Kazus (anty)duchowości behawiorysty radykalnego B. F. Skinnera – perspektywa psychobiograficzna

Abstract

Celem artykułu jest pokazanie, jak wychowanie religijne, którego doświadczył B. F. Skinner, zmieniło jego postrzeganie człowieka i świata, a w ostateczności wpłynęło na porzucenie przez niego wiary i skierowało go na ścieżkę radykalnego behawioryzmu. Analiza dostępnej literatury wykazuje, że różnica w poglądach przeciwników Skinnera (Joseph Wood Krutch, Tomasz Szasz, Ayn Rand) oraz jego sojuszników (Richard Dawkins, Daniel Dennett, Sam Harris) polega na ich odmiennym wychowaniu i złożonych życiowych doświadczeniach. Powiązane z tym przekonania wpłynęły na pojmowanie przez nich duchowości czy wolnej woli.

Kontekst konstrukcji idei wolnej woli na przykładzie psychobiografii Skinnera, Fromma i Rogersa

“…Jego metoda psychobiograficzna dotyczyła czynników wpływających na kształtowanie się jednostki. W szczególności był to model faz i stanów, który służył do badania łańcuchów przyczynowych (Pankalla i Wiatrowska, 2021). Idea Runyana ograniczała się do biografii twórców danej koncepcji, natomiast metoda Danzigera stała się niejako jej poszerzeniem -dogłębną analizą tekstów w kontekście historycznym, sugerującą wielość czynników, które mogły wpłynąć Agnieszka Wiatrowska, Andrzej Pankalla na rozwój danej kategorii psychologicznej.…”