Ortaokul Öğrenci̇leri̇ İçi̇n Di̇nleme Moti̇vasyonu Ölçeği̇: Geçerli̇k Ve Güveni̇rli̇k Çalişmasi

Abstract

İbrahim YILDIRIM 2Öz Dinleme, algılanan seslere anlam verme sürecidir. Motivasyon ise bir hedefe yönelik davranışları harekete geçiren, sürdüren ve yönlendiren duyuşsal bir güçtür. Merak, bilme ihtiyacı, yeterli olma isteği ve gelişme arzusu motivasyonun belirleyicileri arasında yer alır. Bu doğrultuda dinleme motivasyonu, bireyin dinleme eylemine ya da etkinliğine karşı göstermiş olduğu isteklilik duygusu biçiminde tanımlanabilir. Dinleme motivasyonu, bireyi dinlemek için harekete geçirir ve dinlediklerini anlama konusunda bireyde itici bir güç oluşturur. Alanyazına bakıldığında dinlemeyle ilgili yapılan çalışmaların genellikle bilişsel alanda yoğunlaştığı görülür. Bilişsel öğrenmenin duyuşsal niteliklerle desteklendiğinde daha anlamlı ve kalıcı olabileceği düşüncesi ve ortaokul öğrencileri için dinleme motivasyonu ölçeğine rastlanmaması bu çalışmanın yapılma gerekçelerini oluşturmaktadır. Bu bağlamda araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin dinlemeye karşı motive olma durumlarını belirleyebilmek için geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye'de 10 farklı ilde bulunan devlet okullarından rastgele seçilen 1253 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Ölçeğin geliştirilmesinde amaç belirleme, alanyazın taraması, madde havuzunun oluşturulması, uzman görüşlerine başvurma, ön uygulama, geçerlik ve güvenirlik hesaplama aşamaları izlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda 14 maddeli, 3 boyutlu ve 5'li likert tipinde "dinleme motivasyonu ölçeği" elde edilmiştir. Ölçekte 4 maddenin ters kodlanması gerekmektedir. Ölçeğin Cronbach's Alpha katsayısı ,808 olarak belirlenmiştir. Bu bulgular, ölçeğin ortaokul öğrencilerinin dinlemeye karşı motivasyon düzeylerini belirlemede geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu göstermektedir.

Dinleme becerisine ve bu becerinin ölçme-değerlendirmesine ilişkin Türkçe öğretmenlerinin görüş ve yaklaşımları

“…2021); duyuşsal niteliklerin dinleme üzerindeki rolünü vurgulayan (Ateş, 2018;Bourdeaud'hui vd. 2021;Ciğerci ve Gültekin, 2019;Dölek ve Yıldırım, 2021) ve dinleme becerisinin geliştirilmesine çeşitli yönlerden katkı sunmayı amaçlayan araştırmalara (Azizoğlu ve Okur, 2021;Doğan, 2010;Emiroğlu ve Pınar, 2013;Epçaçan, 2013;Kaplan, 2021;Sarıkaya, 2021) rastlanmaktadır. Dinleme becerisine ve bu becerinin değerlendirilmesine ilişkin Türkçe öğretmenlerinin ne tür yaklaşım içerisinde olduklarını önceleyen çalışmalar (Çarkıt, 2018) ise oldukça sınırlıdır.…”

Listening Motivation of Secondary School Students in Terms of Various Factors

“…Before starting the research, ethical clearance to the reference number of 2022/02-18 was obtained from the Human Research Ethics Committee of Aksaray University on 25.04.2022. The data collection tool of the research consists of the "Listening Motivation Scale for Secondary School Students" developed by Dölek and Yıldırım (2021) that was employed to determine students' listening motivation, and a "Personal Information Form" used to determine demographic characteristics. With the personal information form, information about the students' gender, grade level, daily screen time, daily sleep duration, and breakfast habits were collected.…”

“…The scale developed by Dölek and Yıldırım (2021) was used to determine students' listening motivation. The scale, which consists of 16 items and 3 factors, is of five-point Likert type.…”

“…During the development process of the middle school students' listening motivation scale, Dölek and Yıldırım (2021) took the opinions of 10 experts in the field of Turkish language teaching to ensure the content validity of the scale, and in line with their opinions, the items that were not deemed appropriate were removed from the draft. Dölek and Yıldırım (2021) performed exploratory and confirmatory factor analyses to determine the construct validity of the scale. To determine the suitability of the data through factor analysis, they performed the Kaiser-Mayer-Olkin (KMO) test and found that the KMO value was 0.863 and the Barlett's test was significant.…”

“…In the exploratory factor analysis, it was determined that the scale consisted of interest (6 items), benefit (4 items) and amotivation (4 items) factors. Afterwards, Dölek and Yıldırım (2021) performed confirmatory factor analysis of the scale, which consisted of two stages. Accordingly, in the first stage to test the form consisting of 3 factors and 14 items, it was determined that the model was appropriate because the factor loads varied between.49-.78.…”