Kirlilik Sığınağı Hipotezi Türkiye İçin Geçerli Mi ARDL Sınır Testi Yaklaşımından Bulgular

Abstract

Bu çalışma doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının çevre kirliliği üzerindeki etkilerini Türkiye için üç farklı hava kirliliği göstergesi doğrultusunda (karbondioksit, nitrojen oksit ve toplam sera gazı) ARDL sınır testi yaklaşımı ile incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma karbondioksit modeli için 1971-2015, nitrojen oksit ve toplam sera gazı modelleri için 1970-2012 yıllık dönemleri kapsamaktadır. Elde edilen bulgular Türkiye'ye yönelik doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının karbondioksit emisyonunu artırıcı bir etkiye sahip olduğunu ve dolayısıyla kirlilik sığınağı hipotezinin Türkiye için geçerli olduğunu ortaya koymaktadır. Buna karşın doğrudan yabancı sermaye yatırımları ile nitrojen oksit ve toplam sera gazı emisyonları arasında uzun dönemli bir ilişki bulunmamaktadır.

TİCARİ AÇIKLIK ve ÇEVRE KİRLİLİĞİ İLİŞKİSİNE YÖNELİK AMPİRİK KANITLAR; MINT ÜLKELERİ ÖRNEĞİ

“…Çalışmada söz konusu değişkenlerin CO2 emisyonu düzeyini etkilediğini ayrıca doğrudan yabancı yatırımların, çevre kalitesi üzerinde zararlı etkiler oluşturduğunu ve bu kapsamda kirlilik sığınağı hipotezinin geçerli olduğunu tespit etmişlerdir. Mike (2020) 1970-2015 dönemine ait verileri kullanarak Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımların, CO2 emisyonu üzerindeki etkilerini araştırmıştır ve çalışmada ARDL sınır testi tekniğini kullanılmıştır. Çalışmada Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımların CO2 emisyon seviyesi artırdığını ve bu kapsamda kirlilik sığınağı hipotezinin geçerli olduğunu tespit etmiştir.…”

Türkiye’de Enerji Tüketimi, Ticari Açıklık, CO2 emisyonları ve Kirlilik Sığınağı Hipotezi: Yeni Dinamik ARDL Simülasyonlarından Kanıtlar

“…2. Doğrudan yabancı yatırımlardaki artışların (azalışların) CO2 emisyonlarını artırması (azaltması), çok uluslu firmaların kirli endüstrilerini gelişmekte olan ülkelere transfer etme eğiliminde olduklarından dolayı doğrudan yabancı yatırımlardaki artışların bu ülkelerde çevresel kalitedeki bozulmayı artıracağını belirten (Mike, 2020;Bulut vd., 2021; Köksal ve Çetin, 2021) kirlilik sığınağı hipotezinin Türkiye'de geçerli olduğunu ortaya koymaktadır.…”

“…Türkiye'ye yönelik doğrudan yabancı yatırım girişleri çevre kalitesini kötüleştirmektedir. Elde edilen bu sonuç literatürdeki benzer çalışmalarda ulaşılan sonuçlarla uyumludur (Sun et al, 2017;Banerhee ve Murshed, 2020;Mike, 2020;Bulut vd., 2021;Köksal ve Çetin, 2021, Liu vd, 2022Musah vd, 2022). Bu bulgunun yanı sıra enerji kullanımı arttıkça çevresel kalitenin bozulduğu tespit edilmiştir.…”

Ekonomik Büyüme, Enerji Tüketimi ve Küreselleşme Sürecinin Ekolojik Ayak İzi Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği

“…Bu ise daha az maliyete katlanarak üretim yapmak isteyen şirketleri teşvik etmektedir. Nihayetinde DYY'deki artışa bağlı olarak kirlilik seviyesi artmaktadır (Mike, 2020). Dahası doğal kaynaklar açısından zengin ülkeler, ihracatlarını artırmak için kaynakları aşırı kullanarak çevreye zarar verebilir.…”