Pirhouse (Haci Bektaş Veli Dervish Lodge) According to the Civil Registration Records (1830-1846)

Vakıf Arşivi’ndeki önemli fonlardan birini oluşturan hurufat kayıtları ülkemizde akademik olarak daha ziyade iskân ve kent tarihçiliği bağlamında ele alınmıştır. Fakat hurufatlarda ait oldukları bölgelerin sosyo-iktisadî ve itikâdî durumlarına dair bilgilere erişmek de mümkündür. Çalışma, bir idarî birim olmakla birlikte Serçeşme, Hacı Bektaş Veli Dergâhı şeklinde itikadî bir hüviyeti olan Hacı Bektaş kazası hakkında hurufat kayıtlarının neler söylendiğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. İtikâdi boyut ile kazadaki Bektaşî köyleri ile Bektaşî olmayan köyler ile bunlara ait cami, mescit, medrese, zaviye ve tekkeler ile varsa vakıflar tarif edilmiştir. Bu maksatla hurufat defterindeki Hacı Bektaş ve Mucur kazalarını ihtiva eden kayıtlar tetkik edilmiştir. Elde edilen bulgularda öncelikle Hacı Bektaş, Mucur maa Hacı Bektaş şeklinde kaza belirtmeleri ve bağlı mahalle ile köyleri ortaya konulmuştur. Sonra da serçeşme olması bakımından Hacı Bektaş dergâhı başta olmak üzere dergâha bağlı mahalle ve köyler ele alınmıştır. Gelinen noktada Hacı Bektaş hurufat kayıtlarının kazanın idarî boyutu ve yapısı ile özellikle Bektaşî olmadığı düşünülen köylere ait çok daha fazla bilgi barındırdığı söylenebilir. Buna karşın kazadaki Bektaşî köy ve mahalleleri ile Hacı Bektaş Dergâhı, dergahtaki postnişinler, dervişler, gelir ve gider durumlarına ait bilgiler oldukça sınırlıdır. Yine Osmanlı imparatorluğunun diğer bölgelerindeki Bektaşî tarikine bağlı tekke ve zaviyelere ait bilgilere hurufatlarda rastlanılmamıştır

show abstract

Osmanli Nüfus Defterleri̇ni̇n Ai̇le Tari̇hi̇ne Katkilari: Mazgi̇rt, Sağman Ve Pertek Müsli̇m Nüfus Defteri̇ Örneği̇ (1834)

Taş

2024

Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi

View full text Add to dashboard Cite

Osmanlıda modern anlamda ilk nüfus sayımı 1831’de yapılmıştır. Bu sayımlarda, her ne kadar geçmişe nazaran nüfus hakkında daha ayrıntılı bilgiler verilse de daha önceleri yaptırılan tahrirlerde olduğu gibi, sadece imparatorluktaki erkek nüfus ortaya konulmuştur. Buna rağmen, geçmiş asırlarda yapılan bu sayımlar, bugün yaşayan insanların kendi aile tarihlerini araştırmaları açısından oldukça önemli veriler barındırmaktadır. Bugüne kadar çok sayıda Tahrir ve nüfus defterleri incelenerek literatüre kazandırıldı. Bu çalışmada da 2652 nolu nüfus defterinin analizi yapıldı. Defterde Mazgirt, Sağman ve Pertek kasabalarının merkez ve köylerine ait sayımlar bulunmaktadır. Bu verilerden hareketle, kasaba ve köylerin isimleri, buralarda yaşayan nüfusun sayısal toplamı ve nüfusun yapısı hakkında çeşitli bilgiler elde edilmiştir. Kişilerin meslekleri, evlatlık olup olmadıkları, gurbette ya da askerde bulunup bulunmadıkları, hangi aşirete/ocağa mensup oldukları bu verilerdendir. Sonuçta bu veriler ile bugün Tunceli sınırları içinde yer alan bu yörelerin, 1834’teki nüfus yapıları hakkında fikir sahibi olunabilecektir. Amaç, ataları o yörelerde yaşamış olan bugünkü nesle bir nebze de olsa bilgi vermektir.

show abstract

scite is a Brooklyn-based organization that helps researchers better discover and understand research articles through Smart Citations–citations that display the context of the citation and describe whether the article provides supporting or contrasting evidence. scite is used by students and researchers from around the world and is funded in part by the National Science Foundation and the National Institute on Drug Abuse of the National Institutes of Health.

Contact Info

customersupport@researchsolutions.com

10624 S. Eastern Ave., Ste. A-614

Henderson, NV 89052, USA

This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

Blog Terms and Conditions API Terms Privacy Policy Contact Cookie Preferences Do Not Sell or Share My Personal Information

Made with 💙 for researchers

Part of the Research Solutions Family.

Pirhouse (Haci Bektaş Veli Dervish Lodge) According to the Civil Registration Records (1830-1846)

Cited by 3 publications

References 0 publications

Sarıkeçili Aşireti Yörüklerinin Sosyo-Demografik Yapısı (1843 Tarihli Ağlasun Örneği)

Sarıkeçili Aşireti Yörüklerinin Sosyo-Demografik Yapısı (1843 Tarihli Ağlasun Örneği)

İdarî ve İtikâdî Boyutuyla Hacı Bektaş Kazası (Hurûfât Kayıtlarına Göre)

Osmanli Nüfus Defterleri̇ni̇n Ai̇le Tari̇hi̇ne Katkilari: Mazgi̇rt, Sağman Ve Pertek Müsli̇m Nüfus Defteri̇ Örneği̇ (1834)

Contact Info

Product

Resources

About