Yazar: Aziz Altı * Osmanlı Devleti'nde Yırtıcı ve Yabani Hayvanlar İçin İhdas Edilmiş Bir Kurum: Arslanhane Özet: Osmanlı Devleti'nde Arslanhane'nin varlığına yönelik ilk tespitler 15. yüzyıl dönemine aittir. Arslanhane içerisinde sadece arslanları bulundurmamış aynı zamanda başta kaplan, kurt, sırtlan, ayı, zürafa, maymun, gergedan gibi yabani ve yırtıcı hayvanları da bünyesinde barındırmıştır. Arslanhane'nin kuruluş amacı tam olarak bilinmese de işlevlerine bakıldığında bu husus hakkında ipuçları elde edilmektedir. Arslanhane'nin işlevlerinin başında iç ve dış arenada Arslanhanedeki hayvanları psikolojik güç unsuru olarak kullanmak, kişisel merak ve zevkleri gidermek ile ülkeler arasında takdim edilen hayvan temalı hediyeler için muhafaza sorununu çözmek gelmektedir. Arslanhane kendi iç dizaynıyla bir teşkilatlanma oluşturmuş ve atama-terfi hususunda İç hazinedarbaşı'na bağlanmıştır. 1835 yılına kadar kesintisiz şekilde varlığını devam ettiren Arslanhane, II. Mahmut tarafından gereksiz bir kurum olarak algılandığı için kaldırılmıştır. Ancak Arslanhane daha sonraki padişahlar tarafından yeniden ihya edilmiş hatta buraya Sultan Abdülaziz tarafından bilhassa ayrı bir önem verilmiştir. Arslanhane, 19. yüzyılın ikinci yarısında eski teşkilat ve güçlü yapısında olmasa da Beylerbeyi, Çırağan ve Yıldız Sarayları'nda varlığını sürdürmüştür. Arslanhane, 20. yüzyılın başında ise çeşitli köşklerde varlığını devam ettirmiştir.
Osmanlı Devleti, kuruluşundan yıkılışına kadar sınırları içerisinde farklı aidiyetlere mensup olan toplulukları bünyesinde barındırmıştır. Osmanlı toplum düzeni çeşitlilikler üzerine inşa edilen bir düzen olup, bu mozaik toplum modeli inanç farklılıklarına göre şekillenmiş ve kanun yoluyla güvence altına alınmıştır. Bu model sosyo-kültürel ve dinî plânda çoğulcu bir nitelik taşımaktadır. Osmanlı devletindeki bu çoğulculuk, farklılıkları güvence altına alma ve sürdürme şeklinde anlaşılmış ve uygulamaya konulmuştur. Buna göre Osmanlı Devleti'nde toplumun farklı dinî ve kültürel kesimleri bir araya gelebilir, ancak kendileri olmaktan çıkmazlar, her grup veya cemaat kendi dini özelliklerini, dilini, kültürünü, fikirlerini ve yaşama şeklini korur ve sürdürürlerdi. Osmanlı Devleti'ndeki bu çok kültürlülük, Osmanlı millet sisteminin de yapı taşını oluşturmuştur. Kıptiler de Osmanlı toplumu içerisinde yer alan bir topluluktur. Ortaya konulan bu çalışma da Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi'nde bulunan vergi defterlerinden/kayıtlarından yola çıkılarak 19. Yüzyıldaki Nevrekop ve Razlık kazasında yaşayan Müslüman/Hırisitiyan Kıptiler hakkında çıkarımda bulunulmaya çalışılmıştır.
scite is a Brooklyn-based organization that helps researchers better discover and understand research articles through Smart Citations–citations that display the context of the citation and describe whether the article provides supporting or contrasting evidence. scite is used by students and researchers from around the world and is funded in part by the National Science Foundation and the National Institute on Drug Abuse of the National Institutes of Health.