Search citation statements
Paper Sections
Citation Types
Year Published
Publication Types
Relationship
Authors
Journals
ÖZ: Zengin bir dil olan Türkçe renk kavramı bakımından da canlı ve çeşitlidir. Ana renklerle bu renklerin alt tonlarının ayrıntılı bir biçimde tasvir edildiği görülür. Yaşamımızda önemli bir yere sahip olan renkler eski zamanlardan beri insanlar tarafından çok yönlü bir şekilde kullanılmıştır. En başta bir nesnenin ayırt edici özelliği olarak ön plana çıkan renkler her kültürde yüklenen manevi birtakım anlamlar sonucunda birer sembol hâline getirilmiştir. Her bilim dalı renkleri kendi çalışma sahasına uygun olarak değişik bakış açılarıyla incelemiştir. Bunun tabii sonucu olarak da renklerle ilgili yeni birçok görüşler, önermeler ortaya konmuş ve renklerin farklı işlevleri ortaya çıkarılmıştır. Bu çalışmada Türkçenin lehçelerinden biri olan ve sınıflandırmada Oğuz (Güneybatı) grubu içinde bulunan Türkmencede renk adları çeşitli kaynaklardan derlenerek ortaya konmuştur. Renk ifade eden sözcükler haricinde renk adları kullanılarak oluşturulmuş adlar da çalışmaya dâhil edilmiştir. Çalışmada renk adlarının özellikle dilbilimsel yönüne ağırlık verilerek Türkmencede renk adı türetmede kullanılan belli başlı eklerin neler olduğu renk adlarının fiile dönüştürülmesi gibi daha çok sözcüklerin yapısı üzerinde durulmuştur. Renk adı oluşturmada önemi ve katkısı yadsınamayacak diğer bir yöntem olan doğadan somutlaştırma yoluyla elde edilen sözcükler ise çalışmamızda ayrıca belirtilmiştir. Bunların yanı sıra Eski Türkçe dönemi eserleri, Dîvânü Lûgati-t Türk ve Kutadgu Bilig'den tespit ettiğimiz renk adlarıyla Türkmence renk adları karşılaştırılarak benzerlikler ve yaşanan değişimler gösterilmiştir. Renk adları sözcük türetmeye uygun kelimeler olduğundan yoğun bir şekilde tercih edilir ve renk bildiren sözcükler başka bir sözcükle birleştirilerek yeni bir kavramı karşılar hâle getirilir. Türkmence kaynaklarda rastlanan renklerden türetilmiş adlar alanlarına göre başlıklar oluşturularak gösterilmiştir. Çalışmada renk adının geçtiği Türkmen halk edebiyatı ürünlerinden atasözleri ve deyimlere de yer verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Türkmen Türkçesi, renk kodları, özel ad ABSTRACT: Turkish, being a rich language, is vivid and various in terms of the concept of colors. It can be seen with the main colors that the sub-tones of these colors are depicted in detail. The colors that have an important place in our lives have been used by people from old times in a versatile way. Mainly as a distinctive feature of an object, colors have been symbolized as a result of spiritual meanings that are attributed in every culture. Each discipline has studied the colors in different ways according to their own field of study. As a result of this, many new opinions and suggestions about colors have been made and different functions of colors have been revealed. In this study, the names of colors in Turkmen, which is one of the dialects of Turkish and which is in Oghuz (Southwestern) group in classification, are compiled from various sources. Names created using color names are also included in the study along with the words that express color. Especiall...
ÖZ: Zengin bir dil olan Türkçe renk kavramı bakımından da canlı ve çeşitlidir. Ana renklerle bu renklerin alt tonlarının ayrıntılı bir biçimde tasvir edildiği görülür. Yaşamımızda önemli bir yere sahip olan renkler eski zamanlardan beri insanlar tarafından çok yönlü bir şekilde kullanılmıştır. En başta bir nesnenin ayırt edici özelliği olarak ön plana çıkan renkler her kültürde yüklenen manevi birtakım anlamlar sonucunda birer sembol hâline getirilmiştir. Her bilim dalı renkleri kendi çalışma sahasına uygun olarak değişik bakış açılarıyla incelemiştir. Bunun tabii sonucu olarak da renklerle ilgili yeni birçok görüşler, önermeler ortaya konmuş ve renklerin farklı işlevleri ortaya çıkarılmıştır. Bu çalışmada Türkçenin lehçelerinden biri olan ve sınıflandırmada Oğuz (Güneybatı) grubu içinde bulunan Türkmencede renk adları çeşitli kaynaklardan derlenerek ortaya konmuştur. Renk ifade eden sözcükler haricinde renk adları kullanılarak oluşturulmuş adlar da çalışmaya dâhil edilmiştir. Çalışmada renk adlarının özellikle dilbilimsel yönüne ağırlık verilerek Türkmencede renk adı türetmede kullanılan belli başlı eklerin neler olduğu renk adlarının fiile dönüştürülmesi gibi daha çok sözcüklerin yapısı üzerinde durulmuştur. Renk adı oluşturmada önemi ve katkısı yadsınamayacak diğer bir yöntem olan doğadan somutlaştırma yoluyla elde edilen sözcükler ise çalışmamızda ayrıca belirtilmiştir. Bunların yanı sıra Eski Türkçe dönemi eserleri, Dîvânü Lûgati-t Türk ve Kutadgu Bilig'den tespit ettiğimiz renk adlarıyla Türkmence renk adları karşılaştırılarak benzerlikler ve yaşanan değişimler gösterilmiştir. Renk adları sözcük türetmeye uygun kelimeler olduğundan yoğun bir şekilde tercih edilir ve renk bildiren sözcükler başka bir sözcükle birleştirilerek yeni bir kavramı karşılar hâle getirilir. Türkmence kaynaklarda rastlanan renklerden türetilmiş adlar alanlarına göre başlıklar oluşturularak gösterilmiştir. Çalışmada renk adının geçtiği Türkmen halk edebiyatı ürünlerinden atasözleri ve deyimlere de yer verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Türkmen Türkçesi, renk kodları, özel ad ABSTRACT: Turkish, being a rich language, is vivid and various in terms of the concept of colors. It can be seen with the main colors that the sub-tones of these colors are depicted in detail. The colors that have an important place in our lives have been used by people from old times in a versatile way. Mainly as a distinctive feature of an object, colors have been symbolized as a result of spiritual meanings that are attributed in every culture. Each discipline has studied the colors in different ways according to their own field of study. As a result of this, many new opinions and suggestions about colors have been made and different functions of colors have been revealed. In this study, the names of colors in Turkmen, which is one of the dialects of Turkish and which is in Oghuz (Southwestern) group in classification, are compiled from various sources. Names created using color names are also included in the study along with the words that express color. Especiall...
scite is a Brooklyn-based organization that helps researchers better discover and understand research articles through Smart Citations–citations that display the context of the citation and describe whether the article provides supporting or contrasting evidence. scite is used by students and researchers from around the world and is funded in part by the National Science Foundation and the National Institute on Drug Abuse of the National Institutes of Health.
customersupport@researchsolutions.com
10624 S. Eastern Ave., Ste. A-614
Henderson, NV 89052, USA
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
Copyright © 2025 scite LLC. All rights reserved.
Made with 💙 for researchers
Part of the Research Solutions Family.