Manevi Danışmanlıkta Kurumsal Model Önerileri: Ahi Evran Kişisel Gelişim Akademisi & Fütüvvet Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Merkezi Örnekleri

Abstract

Anadolu’da Ahi Evran tarafından kurulan Ahilik anlayışı, kâmil insan olma yolunda nefs mertebelerinde olduğu gibi aşamalı bir şekilde ilerlemeyi gerektirmektedir. Bu ilerleme, psikoloji biliminin ulaşma amacında olduğu ‘kendini gerçekleştirme’ düzeyini ifade etmektedir. Ahilik, son yıllarda büyük önem kazanan nefs psikolojisi yaklaşımının toplum ve sosyal yapı içindeki pratik uygulamasıdır. Ahilik fikri temelini tasavvuftan ve fütüvvetten almaktadır. Dolayısıyla fütüvvet kavramı üzerinde durmak önemlidir. Ahiliğin temelini teşkil eden Fütüvvet; nefs tezkiyesi, güzel ahlak ve cömertlik merkezli bir yaşam tarzı olup, başkasını kendine tercih etmek (altruism), diğerkâmlık şeklinde ifade edilen bir yaşam biçimidir. Psikolojik bağlamda fütüvvet kavramı, kişinin anksiyete ve depresyon nedeniyle yaşadığı bunalma ve sıkışmayı aşma, zihinsel stagnasyondan (durgunluk) kurtulma, kendini gerçekleştirme gibi sonuçları içinde barındıran ve son yıllarda gelişmiş ülkelerde yaygınlaşan iyilik terapisini somutlaştıran bir kavramdır. İyilik terapisi yöntemine göre huzursuzluk, mutsuzluk, anlamsızlık ve yalnızlık gibi sıkıntılar yaşayan kişilerin zor durumda olan başka insanlara kendi güç ve imkânına göre maddi ya da manevi yardımlarda bulunması ve iyilik yapması psikolojik rahatlama sağlamaktadır. Son yıllarda sosyolojik terapi olarak da adlandırılan, “Bir kişiye yardım etmek için, kişilerarası düzenlemeler yapmak suretiyle kişinin çevresini düzenlemeye dayalı ve sosyalleşmeyi destekleyici bir terapi yaklaşımı şeklinde tanımlanan Sosyoterapi, yaygınlık kazanmaktadır. Sosyoterapi yaklaşımı, “kişilerarası” boyutları ve karşılıklı etkileşimi baz almasıyla psikoterapinin birey eksenli çalışmalarının ötesine geçmektedir. Sosyoterapi, terapist kadar grupta yer alanların da sağaltım sürecinde belirli rol ve işlevler yerine getirdikleri, kendileri psikolojik iyi oluş yaşarken karşılarındaki kişileri de iyileştirdikleri bir süreçtir. Bu bağlamda psikososyal yaklaşım olarak nitelendirebileceğimiz iki farklı model önerisine değinilmiştir. Birincisi, Türk sanayisinin gelişiminde mesleki derinleşme ve maddi-manevi dayanışmayı temel alarak fütüvvet ruhunu ticaret kurumlarıyla bu luşturmayı amaçlayan Ahi Evran Fütüvvet Kişisel Gelişim Akademisi; ikincisi, nefs psikolojisi yaklaşımında hayır-hasenat terapisi olarak adlandırılan terapötik uygulama; huzursuzluk, mutsuzluk, anlamsızlık ve yalnızlık gibi sıkıntılar yaşayan bireylerin ihtiyacı olan başka insanlara yardım etmesi ve karşılıksız olarak iyilik yapmasını vurgulayan Fütüvvet Psikolojik Danışma ve Rehberlik Merkezi modelidir.