Öğretmenlerde İş ve Aile Çatışmasının Yaşam Doyumu Üzerindeki Etkisinde İş Doyumunun Aracı Rolü

Abstract

Bu çalışmada öğretmenlerin algıladıkları iş ve aile çatışması (bağımsız değişken) ile iş doyumunun (aracı değişken) yaşam doyumu (bağımlı değişken) üzerindeki ayrı ayrı ve birlikte (doğrudan ve dolaylı) etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. İş ve aile çatışması kendi içinde aileye bağlı nedenlerin iş yaşamını olumsuz etkilemesi sonucu ortaya çıkan "aile-iş çatışması" ve işten kaynaklı nedenlerin aile yaşamını olumsuz etkilemesine bağlı gelişen "iş-aile çatışması" bileşenlerinden meydana gelen iki boyutlu bir kavramdır. Araştırma Antalya İli Muratpaşa İlçesi'nde görev yapmakta olan ilkokul ve ortaokul öğretmenlerini kapsamaktadır. Bu amaçla 330 öğretmenden veri toplanmıştır. Araştırma kapsamında veri elde etmek için Yaşam Doyum Ölçeği, İş Doyumu Ölçeği ve İş-Aile Çatışması Ölçeği olmak üzere üç farklı veri toplama aracı kullanılmıştır. Bu çalışmanın amacı olan bağımsız değişken ile aracı değişkenin bağımlı değişken üzerindeki doğrudan ve dolaylı etkilerinin belirlenebilmesi için oluşturulan teorik modeli test etmek için bir yapısal eşitlik modellemesi kurularak yol analizi oluşturulmuştur. Araştırma kapsamında elde edilen veriler, iş-aile çatışması boyutunun yaşam doyumu üzerinde; aile-iş çatışması boyutunun da iş doyumu üzerinde doğrudan bir etkisinin olmadığını göstermektedir. İş-aile çatışması iş doyumunu negatif yönde ve doğrudan yordamakta bu etki de yaşam doyumunu yordayabilmektedir. Başka bir deyişle iş-aile çatışmasının yaşam doyumu üzerindeki etkisinde iş doyumunun aracılık rolü vardır.

Öğretmenlerin Örgütsel Güven Algılarının Değişime İlişkin Tutumlarına Etkisi

“…Tüm örgütlerin refahı için gerekli olan güven olgusu, temel girdi ve çıktıları insan olması nedeniyle eğitim örgütleri olan okullarda (Türker & Çelik, 2018) daha önemli bir konumdadır. Okullarda güven ortamının sağlanması öğretmen profesyonelliğini (Tschannen-Moran, 2009) dolayısıyla akademik başarıyı (Goddard & Salloum, 2009) artırarak kısa vadede okulu, uzun vadede okulla etkileşim halinde olan toplumu etkiler.…”

“…Trust, which is founded on the basis of employees' relations with each other and with the organization, Paliszkiewicz and Koohang (2013) have defined as an individual's belief and positive expectation for a situation or a person. Because of the fact that their input and output are human (Türker & Çelik, 2018) trust has a more important position for schools that are educational organizations. Due to this, in the past few years, issues related to trust have been at the center of debates about the future of education (Louis, 2007).…”

Occupational Resilience Belief Life Satisfaction and Superior Support as the Predictors of the Job Stress in Teachers

“…Life satisfaction of people as a whole refers to the sum of their evaluations about situations such as family, environment, and working life (Suldo, Riley & Shaffer, 2006). For this reason, it is thought that how teachers evaluate their working life is related to their life satisfaction (Kumar et al, 2013;Türker and Çelik, 2019;Ünüvar and Tagay, 2015).…”

Evli Bireylerin Evlilik Uyumu ve Yaşam Doyumunun İncelenmesi

“…Yaşam doyumu, oldukça karmaşık bir kavramdır, yaşamdan memnuniyet derecesini ölçmek için kişisel ve aile güvenliği, refah, hedeflere ulaşma yeteneği ve bunların uygulanması, kendini gerçekleştirme, verimli boş zaman mevcudiyeti, sağlık, iyi iklim, uygun sosyal statü, sosyal istikrar, gelecek güvenliği gibi birçok faktörü değerlendirmek gerekir (İlyina, 2016). Bu nedenle literatürde yaşam doyumunun farklı tanımları bulunmaktadır (Türker ve Çelik, 2019). Ancak herkesin ihtiyaçları, öncelikleri ve beklentileri farklıdır ve yaşam doyumu her an değişebilen dinamik bir kavramdır (Polatçı ve Keser, 2017).…”