ÖzTürkiye'de doğurganlık hızı 1960'lardan beri düşmektedir. Bununla birlikte doğurganlıktaki düşme hızı 1980'lerde yavaşlamıştır. 1980-2013 yılları arasında doğurganlık hızı düşme eğilimi devam etmektedir. Doğurganlık illere ve bölgelere göre farklılaşmaktadır. Doğurganlık oranlarının illere ve bölgelere göre farklılaşmasında sosyal ekonomik ve kültürel dinamikler etkilidir. Ekonomik ve sosyal açıdan az gelişmiş Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerinde doğurganlık yüksektir. Bu bölgelerdeki illerde doğurganlığın yüksek olmasında ilk evlenme yaşı ve erkek çocuk isteğinin oldukça fazla olması gibi nedenler de etkilidir. Sosyal ve ekonomik açıdan gelişmiş, sanayileşmenin ve eğitim seviyesinin yüksek olduğu Marmara ve Ege bölgelerinde doğurganlık düşüktür. Bu bölgelerde ilk evlenme yaşının yüksek olması, işgücüne katılım, kentleşme, göçler, kadının aile içindeki statüsün iyileşmesi gibi faktörler doğurganlığın düşük olmasında etkilidir. Doğurganlıkta gelir düzeyi, sanayileşme, kentleşme, iç göç, iş gücüne katılma işsizlik, eğitim ve nüfus politikaları gibi faktörler etkilidir. Genel olarak Türkiye'de doğurganlık oranları düşmektedir. Ancak Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki yüksek doğurganlık oranları nedeniyle yüksektir.Bu çalışmada Türkiye'de doğurganlıkta iller ve bölgeler arasında meydana gelen değişimler ve bunları etkileyen sosyal, ekonomik ve kültürel faktörler incelenmiştir.Anahtar Kelimeler: Türkiye, Doğurganlık, Toplam Doğurganlık Hızı, Kaba Doğum Hızı, Değişim.
AbstractThe fertility rate in Turkey has been falling since the 1960s. What's more, the rate of fall in fertility slowed down in the 1980s. The tendency of fertility decline continues between 1980 and 2013. Fertility varies by provinces and regions. Social economic and cultural dynamics play a role in such variety. For example, fertility rate is high in the South-eastern and Eastern Anatolia Regions, which are underdeveloped economically and socially. The high fertility rate in these regions is also influenced by such factors as early age of first marriage and intense desire for having boys. On the other hand, fertility is low in Marmara and Aegean Regions, where social and economic development but also industrialization and education levels are high. In the latter case, influential factors could be listed as higher age of first marriage, participation in workforce, urbanization, migrations, and improvement of women's status within family. Besides; income level in fertility, industrialization, urbanization, internal migration, participation in workforce, unemployment, education and population policies account for the case. In general, fertility rates have a decreasing tendency in Turkey. Yet, the rates are high in Eastern and South-eastern Anatolia regions due to high fertility.In this study, the changes that occur in fertility among provinces and regions in Turkey social as well as social, economic and cultural factors affecting them were examined.Keywords: Turkey, Fertility, Total Fertility Rate, Crude Birth Rate, Change.
GİRİŞ19. Yüzyılın ik...