Inovasi Penghasilan Patung Wayang Kulit Kelantan Berasaskan Pokok Kenaf: Satu Kajian Kes

Abstract

Kajian kes ini bertujuan bagi memperkenalkan suatu bahan berasaskan pokok tumbuhan yang belumpernah digunakan sebelum ini bagi menghasilkan patung wayang kulit Kelantan. Menerusi proses kreatifyang berlaku, kenaf atau nama saintifknya Hisbiscus Canabis telah digunakan dan seterusnya diprosesbermula daripada sejumlah debu pokok kenaf yang digaul dengan air sehinggalah kepada proses akhiriaitu menghasilkan patung wayang kulit Kelantan. Ia merupakan patung wayang kulit yang berasaskanpokok kenaf yang pertama di Malaysia. Pemerhatian dan temubual tidak berstruktur merupakan antarainstrumen utama dalam kajian ini selain daripada pengkaji sendiri sebagai instrumen dengan membina‘rapoot’ bersama penggiat seni ini ketika berada di lapangan kajian. Proses penghasilan patung wayangkulit yang berlaku sangat penting dalam analisis kepada dapatan kajian ini. Lima unsur penting telahdikenalpasti sebagai pencetus kepada inovasi ini. Penghasilan patung wayang kulit Kelantan berasaskankenaf tidak bermakna dapatan kajian ini telah menolak penggunaan kulit binatang secara total. Iamerupakan satu alternatif atau pilihan berbeza selain daripada menghasilkan patung wayang kulitberasaskan kulit binatang. Pembaharuan ini dilihat berupaya mengekalkan populariti seni teater warisanbangsa ini agar kekal relevan dan tidak dipinggirkan oleh golongan muda. Research on this case study aimed at introducing a plant-based plant that has not been used previouslyto produce Kelantan puppets. Through its creative process, kenaf or its scientific name Hibiscus Cannabishas been used and subsequently processed from the amount of kenaf tree dust mixed with water tothe final method of producing Kelantan puppets. It is a wayang kulit puppet based on the first kenaftree in Malaysia. An instrument of observations and unstructured interviews were used in this researchaside from the researchers as an actor in building rapport with the art enthusiasts during fieldwork. Theprocess of producing wayang kulit puppet is very important in the analysis of the findings of this study.Five important elements have been identified which triggered this innovation process. The productionof Kelantan puppets based on kenaf provides an alternative to the making Wayang Kulit puppet. Thesereforms help to maintain the popularity of the heritage of art theatre to remain relevant and not marginalizedby the young