İşkodra Vi̇layeti̇nde İlköğreti̇m Okullarinin Sayi Ve İsi̇mleri̇ni̇n Tespi̇ti̇

Abstract

ÖZ: Osmanlı Devletinde eğitim alanındaki ıslahatlara özellikle Tanzimat sonrasında hız verilir. Bunda, idarecilerin batı ile mukayese edildiğinde devletin içinde buluduğu durumu iyileştirmeye yönelik girişimlerinin rolü vardır. Vilayetlerde Osmanlı Devleti'nin kontrolü altındaki ilköğretim okullarının sayı ve niteliğinin arttırılması çabası bu girişimlerin başında gelmektedir. Eğitimin ilk kademesi bulunan okullar ise bu girişimlerin sıklıkla görüldüğü yerlerdir. Eğitim alanındaki iyileştirme çabalarının hissedildiği vilayetlerden birisi de İşkodra'dır. Arnavutluk'un engebeli arazisinin yoğun olduğu kuzey kısmını kapsayan İşkodra vilayetinde gayrimüslimlerin yoğunluğu dikkat çekmektedir. Üstelik bu coğrafyada Osmanlı vatandaşlarının devam ettiği ecnebi ve gayrimüslim okulları da hayli fazladır. Bu açıdan Osmanlı Devleti'nin İşkodra vilayetinde ilköğretim düzeyindeki okulların sayısını çoğaltmaya dair girişimleri dikkat çeker. Ancak bu süreçte açılan okulların sayıları ile açıldıkları yerlerin tespiti güçtür. Bunun temel nedeni bahsedilen okulların kaynaklarda genellikle isimleriyle birlikte verilmemeleridir. Okulların bulundukları yerler sadece idari birim dâhilindeki genel sayılardan ibarettir. Bir diğer husus ise Osmanlı kaynaklarında mevcut ve yeni kurulan okulların sayı, isim ve bulundukları yerlerin topluca verilmemesidir. Bu nedenle vilayet dâhilindeki okulların sayı ve mevkilerine dair açıklamalarda kaynakların birlikte değerlendirilmesi ihtiyacı görülmektedir. Bu çalışmada İşkodra vilayetindeki ilk kademe okulların sayı ve isimlerinin tespitine çalışılmıştır.

Osmanlı Taşrasında Bir Kamu Görevlisi, Ali Saib Bey ve İşkodra Vilayetine Dair Layihası

“…Ancak burada Ali Saib Bey'in dokuz tane dağın ismini verdiğini görmekteyiz. İsmini vermediği dağ ise Şale Şoş'tur 25 .…”