WPŁYW WARUNKÓW EKSTRAKCJI NA ZAWARTOŚĆ ROZPUSZCZALNYCH SZCZAWIANÓW W WODNYCH NAPARACH HERBAT ZIELONYCH I HERBATEK ZIOŁOWYCHS t r e s z c z e n i e Celem pracy było porównanie zawartości rozpuszczalnych szczawianów (RSZ) w wodnych naparach herbat zielonych i herbatek ziołowych uzyskiwanych przy zastosowaniu czterech sposobów ekstrakcji, tj. tradycyjnej metody ekstrakcji przy użyciu wrzącej wody o temp. 100 ºC, ekstrakcji wspomaganej promieniowaniem mikrofalowym w temp. 80 ºC (EWPM), ekstrakcji wspomaganej ultradźwiękami w temp. 40 ºC (EWU-40) i w temp. 60 ºC.Oznaczona metodą manganianometryczną średnia zawartość RSZ w badanych naparach była najwięk-sza po zastosowaniu metody EWPM i wynosiła od 7,73 do 14,89 mg/g s.m. w herbatach zielonych oraz od 3,53 do 18,11 mg/g s.m. w herbatkach ziołowych. Natomiast najmniejsze wartości otrzymano po zastosowaniu metody EWU-40, tzn. od 5,06 do 10,88 mg/g s.m. w herbatach zielonych oraz od 1,5 do 11,03 mg/g s.m. w herbatkach ziołowych. W przypadku herbatek ziołowych, pobranych do badań wyłącznie w saszetkach do parzenia ekspresowego, stwierdzono istotną zależność pomiędzy ilością oznaczonych RSZ a rodzajem części anatomicznych wyjściowego surowca roślinnego. Podobnie, jak w przypadku herbat zielonych, największą średnią zawartością RSZ charakteryzowały się napary uzyskane metodą EWPM z herbatek ziołowych z całych liści, np. mięty -18,11 mg/g s.m., szałwi -12,23 mg/g s.m. oraz pokrzywy -11,76 mg/g s.m. Z owoców (nasion) kopru włoskiego uzyskano RSZ na poziomie 3,53 mg/g s.m. produktu, a z kwiatostanu lipy 4,01 mg/g s.m. Wyjątek w tej grupie naparów stanowił kwiatostan rumianku, w którym oznaczono 16,05 mg/g s.m. produktu.Uzyskane wyniki mogą zostać wykorzystane do standaryzacji metod analitycznych stosowanych podczas oznaczania RSZ w naparach herbat zielonych i herbatek ziołowych w celu identyfikacji kraju i regionu ich pochodzenia, rozpoznawania okresu zbiorów i sposobu produkcji, ujawniania domieszek i zafał-szowań oraz weryfikacji przydatności do spożycia i potwierdzania jakości zdrowotnej takich produktów.Słowa kluczowe: kwas szczawiowy, szczawiany, herbata zielona, herbatka ziołowa, ekstrakcja, promieniowanie mikrofalowe, ultradźwięki Mgr inż. B. Sperkowska, dr hab. G. Bazylak, prof. UMK, Katedra Bromatologii, Wydz. Farmaceutyczny, Collegium Medicum im.