A -koncepcja i projekt badania; B -gromadzenie i/lub zestawianie danych; C -analiza i interpretacja danych; D -napisanie artykułu; E -krytyczne zrecenzowanie artykułu; F -zatwierdzenie ostatecznej wersji artykułu
StreszczenieWprowadzenie. Współczesny rynek żywnościowy oferuje klientom wiele różnorodnych produktów w postaci naturalnej lub przetworzonej. Producenci, chcąc pozyskać konsumentów, zwiększają atrakcyjność swoich wyrobów, stosując różnego rodzaju dodatki do żywności, np. barwniki. Barwniki syntetyczne są dodawane m.in. do wyrobów cukierniczych i aromatyzowanych napojów bezalkoholowych, a te często spożywane przez dzieci mogą stworzyć realne zagrożenie dla zdrowia młodego organizmu. Cel pracy. Oszacowanie spożycia 6 syntetycznych barwników przez dzieci w wieku 10-15 lat. Materiał i metody. Badanie przeprowadzono wśród 178 uczniów (83 chłopców i 95 dziewcząt) uczących się na terenie powiatu ząbkowickiego w województwie dolnośląskim. Narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz ankiety zawierający pytania o częstotliwość i wielkość porcji wyrobów chętnie spożywanych przez dzieci. Wyniki. Ponad 94% ankietowanych spożywało wraz z żywnością przynajmniej jeden z badanych barwników, a ponad 15% respondentów przekraczało "bezpieczną" normę ich pobrania wraz z pożywieniem. Wszyscy uczniowie przyjmowali żółcień chinolinową (E104) oraz czerwień koszenilową (E124). Średnie największe dzienne spoży-cie oszacowano dla azorubiny i czerwieni Allura, a największe pobranie jako procent ADI dla żółcieni chinolinowej. Przyjmowanie wraz z pożywieniem badanych barwników nie było zależne od płci, wieku, stanu odżywienia oraz miejsca zamieszkania respondentów. Spożywanie gum do żucia dostarczało największych ilości tartrazyny (E102), a żelek -żółcieni chinolinowej (E104), czerwieni koszenilowej (E124) i czerwieni Allura (E129). Konsumpcja napojów kolorowych istotnie zwiększała przyjmowanie żółcieni pomarańczowej (E110) i azorubiny (E122). Wnioski. Ilość przyjmowanych syntetycznych barwników wraz z pożywieniem przez dzieci powinna być systematycznie monitorowana, gdyż w tej grupie może wystąpić realne ryzyko zagrożenia zdrowia wynikające z przekroczenia bezpiecznej dziennej dawki spożycia (Piel. Zdr. Publ. 2015, 5, 4, 323-331).Słowa kluczowe: dzieci, barwniki syntetyczne, wyroby cukiernicze, napoje, spożycie.
AbstractBackground. The contemporary food market offers customers a wide variety of products in natural or processed forms. Producers, who want to gain consumers, increase attractiveness of their products by using different kinds of food additives, for example, food colors. Synthetic food colors are added, among others, into confectionery and flavored soft drinks, and since often consumed by children, they may pose a real threat to the health of young organisms. Objectives. The aim of this study was to estimate the intake of six synthetic food colors by 10-15-year-old children. Material and Methods. The research was conducted among 178 pupils (83 boys and 95 girls) in Ząbkowice County, the Lower Silesia Region. The rese...