Kıta Yunanistan Mimarisinde Birden Fazla Girişi ve Mekanı Olan Anıtsal Yapılar: Tarihöncesi ve Tarihsel Uzamlar, Kütleler ve Çevirileri

Abstract

Öz: Yunanistan'ın tarih öncesi anıtsal kütleleri için alan, topografya ve plan gibi bazı parametrelerdeki benzerlikleri belirlemek, bölgeleri ve yapıları detaylı kümeler içerisinde değerlendirmek mümkündür. Bu kümelerin öğeleri Kuzey Yunanistan'ın Teselya Bölgesi'ndeki Sesklo, Dimini ve Nea Nikomedeia gibi yerleşim alanlarındaki merkezi ve üretken kütlelerdir. Ancak aynı bölgede bulunan Magoula Visviki'de, yaklaşık olarak aynı döneme tarihlendirilen bir yapının plan tipolojisi ve bu tipolojinin anlamsal üretimi onu başka bir kümenin primitif örneği yapabilir. Sesklo, Dimini ve Nea Nikomedeia gibi önemli arkeolojik alanlarda Neolitik Yunanistan'ın anıtsal ve merkezi kütleleri olan megaronlarla karşılaşıyoruz. Magoula Visviki megaronu neredeyse aynı döneme ait olmakla birlikte dikdörtgen bir plan tipine sahiptir. Ancak temel küme öğelerinden oldukça radikal bir ayrım göstererek çoklu giriş düzenlemesi göstermektedir. Magoula Visviki'nin, Yunanistan'daki Geç Arkaik Dönem ve Klasik Dönem'e tarihlendirilen bazı anıtsal dinsel yapılarla farklı parametrelerde bazı ortak özellikleri vardır. Magoula Visviki kütlesinin, Erken Hellas Dönemi'nde Lerna, Protogeometrik Dönem'de Lefkandi Heroon ve Nikhoria gibi örneklerle anıtsallık, çoklu giriş ve birden fazla salon gibi büyük benzerlikleri bulunmaktadır. Bu yazıda mimari kurgu, süreklilik ve etkileşim olgusu, tarih öncesi ve tarihsel dönem arasındaki uzun zaman dilimine yayılmış olan anıtsal yapıların farklılıkları ve benzerlikleri ele alınmıştır.

Arkeolojik Buluntuların Sergilenmesi ve Korunmasında Yeni Yaklaşımlar

“…Ortaya çıkan bu arkeolojik alanlar, doğru bir planlamayla modern yaşama dahil olabilirler. Kent kullanıcısı da kent belleğini oluşturduğu düşüncesiyle arkeolojik alanları benimsenip bu alanların korunmasında katkı sağlayabilir (Savrum-Kortanoğlu, 2007). Kent içi arkeolojik sit alanlarında gelişim devam ettiği ve bir yandan da yaşam sürdürüldüğü için arkeolojik buluntuların korunması kırsal arkeolojik alanlara göre daha zor olmaktadır.…”

Pontos Bölgesi̇’ni̇n İç Kesi̇mi̇ndeki̇ Kaya Mezar Geleneği̇ Üzeri̇ne Bi̇r Değerlendi̇rme (Gaziura Ve Zela Örnekleri̇ Üzeri̇nden)

“…Kortanoğlu 2006: 29. 12 Vassileva 2012 Bunların kaya mezar örneklerimizdeki karşılıklarını sırasıyla, yalın cepheli ve üçgen alınlıklı cepheli olarak tanımlayabiliriz.…”