurumlarının bu konuda çeşitli sorumluluklar üstlenmesi gündeme gelmiştir. Ancak pozitivist bilim anlayışının bir yansıması olarak eğitim çevrelerinde "okullar değerleri öğretmeli mi?" meselesi tartışılmış, daha sonra bu tartışmaların mantıklı ve gerçekçi olmadığı anlaşılmış, ardından da "okullar değerleri nasıl öğretebilir?" konusuna odaklanılmıştır. Bu noktada okulların hangi değerleri/kimin değerlerini öğreteceği, herkes için geçerli uygun değerlerin belirlenip belirlenemeyeceği meseleleri önemli bir tartışma alanını oluşturmuştur. Bu tartışmaların bir sonucu olarak da değerler eğitiminde farklı yaklaşımlar ortaya çıkmıştır. Herkes için geçerli uygun değerleri belirleme ve öğretmenin imkânını çeşitli açılardan değerlendirmeyi amaçlayan bu çalışmada "değer" kavramı üzerinde durulmakta, değerler eğitimini bir ihtiyaç olarak ortaya çıkaran gelişmeler ele alınmakta, uygun değerlerin belirlenmesinde uzlaşmayı güçleştiren bir konu olarak değerlerin kaynağı sorunu irdelenmekte ve okullarda değerler eğitiminin nasıl dizayn edilebileceğine dair genel bir çerçeve sunulmaktadır.

Yenilenen Ortaöğretim Beden Eğitimi ve Spor Dersi Öğretim Programlarının Değerler Eğitimi Bağlamında İncelenmesi

“…Aynı zamanda değerler eğitiminin belirli disiplinlerle sınırlandırılmasından ziyade öğrenci, öğretmen, okul, veli, MEB vb. tüm paydaşların ortak sorumluluğu olarak ele alınmasının daha doğru bir yaklaşım olacağına dikkat çekilmektedir (Zengin, 2017).…”

Teachers’ Views on the Implementation of the Values within the Scope of the Physical Education and Sports Curriculum

“…Ülavere ve Tammik (2017) eğitimde değerleri ayrı bir disiplin olarak değil de çeşitli oyun ve aktivitelerin içinde örtük veya açık bir şekilde aktarmanın önerilen yaklaşımlar olduğuna ve değerlerin eğitsel pratiklerin içinde yer alması gerektiğine vurgu yapmaktadır. Bu anlamda değerler eğitimine açık ve örtük bir şekilde öğretim programlarında yer verilebileceğinin etkililiğinden söz edilebilir (Zengin, 2017). Bu durum, çalışmada da karşılığını bulmuştur.…”

“…Bu araştırmanın verileri, araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla yapılan görüşmelerden elde edilmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşme formundaki soruların oluşturulması amacıyla, değer konulu araştırma makaleleri (Balcı ve Yanpar Yelken, 2010;Kasapoğlu, 2013;Kulaksızoğlu ve Dilmaç, 2013;Meydan, 2012;Oğuz, 2011;Önder ve Bulut, 2013;Sarıca, 2018;Zengin, 2017) ve öğretim programında yer alan değerler incelenmiştir. Literatüre dayalı sorular çalışmanın analizine dâhil edilmeyen dört katılımcıya sorularak pilot uygulama yapılmıştır.…”

Görsel Sanatlar Dersi Öğretmenlerinin Etik Tutum ve Davranışları

“…Bununla birlikte, insanları birleştiren evrensel ahlak ilkelerinin ne tarihte ne de halihazırda olmadığı (Özlem, 2014), bu nedenle felsefe, sosyoloji, hukuk başta olmak üzere birçok disiplinin tartışma ve inceleme konusu olduğu ve bu konuda çeşitli teoriler ve kavramsallaştırmalar geliştirildiği bilinen bir durumdur (Yüksel, 2015). Öte yandan etiğin tanımı konusunda ahlak felsefecileri arasında tam bir uzlaşı olmadığı (Aktaş, 2014) halde, evrensel bir etiğin mümkün olabileceği hususu da tartışılmaktadır (Zengin, 2015;Altunışık, 2018). Ahlak fiilen ve tarihsel olarak bireysel, grupsal, toplumsal düzeyde yaşanan bir şey, bir fenomen olmasına karşılık; etik, bu fenomeni ele alan, ahlak görüşlerini öğretilerini irdeleyip sınıflandıran, aralarındaki benzerlik ve farklılıkları ortaya koyan, bunları karşılaştırıp eleştiren felsefe disiplinin adıdır (Özlem, 2014).…”