Het spel en de knikkers: ervaren rechtvaardigheid in vier lokale participatieprocessen

Abstract

Voor het ontwerpen en uitvoeren van participatieprocessen die zowel door gemeenten als burgers als zinvol worden ervaren, is inzicht nodig in de beoordeling door deelnemers. In deze studie is de theorie van ervaren procedurele rechtvaardigheid toegepast in de context van burgerparticipatie. Om inzicht te krijgen in het belang van de uitkomst en het verloop van het proces in de beoordeling door participanten zijn met behulp van enquêteonderzoek data verzameld van vier verschillende participatieprocessen in de gemeente Delft. De uitkomsten van deze exploratieve studie laten zien dat de respondenten de participatieprocessen waaraan zij hebben deelgenomen als redelijk rechtvaardig beoordelen. Er is er sprake van een fair process effect, wanneer respondenten het proces als rechtvaardig hebben ervaren en hun vertrouwen in de gemeente toeneemt, zelfs als er sprake is van een voor hen ongunstige uitkomst.Voor de praktijk laat deze studie zien dat de dimensies van procedurele rechtvaardigheid, te weten respect, voice en explanation, richtinggevende principes zijn voor het ontwerpen en uitvoeren van participatieprocessen. Vooral als het gaat om explanation, dus om informatie over het besluitvormingsproces en verantwoording over de inhoudelijke keuzes die zijn gemaakt, is er nog een wereld te winnen. Tot slot is regelmatig evaluatieonderzoek nodig om participatieprocessen in te richten die aansluiten bij wat deelnemers belangrijk vinden.