Koruyucu Ai̇le Dernekleri̇ne Üye Olan Koruyucu Ai̇leleri̇n Bu Modele İli̇şki̇n Deneyi̇m Ve Değerlendi̇rmeler

Abstract

The aim of this research is to understand the problems experienced in the foster care system and all aspects of the process from the perspectives of the foster families and their evaluations of the system 1 "Koruyucu Aile Derneklerine Üye Koruyucu Ailelerin Bu Modele İlişkin Deneyim ve Değerlendirmeleri" isimli yüksek lisans tezimin bulgularını kullanarak yazdığım bu makalede tez danışmanım saygıdeğer Doç. Dr. Burcu Yakut Çakar'a katkıları ve desteği için teşekkür ederim. Toplum ve Sosyal HizmetCilt 30, Sayı 1, Ocak 2019 148 and the process. In the light of this information, suggestions are made for the development of social policy and social services in order to develop the foster care model. Designed as a qualitative research model, the study is based on the data collected via semi-structured in-depth interviews conducted with 26 foster parents who are members of Denizli and İstanbul FosterFamily Associations (13 foster parents from each organization). The data was analysed and interpreted on the basis of theoretical knowledge.Research result had been analysed under the main themes of; foster family's motivation, information and education, adaptation process, biological family and foster families' overall assessment about system and process.

Professionals’ View on Foster Care Services in Turkey

“…Öte yandan, araştırmaya katılanların çok büyük bir çoğunluğu (%90) koruyucu aile hizmetlerinin toplumda daha fazla ilgiyi hak ettiğini ve %84'ü hükümetin koruyucu aile sistemini desteklemek için daha fazla çaba harcaması gerektiğini belirtmiştir. Certel (2016) tarafından yapılan bir nitel araştırmada ise araştırmaya katılan koruyucu aileler evlat edinmeye öncelik verdiklerini ancak sonrasında yapılan yönlendirmelerle koruyucu aile olmaya karar verdiklerini ifade etmişlerdir. Ailelerin birçoğunun koruyucu aile oldukları çocuktan dolayı çevrelerinden tepki gördükleri belirtilmiştir.…”

Koruyucu Ailelerin Sorunları Denizli İli Örneği

“…Dünya'da ve Türk)ye'de gel)şen, sayısal olarak da artış gösteren koruyucu a)le h)zmet)ne )l)şk)n l)teratürde az sayıda çalışma olduğu, var olan çalışmaların da daha z)yade kurum bakımı )le koruyucu a)le bakımı karşılaştırması ve korunmaya muhtaç çocuk üzer)nde etk)lere dayalı olduğu görülmekted)r. Özell)kle Türk)ye'de koruyucu a)ley) konu alan çalışmaların (B)l)can, 2014; Tezel vd. 2018;Centel, 2019) yok denecek kadar az olduğu d)kkat çekmekted)r. Oysak) gerek koruyucu a)le h)zmet)n)n daha )y) anlaşılab)lmes) gerekse h)zmet)n )şley)ş)ne yönel)k değerlend)rme yapılab)lmes) )ç)n bu h)zmetten yararlanan koruyucu a)leler)n tecrübeler) ve görüşler) önem taşımaktadır. Öte yandan 2016 yılı A)le Yapısı Araştırması sonuçlarına göre Türk)ye'de koruyucu a)le olmak )steyen b)reyler)n oranı %30,4 )ken koruyucu a)le olmayı )stemeyenler)n oranının %53,5 olduğu d)kkat çekmekted)r. %16,1'l)k kes)m )se koruyucu a)le olmaya )l)şk)n b)lg)s) bulunmadığını )fade etmekted)r. A)le Yapısı Araştırmasında, doğal yöntemlerle çocuğu olmayan ç)ftler)n çözüme )l)şk)n algı sonuçlarına bakıldığında )se Türk)ye genel)nde %81'l)k b)r kes)m koruyucu a)le olmaya olumlu yaklaşmaktadır (ASPB, 2019).…”

Koruyucu Ai̇leleri̇n Ki̇şi̇li̇k Özelli̇kleri̇ni̇n İncelenmesi̇

“…Çalışmalarda da koruyucu ebeveynlik motivasyonu olarak genelde baskın olan bu iki unsur desteklenmiştir. İlkini destekleyen çalışmalar (Bilican Gökkaya, 2014;Kahraman, 2017;Dal, 2018;Certel, 2019) yani, koruyucu ebeveynlik nedeni olarak çocuk sevgisini tatmak olarak belirlenmiştir. Diğeri ise koruyucu ebeveynlerin koruyucu ebeveyn olmada öncelikli motivasyonlarının sosyal sorumluluk anlayışında bir çocuğun yaşamında değişim yaratma olduğunu destekleyen çalışmalardır (Bilican Gökkaya, 2014;Daşbaş, 2015;Baysal 2017;Certel, 2019;Erdugan, 2019).…”

“…Davranış kalıplarını görmede ve kendilerini tanımada zorluk yaşamazlar (Weiten, 2010). Koruyucu ebeveynlik ile ilgili yapılan bazı çalışmalarda aileler yardıma ihtiyacı olan çocuklara yardım için koruyucu ebeveynlik yaptıklarını belirtmişlerdir (Bilican Gökkaya, 2014;Daşbaş, 2015;Baysal 2017;Certel, 2019;Erdugan, 2019). Sorumluluk özelliğinin kişilerin kendilerini anladıkları kadar başkalarını da anlamayı ve onlara önem vermeyi gerektirmesi, koruyucu ebeveynlerin sorumluluk/özdisiplin kişilik özelliğini göstermelerinin oldukça anlaşılır olduğunu düşündürmektedir.…”

“…Tarihten günümüze kişilik özellikleri ve tipleri ile ilgili farklı modeller belirtilmektedir. Günümüzde kişilikle ilgili en fazla benimsenen modellerden birisi "Beş Kaya, 2018), koruyucu aile hizmetinin koruyucu aileler ve biyolojik çocukları üzerindeki etkisi (Daşbaş, 2015), koruyucu aile derneklerine üye olan koruyucu ailelerin bu modele ilişkin deneyim ve değerlendirmeleri (Certel, 2019;Erdugan, 2019;Gökdoğan Şahin, 2019), uzmanların gözünden Türkiye'de koruyucu aile programı ile ilgili değerlendirme (Şahin Kaya, 2019) (2,6,8,9,12,18,21,23,24,27,31,34,35,37,41,43)…”